25.2.10

Η 1η Μαρτίου των μεταναστών

Η Πρώτη Μαρτίου είναι μια πρωτοβουλία κατά του ρατσισμού και του αποκλεισμού των μεταναστών, που άρχισε στη Γαλλία και στην Ιταλία. Φέτος, για πρώτη χρονιά επεκτείνεται και στη χώρα μας. Στόχος είναι όχι η απεργία των μεταναστών, ώστε να αντιληφθούμε πόσο δύσκολη ξαφνικά θα γίνει η οργανωμένη ζωή μας χωρίς αυτούς, όπως έγινε στις δύο χώρες- άλλωστε θα ήταν και ιδιαίτερα δύσκολο να απέχουν οι μετανάστες από τις εργασίες τους, για ευνόητους λόγους. Στόχος είναι να μη γίνει καμία οικονομική συναλλαγή τη Δευτέρα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας.



Αντιγράφω από το δελτίο τύπου για τη συνέντευξη τύπου που δόθηκε στις 17 Φεβρουαρίου:

Στη συνέχεια το λόγο πήρε η Ιταλίδα εκπρόσωπος Daimarely Quintero Tumberell. Περιγράφοντας την κατάσταση στη χώρα της μετέφερε ένα κλίμα έντονου πολιτικού ρατσισμού. 4,5 εκατομμύρια μετανάστες κινδυνεύουν να θεωρηθούν παράνομοι γιατί νόμος του Μπερλουσκόνι, οδηγεί στο κελί όποιον μετανάστη δεν εργάζεται, ανεξαρτήτως του πόσα χρόνια ζει στη χώρα και τι δουλειές έκανε νωρίτερα. Και οι μαθητές μετανάστες όμως τους τελευταίους μήνες βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα νόμο που απαγορεύει η μεταναστευτική σύνθεση των τάξεων να ξεπερνά το 30%. Κάτι το οποίο, όπως δηλώνει η Daimarely Quintero Tumberell, είναι αδύνατο. Εντύπωση στο κοινό προκάλεσε η αναφορά της στα «Λευκά Χριστούγεννα», ένα νόμο που επέτρεψε σε δύο Ιταλούς δημάρχους να μπουν σε σπίτια και να στείλουν 4000 μετανάστες στη φυλακή ώστε «τα Χριστούγεννα να είναι καθαρά». Η ιταλική πρωτοβουλία αντιδρά στο κλίμα φόβου που πιστεύεται ότι εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες και επιθυμεί να καθιερώσει την πρώτη Μαρτίου ως ημέρα γιορτής και εργασιακής απεργίας των μεταναστών.


«Ένας Άραβας είναι καλός, οι πολλοί δεν είναι». Αυτή η δήλωση του υπουργού εσωτερικών της Γαλλίας ήταν αρκετή για τη γέννηση της πρώτης ευρωπαϊκής «Πρώτης Μαρτίου». Οι Γάλλοι εκπρόσωποι Peggy Derder και Nadir Dendoune τόνισαν ότι στη χώρα τους η «πολιτική γλώσσα έχει πολλές ρατσιστικές δηλώσεις». Ωστόσο, η κίνηση τους διαδόθηκε ταχέως στις γαλλικές πόλεις και αγκαλιάστηκε από τους πολίτες. Όσο και αν κάποιοι επιδιώκουν το ρατσισμό, μια σειρά έργων δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς τα «χέρια» των μεταναστών. Στη Γαλλία το θέμα της «ταυτότητας» τέθηκε νωρίτερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το σύνθημα «Λευκή Γαλλία» που δέχεται ως Γάλλους αποκλειστικά και μόνο τους λευκούς, βρήκε και συμμάχους και αντιπάλους. Προσωπικό στοίχημα της γαλλικής πρωτοβουλίας είναι στα πλαίσια της συζήτησης για την ταυτότητα να πείσει ότι η Γαλλία δεν πρέπει να χωριστεί στα δύο και αλλά αντιθέτως να κάνει αποδεκτή την έννοια της ειρηνικής συνύπαρξης. Σήμερα στη χώρα που γέννησε το Διαφωτισμό η λέξη μετανάστης συχνά χρησιμοποιείται ως βρισιά. Θέλοντας να γκρεμίσει τα τείχη των παρανοήσεων και να δείξει ότι ο μετανάστης δεν είναι μόνο οικονομικό μέγεθος, αλλά σκέπτεται, αισθάνεται και συνεισφέρει στο κράτος που ζει, η γαλλική πρωτοβουλία διοργανώνει συγκεντρώσεις στις μεγαλουπόλεις, εργασιακή και οικονομική αποχή.





Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η διακήρυξη της κίνησης:

Η «Πρώτη Μαρτίου 2010-24 ώρες χωρίς εμάς», είναι ένα ειρηνικό κίνημα, που συσπειρώνει ανθρώπους κάθε εθνικότητας, καταγωγής, πίστης, εκπαίδευσης και πολιτικού προσανατολισμού. Είμαστε μετανάστες πρώτης ή δεύτερης γενιάς και Έλληνες πολίτες. Αυτό που μας ενώνει είναι η άρνηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας της έλλειψης ανεκτικότητας που χαρακτηρίζει τμήμα της ελληνικής κοινωνίας.

Έχουμε συναίσθηση της σημασίας της μετανάστευσης (όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο) και μας εξοργίζουν οι συκοφαντικές και ξενοφοβικές φωνές που ακούγονται κυρίως τώρα τελευταία με την ευκαιρία της ψήφισης του νόμου που ρυθμίζει τα θέματα της ιθαγένειας και του δικαιώματος ψήφου σε μερίδα μεταναστών.
Καταδικάζουμε και αρνούμαστε τα στερεότυπα, τη γλώσσα των διακρίσεων και τις πρακτικές αποκλεισμού. Μας τρομάζει η επίκληση των πολιτισμικών και θρησκευτικών μας ριζών, που μας θυμίζουν το «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» της χούντας.

Υπενθυμίζουμε ότι το δικαίωμα στη μετανάστευση αναγνωρίζεται από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κι ότι η ανθρώπινη ιστορία υπήρξε πάντοτε ιστορία μετανάστευσης. Χωρίς μετανάστευση δεν θα είχε υπάρξει καμία διαδικασία οικοδόμησης των πολιτισμών. Η καταπάτηση αυτού κι άλλων δικαιωμάτων του ανθρώπου βλάπτει και προσβάλλει την κοινωνία στο σύνολό της.

Το να αντιμετωπίζονται οι μετανάστες ως μια άμορφη μάζα παρασίτων ή μια ανεξάντλητη πηγή φτηνής εργατικής δύναμης, αποτελεί κατά την γνώμη μας θέση ανήθικη, παράλογη και επικίνδυνη. Το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα εργάζονται σκληρά και συμβάλλουν καθοριστικά στην διατήρηση και την ανάπτυξη της πολιπολιτισμικής πλέον κοινωνίας μας. Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της σημερινής Ελλάδας.
Η αντίθεση μεταξύ του «εμείς» και του «εκείνοι», του «αυτόχθονες» και «ξένοι» είναι αναχρονιστική. Τη θέση της παίρνει η συνειδητοποίηση ότι σήμερα είμαστε «μαζί», παλιοί και νέοι πολίτες που παλεύουμε για την πρόοδο της χώρας και για της οικοδόμηση του μέλλοντός της και του μέλλοντός μας.

Στόχος μας είναι η διοργάνωση, την 1η Μαρτίου 2010, ειρηνικών κινητοποιήσεων και εκδηλώσεων στην Ελλάδα. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από τη Γαλλία, πέρασε στην Ιταλία, την Ισπανία, σε μας και σταδιακά απλώνεται σε όλη την Ευρώπη. Θέλουμε η μέρα αυτή να σηματοδοτήσει δυναμικά την έναρξη μιας συζήτησης, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, για το τι θα συνέβαινε αν πραγματικά, τα εκατομμύρια των μεταναστών που ζουν και εργάζονται στην Ευρώπη αποφάσιζαν να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους ή τις χώρες μας.

Την 1η Μαρτίου η φωνή μας θα ακουστεί με διαφορετικούς τρόπους. Κεντρικός άξονας θα είναι η αποχή μας από κάθε οικονομική συναλλαγή για 24 ώρες. Σε συνεργασία με όλους τους υποστηρικτές αυτής της πρωτοβουλίας και με βάση τις ανάγκες, τις δυνατότητες και τις επί μέρους ιδιαιτερότητες, θα οριστικοποιηθούν και μια σειρά άλλες εκδηλώσεις. Όλες οι ιδέες και οι πρωτοβουλίες είναι καλοδεχούμενες, αρκεί να κινούνται στα πλαίσια της νομιμότητας και της μη βίας. Σας καλούμε όλες και όλους να υφάνουμε μαζί ένα όμορφο πολύμορφο πολυπολιτισμικό πέπλο που θα σκεπάσει όλη την Ελλάδα.



Τη Δευτέρα στις 12:30 στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ (Σταδίου 24), θα γίνει ανοιχτή συζήτηση με θέμα:

«Οι Μετανάστες στην Ελλάδα - Οικονομία, Παιδεία, Πολιτισμός, Κοινωνία»

Θα μιλήσουν οι :

Στέλλα Πρωτονοταρίου – Δασκάλα
Δημήτρης Χριστόπουλος - Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Πάσχος Μανδραβέλης – Δημοσιογράφος
MC Yinka – Μουσικός
Ιωάννα Κούρτοβικ – Δικηγόρος
Ανδρέας Τάκης – Γεν. Γραμμ. Μεταναστευτικής Πολιτικής

Παρεμβάσεις θα κάνουν οι :

Νίκος Φίλης – Διευθυντής εφημερίδας "Αυγή"
Βασίλης Χρονόπουλος – Νομικός, Διευθυντής περιοδικού «Διαβατήριο»
Αναστάσης Ιωσήφ, μετανάστης, εκπρόσωπος «Κιβωτού».

Συντονιστής ο δημοσιογράφος Niko Ago


Θα ακολουθήσει συζήτηση.



Περισσότερες πληροφορίες: 1martiou2010@gmail.com
http://protimartiou2010.blogspot.com
http://www.facebook.com/?ref=home#/group.php?gid=257686146592&ref=mf




Δεν γνωρίζω τους δημιουργούς των λογοτύπων, αλλά συμπεραίνω οτι είναι ελέυθερα προς χρήση και διάδοση.

Το post συνοδεύεται από τη μεγάλη επιτυχία (επανήλθε και με τηλεοπτική διαφήμιση) "The Whole Of The Moon" των Βρετανών Waterboys, που ταιριάζει και με την πανσέληνο της Κυριακής.

buzz it!

24.2.10

Θα μιλήσει κανείς ψύχραιμα;

Είναι δυνατόν ο εκπρόσωπος της ΝΔ να μιλάει επίσημα εκ μέρους του 33% του ελληνικού λαού και να επιχειρηματολογεί (για την οικονομική κρίση και το ευρώ) οτι “αν η Ευρώπη είναι ελεύθερη σήμερα οφείλεται σε μερικές χιλιάδες Έλληνες, κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο;”


Είναι δυνατόν να ακούω μια διάχυτη υστερία για τους ("πρώην ναζί" - τα τελευταία 30 χρόνια βέβαια καλοί ήταν όταν πλήρωναν) Γερμανούς, που “δεν δικαιούνται δια να ομιλούν”, αν δεν μας δώσουν πρώτα τις πολεμικές αποζημιώσεις που οφείλουν; Είναι δυνατόν να ξαναθυμάμαι τις κραυγές για μποϊκοτάζ, που κατά καιρούς έχουν διαπεράσει το “εθνικόν μας ρίγος”;

Είναι δυνατόν μια ολόκληρη χώρα να πέφτει στην παγίδα ενός “πιασάρικου” (πλην ψιλο-χυδαίου και μάλλον κακόγουστου) εξωφύλλου, που έκανε ένα γερμανικό περιοδικό; Είναι δυνατόν να απαντάμε στο μπαράζ των δημοσιευμάτων, μιας απολύτως ελεύθερης (από την άποψη του Τύπου) χώρας, με επίσημη διαμαρτυρία προς τον πρεσβευτή της; Δηλαδή ποιό είναι το επόμενο βήμα - να επικυρήξουμε τον γραφίστα/σκιτσογράφο, λες κι έθιξε τον Μωάμεθ;

Είναι δυνατόν να μην καταλαβαίνουμε οτι στο (σύνθετο) διεθνές πεδίο κι άλλοι έχουν ανάγκη (για τους δικούς τους λόγους) να φορτώσουν σε κάποιον αποδιοπομπαίο τράγο την ανασφάλεια για την κρίση και το κοινό νόμισμα; Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβανόμαστε οτι κι άλλοι ενδεχομένως “μαγειρεύουν”, με δημιουργική λογιστική - απλώς αυτοί οι άλλοι ήταν μέχρι κάποιο όριο (πάντα) εντάξει με τις υποχρεώσεις τους, ενώ εμείς σπάνια ή ποτέ;

Κι από την άλλη είναι δυνατόν να μην αναγνωρίζουμε τις ανισότητες μιας οικονομικής οντότητας, που στηρίζεται στη μονομερή ροή εξαγωγών (συνήθως πολλών όπλων, αυτοκινήτων, μηχανημάτων, αλλά και μιζών) των ισχυρών στις πιο αδύναμες αγορές - κι έτσι να ζητάμε λίγο πιο ψύχραιμη ματιά και λιγότερο κούνημα του δαχτύλου;

Είναι δυνατόν να ανακαλύψαμε τώρα οτι υπάρχουν όντως και κερδοσκόποι, που περιμένουν στη γωνία όποιο νόμισμα ή οικονομία, τους προσφέρει την ευκαιρία να το γονατίσουν; Είναι δυνατόν να νομίζουμε οτι με δεδομένο το διεθνές περιβάλλον, μπορούμε να δανειστούμε επιτυχώς, με “αντίσταση”, απειλές και κατάρες;

Κι από την άλλη, είναι δυνατόν να υπερθεματίζουν κάποιοι (με ιερή οργή) στην ανάγκη να υποταχθούμε πλήρως στη λειτουργία ενός συστήματος, που μόλις χρεωκόπησε παγκοσμίως πριν από ένα χρόνο, αλλά με θράσος επανήλθε, χωρίς καμία τύψη και “σοφία” από το πάθημα; Δεν πρέπει να προχωρήσουμε (με όποιες καθυστερήσεις και συμβιβασμούς) στο διάδοχο μοντέλο - ή μήπως, εντελώς φιλελεύθερα, δεν υπάρχει;

Είναι δυνατόν να μην αντιλαμβανόμαστε οτι αυτή είναι η ευκαιρία της ζωής μας να διώξουμε τον κακό μας εαυτό - την Ελλάδα που δεν θέλουμε - κι όχι να τον διατηρήσουμε; Είναι δυνατόν να μην καταλαβαίνουμε οτι αν δεν ξεκαθαρίσουμε ΤΩΡΑ την ήρα από το στάρι, είμαστε χαμένοι;

Είναι δυνατόν να συζητάμε αν θα πρέπει επιτέλους να αποδοθούν κάποιες ευθύνες, για παραποίηση (=πλαστογραφία) στοιχείων - για χάρη των οποίων ένας ολόκληρος λαός αποκαλείται “απατεώνες”; Είναι δυνατόν η κουτοπόνηρη απάντηση να είναι “πάμε μέχρι πίσω στο 1981”; Και γιατί να μην αθωώσουμε τα πάντα, πηγαίνοντας πίσω μέχρι το 1950, όπως ζητούσε το ΚΚΕ για τα ταμεία;

Είναι δυνατόν να μην αρχίσουμε να κλωτσάμε, από αύριο, τον κουτοπόνηρο ανατολίτη, από μέσα μας, δίπλα μας, γύρω μας; Ή θα αρχίσουμε να κλωτσάμε τους κάδους τον επόμενο Δεκέμβρη;

Η χλεύη, η διαπόμπευση, το πρεσάρισμα των αγορών, τα επικριτικά δημοσιεύματα, οι γελοιότητες του Μπαρόζο και των (συνένοχων) φίλων του αντιμετωπίζονται με δουλειά, σχεδιασμό, ψυχραιμία, αντεπιχειρήματα, απόψεις, ιδέες, σοβαρή και συγκροτημένη καμπάνια, ώστε να φύγουν τα φώτα από πάνω μας. Και κυρίως άμεση έναρξη μιας (μακροπρόθεσμης) διαδικασίας διόρθωσης - με αισιοδοξία και πίστη στις δυνάμεις.

Όχι με κραυγές, που διατηρούν τα αρνητικά χαρακτηριστικά αλώβητα - ακριβώς όπως ήταν. Και χαλάνε μόνο τα θετικά και τις δίκαιες κατακτήσεις.



Update: Ιδιαίτερη μνεία χρειάζεται πιστεύω στη δημαγωγική και με κρίση μεγαλείου απάντηση του Δημάρχου Αθηναίων, που απευθύνεται στη γερμανίδα καγκελάριο, λες και το γερμανικό κράτος είναι υπεύθυνο για το εξώφυλλο:

«Κυρία Μέρκελ,

Μας χρωστάτε τα Καλάβρυτα, μας χρωστάτε το Δίστομο, μας χρωστάτε 70 δισ. από τα ερείπια που μας αφήσατε. Ως Δήμαρχος της πόλεως των Αθηνών, της πόλεως του Παρθενώνα και του Μουσείου της Ακρόπολης, καλώ τους ανθρώπους του πολιτισμού ανά τον κόσμο να αρθρώσουν, όπου και όπως μπορούν, φωνή διαμαρτυρίας για το επαίσχυντο πρωτοσέλιδο του γνωστού γερμανικού περιοδικού».

Update 2: Από τις χιουμοριστικές photoshop απαντήσεις, εύστοχη βρίσκω μόνο αυτή που έχει αντικαταστήσει το δάχτυλο με ένα τηλέφωνο Siemens..




Η γελοιογραφία είναι του Αντρέα Πετρουλάκη από την Καθημερινή, δανεική από το http://greek-cartoons.blogspot.com και το εξώφυλλο από το http://4.bp.blogspot.com

Το post (που θα ήθελε να είναι σκωπτικό, αλλά δεν τα κατάφερε) συνοδεύεται από την αξέχαστη επιτυχία "Come On Eileen" των Βρετανών Dexy 's Midnight Runners.

buzz it!

22.2.10

Ο 14ος μισθός

Η σκληρότητα του καπιταλισμού, σε όλο της το "μεγαλείο": Ο George Clooney βγάζει το παντεσπάνι του απολύοντας ανθρώπους, για λογαριασμό των εργοδοτών που θέλουν να αποφύγουν αγωγές και φοβούνται τις βίαιες ή ακραίες αντιδράσεις, όπως η αυτοκτονία. Ξέρει να το κάνει πολύ καλά, είναι ειδικός - μερικές φορές καταφέρνει ακόμη και να “τουμπάρει” τους ανθρώπους απέναντι του (εκμεταλλευόμενος μια σωστή σκέψη που ισχύει όμως για λίγους), οτι τώρα είναι η ευκαιρία να ξαναρχίσουν τη ζωή τους, κάνοντας επιτέλους αυτό που επιθυμεί βαθύτερα η ψυχή τους.


Μόνο που αυτοί οι άνθρωποι (και στην ταινία “Up In The Air”) είναι πραγματικοί, κανονικοί άνθρωποι, που τρώνε ίσως το μεγαλύτερο χαστούκι της ζωής τους. Και οι εποχές της κρίσης είναι οι χειρότερες για να βρεθείς σε προχωρημένη ηλικία, χωρίς δουλειά. Γιατί η ανεργία (και το αίσθημα της απόρριψης και της αχρηστίας που την ακολουθούν) είναι, πέρα από την οικονομική καταστροφή, ο πόνος που ίσως δεν ξεπερνιέται ποτέ στη ζωή - ακόμα και ο χωρισμός ή ο θάνατος πολύ αγαπημένου απαλύνεται από τον χρόνο...

Ακόμα χειρότερα το (τόσο αμερικανικό αυτό) επάγγελμα συνοδεύεται από μια φιλοσοφία του ήρωα, που ενδεχομένως θα έμοιαζε ελκυστική σε όσους δεν συμπαθούν τις δεσμεύσεις: Μια ζωή στον αέρα, μεταξύ αεροδρομίων και ξενοδοχείων, χωρίς σταθερές σχέσεις, χωρίς υποχρεώσεις, ελαφρύς σαν πούπουλο - με το “σακίδιο στους ώμους όσο πιο άδειο γίνεται”. Χωρίς προορισμό όμως - και χωρίς ανθρωπιά. Με την κοσμοθεωρία να σκοντάφτει επιπλέον στην αισθητική του travel pack και των μικροαστικών benefits ενός club ή μιας κάρτας. Ποιός μπορεί να θεωρεί οτι τα προνόμια ενός “eternal passenger” είναι αυτό που επιδιώκεις στη ζωή;


Αν ο Clooney πληρώνεται με το ίδιο νόμισμα, σε αυτή την ευφυή ταινία, όταν αποφασίζει να αφήσει την ψυχή του να “ξετσουμίσει” - το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με μας, που βρισκόμαστε στο άλλο άκρο της “ελέυθερης αγοράς”. Κατάχρηση της προστασίας που παρέχουν τα δικαιώματα στο δημόσιο, στρεβλός συνδικαλισμός, συλλογική αδυναμία να παράγουμε (που οδηγεί στο αέναο κυνήγι της ασφάλειας αντί στην παραγωγικότητα), σκανδαλώδεις εθελούσιες και προκλητικές πρόωρες συντάξεις. Με ασφαλές λιμάνι πάντοτε το δημόσιο ή ένα κλειστό επάγγελμα...

Για κάποιους βεβαίως. Διότι στον ιδιωτικό τομέα, ακόμα και τα (απολύτως σωστά) δικαιώματα που υπάρχουν δεν αρκούν για να προστατεύσουν από την τριτοκοσμική αυθαιρεσία και την κουτοπονηριά εργοδοτών. Στο δημόσιο όμως, έχουμε φροντίσει ως κοινωνία να αποτελούν εύκολο “οχυρωματικό έργο” για αυτόν που θέλει να ζει εις βάρος των άλλων...

Το άρρωστο, διογκωμένο - και τόσο κατασυκοφαντημένο - μας δημόσιο πρέπει να εξυγιανθεί, όχι να υποστεί γενικές μειώσεις αμοιβών. Να εκλείψουν οι στρεβλώσεις και οι αργομισθίες. Οι χαριστικές και σκανδαλώδεις συμβάσεις. Η διόγκωση του κατά 20 δις ευρώ μέσα σε τρία χρόνια (όσα ακριβώς μας λείπουν και βρισκόμαστε με τη θηλειά στο λαιμό). Οι χιλιάδες συμβασιούχοι - το δημόσιο δεν είναι και δεν πρέπει να είναι ΟΑΕΔ ή ταμείο ανεργίας. Η διαφθορά και οι λαμογιές.

Μέσα σε 4-5 χρόνια, οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ αυξήθηκαν κατά περίπου 1200 - γιατί κάποιοι άλλοι δεν “υπάρχουν” για να δουλέψουν ή γιατί έπρεπε να μοιραστεί η δουλειά στα ρουσφέτια. Οι συμβάσεις πάνω από 7 χιλιάδες ευρώ, από 20 που ήταν έγιναν 400! Οι υπάλληλοι της Βουλής (με τους 16 μισθούς) διπλασιάστηκαν, από 800 σε 1600 - άραγε τόσο πολύ δεν επαρκούσαν πριν;

Ναι, από τη μια ο απλός εργαζόμενος δεν παίρνει ποτέ κανένα ρίσκο - και σίγουρα δεν μπορεί να κερδίζει όσα αυτός που έχει επενδύσει το κεφάλαιο του ή τη γνώση του. Ναι, από την άλλη η κοινωνία οφείλει να παρέχει (και για λόγους αυτοσυντήρησης) εργασία σε όσο το δυνατόν περισσότερους. Αλλά ποιός στρεβλός “δήθεν σοσιαλισμός” επιτάσσει να αμοιβόμαστε όλοι το ίδιο, κολοβά, για να χωρέσουμε (και μάλιστα αναξιοκρατικά) σε ένα αντιπαραγωγικό “δημόσιο-πατερούλη”; Αν δεν χωρίσει η ήρα από το στάρι, δεν υπάρχει διέξοδος...


Ο Clooney στο "Up In The Air" δεν είχε ποτέ βεβαίως 14ο μισθό. Είχε όμως ένα καθαρό πεδίο, με σκληρούς κανόνες, ευκαιρίες και παραγωγικότητα. Η μεταφορά μόνο της σκληρότητας, με την κατάργηση του 14ου μισθού, φέρνει απλώς τα χειρότερα των δύο κόσμων. Αν δεν εξυγιανθεί η χώρα, τίποτα δεν θα έχει αποτέλεσμα - παρά μόνο ενίσχυση της μιζέριας, της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς.

Πείτε μου, ποιός εργαζόμενος θα δεχθεί την κατάργηση του 14ου μισθού, όταν κάποιοι θα χάσουν μόνον τον 16ο;





Οι φωτό της Vera Farmiga και του George Clooney είναι από τα www.filmwad.com και http://media.avclub.com, η γελοιογραφία είναι του Ανδρέα Πετρουλάκη από την Καθημερινή (δανεισμένη από το http://greek-cartoons.blogspot.com), ενώ το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από τον σπαραξικάρδιο ποπ ήχο των Αμερικανών Jellyfish, στο "The Man I Used To Be".

buzz it!

18.2.10

Η κουτοπονηριά

Το κείμενο αυτό γράφτηκε το 2004, για μια έκδοση της Αthens Voice, που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ: Οι συντάκτες του πολιτικού τμήματος αναλάβαμε να παρουσιάσουμε ο καθένας, ένα από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα της ελληνικής δημόσιας ζωής. Παραμένει, νομίζω, επίκαιρο...



Σκηνή 1η:

Κέντρο της Αθήνας, Σάββατο πρωί, πριν τις 7. Ο ήχος ενός κομπρεσέρ που σπάει την άσφαλτο τρυπάει την ησυχία - και μαζί με αυτήν τ' αυτιά όλων των κατοίκων, που κοιμούνται. Κάποιος αποφασίζει να κατεβεί - έξαλλος - για να δεί τι γίνεται. Ο εργολάβος ανοίγει τρύπα για να συνδέσει μιά πολυκατοικία με τον αγωγό φυσικού αερίου. Εκείνη η ώρα τον βόλευε, εκείνη διάλεξε...
Η πρώτη αντίδραση στις διαμαρτυρίες είναι κοφτή, σκαιά - και φυσικά κουτοπόνηρη: "Σας παρακαλώ κύριε, εδώ έχουμε emergency (sic), υπάρχει διαρροή αερίου..."
"Τι διαρροή ρε φίλε, την παροχή συνδέεις, για χαζούς μας έχεις; Το έκανα κι εγώ πριν από μιά βδομάδα, μηχανικός είμαι, δεν ξέρω;"
Ακατάληπτες δικαιολογίες και απαξιωτικό, μάγκικο ύφος ως απάντηση.
"Δεν το ξέρεις οτι για να κάνεις τέτοιες εργασίες το Σαββατοκύριακο, χρειάζεται ειδική άδεια; Εχεις τέτοια άδεια; Τον κόσμο δεν τον λυπάσαι, που κοιμάται;"
Το ίδιο βιολί... Σε χειρότερο ύφος.
"Ωραία λοιπόν, ας φωνάξουμε την αστυνομία, να δούμε ποιός παρανομεί και ποιός έχει δίκιο."
"Να φωνάξεις όποιον θέλεις", με ύφος χιλίων τσαμπουκάδων.

Μόλις σκάει μύτη το περιπολικό, μερικά λεπτά αργότερα, το ύφος αλλάζει άρδην.
"Τα στοιχεία του κυρίου παρακαλώ, θέλω να υποβάλλω μήνυση για παραβίαση κοινής ησυχίας και οικοδομικές εργασίες χωρίς άδεια..."

Ατακτη υποχώρηση, η γλίτσα τρέχει στην άσφαλτο με το κιλό...
"Ελα τώρα, φαίνεσαι καλό παιδί, τη δουλειά μας κάνουμε, μεροκαματιάρηδες άνθρωποι, σε παρακαλώ..."
Εν τω μεταξύ την είχε τελειώσει τη δουλειά.


Σκηνή 2η:

Περίπου το ίδιο σκηνικό, στην ίδια περιοχή - αλλά μεσημέρι, γύρω στις 4. Ο εργολάβος τρυπάει με μανία το πεζοδρόμιο, ενόψει Ολυμπιακών Αγώνων.
"Ξέρετε, υπάρχουν και ώρες κοινής ησυχίας, απαγορεύεται αυτό που κάνετε..."
Αρχίζει μιά ατέρμονη συζήτηση, με επιχειρήματα τύπου "ναι, αλλά κι εσείς σκοτώνετε τους μαύρους". Η κατάληξη είναι συλλογικής ευθύνης, οτι "Κι εσείς οι δημοσιογράφοι δεν είστε και πολύ καθαροί τύποι, ο Τριανταφυλλόπουλος, μπλα, μπλα... Αλλα αντί άλλων...


Σκηνή 3η:

Πλατεία Κουμουνδούρου, λίγο μετά την ανάπλαση της, ενόψει - πάλι - Ολυμπιακών Αγώνων.
Από τον πεζόδρομο που δημιουργείται, περισσεύουν κάδοι απορριμάτων. Κάποιος τους τοποθετεί σ'ένα συγκεκριμένο σημείο, μπροστά σ'ένα άδειο οικόπεδο. Από τη μιά πλευρά υπάρχει ένα ελληνικό μαγαζί κι από την άλλη ένα κινέζικο (θα μπορούσε να είναι οποιασδήποτε εθνότητας από αυτή τη μεριά του πλανήτη - η κουτοπονηριά περισσεύει έτσι κι αλλιώς στην ανατολή).

Καθημερινά, οι υπάλληλοι του κινέζικου σπρώχνουν τους κάδους όλο και περισσότερο προς το ελληνικό μαγαζί - παρότι συνεισφέρουν τα μέγιστα στα σκουπίδια, δημιουργώντας τεράστιους σωρούς με τις χαρτοκούτες από τα εμπορεύματα.
Ο έλληνας επιχειρηματίας αποφασίζει να πάει να εξηγηθεί με καλό τρόπο - άλλωστε η καλλιέργεια του δεν του επιτρέπει να κάνει οτιδήποτε, που θα μπορούσε να επικριθεί ως "ρατσιστική συμπεριφορά".

Πρώτη εντύπωση - τον αντιμετωπίζουν με απλανές βλέμμα και παριστάνουν οτι δεν καταλαβαίνουν ,"λίγκο ελληνικά, λίγκο..."
Καταλαβαίνει οτι καταλαβαίνουν μιά χαρά. Τους εξηγεί με απλά ελληνικά και αγγλικά οτι δεν ζητάει να πάρουν τα σκουπίδια μπροστά στο μαγαζί τους, οτι είναι δίκαιο οι κάδοι να είναι στη μέση, μπροστά στο άδειο οικόπεδο - σε ίση απόσταση από τα δύο μαγαζιά.

"Μα βρωμάνε τα σκουπίντια" εξανίσταται ο κινέζος, που βρίσκει το ρυθμό του στα ελληνικά με ραγδαία ταχύτητα.
"Και κοντά στο δικό μου μαγαζί δεν βρωμάνε; Στη μέση λέω να τα βάλουμε..."
"Μα εσύ κλείνεις νωρίς, εμείς μένουμε μέχρι αργκά", έρχεται το "αφοπλιστικό" επιχείρημα...


Σκηνή 4η:

Κάπου σε μιά έξοδο του Ψυρρή, 4 τα ξημερώματα. Συνεργείο της Τροχαίας, με τρία περιπολικά, κάνει μπλόκο για αλκοτέστ. Ο συνήθης θόρυβος του σαββατόβραδου πολλαπλασιάζεται, καθώς αυτοκίνητα φρενάρουν και μαρσάρουν, οδηγοί διαμαρτύρονται και δημιουργείται επιπλέον μποτιλιάρισμα.
Σα να μη φτάνουν όλα αυτά, οι τροχονόμοι χρησιμοποιούν και σφυρίχτρα - με τρομερά διαπεραστικό ήχο - παρότι στην ουσία δεν χρειάζεται, αρκεί το νόημα που κάνουν στους οδηγούς να πάνε στο πλάι του δρόμου. Πάνω από το σημείο κοιμούνται δεκάδες άνθρωποι, ένοικοι μιάς μεγάλης πολυκατοικίας, αλλά οι τροχαίοι το βιολί τους...

Κάποιος βγαίνει στο μπαλκόνι, σιχτιρίζοντας που χάνει τον ύπνο του και αποφασισμένος να διαμαρτυρηθεί:

"Μα είναι δυνατόν να παραβιάζετε κι εσείς την κοινή ησυχία; Επιτέλους, θέλουμε να κοιμηθούμε!"
Στην αρχή δεν απαντάει κανείς. Ο επικεφαλής αξιωματικός, κλασική φιγούρα της Ελλάδας του '60, με διπλή κλάρα στο καπέλο, καταλαβαίνει οτι δεν μπορεί να αποφύγει την αντιπαράθεση και ψελλίζει κάτι οτι "πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας, κύριε"
"Εντάξει, να κάνετε τη δουλειά σας, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείτε και τη σφυρίχτρα;"

Η απάντηση έρχεται εφιαλτικά κουτοπόνηρη: "Σφυρίχτρα; Ποιά σφυρίχτρα; Χρησιμοποίησε κανείς εδώ σφυρίχτρα;"



Η κουτοπονηριά διαπερνά την καθημερινότητα του Έλληνα, σε όλες τις εκφάνσεις της δημόσιας ζωής, από τη γειτονιά ως το κοινοβούλιο. Γίνεται πάντα χειρότερη, όταν ο έλληνας "στριμώχνεται", όταν τον πιάνουν στα πράσα να φέρεται ανέντιμα, να μην είναι "εντάξει"... Εκεί είναι ικανός να σκαρφιστεί τις πιό απίθανες δικαιολογίες. Οταν δεν πληρώνει, για παράδειγμα, το εισιτήριο του λεωφορείου, έχει φτάσει να πεί οτι "το έφαγε"...
Είναι άραγε θέμα ταμπεραμέντου, ψυχισμού ή ιστορικού κοινωνικού εθισμού σ' ένα μοντέλο συνεννόησης και επικοινωνίας; Εχει γεωγραφικές, κοινωνικές ή ηλικιακές διαβαθμίσεις; Το φαινόμενο χειροτερεύει όσο περνούν τα χρόνια;

Η πρώτη διαπίστωση έχει να κάνει βεβαίως με το οτι η κουτοπονηριά δεν αποτελεί ελληνική "πατέντα". Συνδέεται άμεσα με ορισμένα κοινωνικά χαρακτηριστικά που συναντά κανείς στους περισσότερους λαούς, όπως είναι η καχυποψία, η ανοχή στην ανεντιμότητα, η διαφθορά, η προχειρότητα, η μετάθεση των ευθυνών, η κακή οργάνωση, η τεμπελιά, τα καθημερινά "νταβατζηλίκια"...
Οσο πιό κακά οργανωμένο και χωρίς αρχές είναι το κοινωνικό πλαίσιο, τόσο πιό έντονα είναι τα φαινόμενα αυτά. Ενδεχομένως σε άλλο πλαίσιο, οι ίδιοι άνθρωποι θα λειτουργούσαν διαφορετικά, κάτι που αποδεικνύεται εδώ και δεκαετίες από τους μετανάστες λιγότερο αναπτυγμένων χωρών, που αναγκάζονται να προσαρμοστούν στη νέα τους πατρίδα και αποποιούνται αρκετά από τα κουτοπόνηρα χαρακτηριστικά της κουλτούρας που κουβαλούν μαζί τους - αν και πολλές φορές η διαμόρφωση τους σε νεαρή ηλικία ή η "κληρονομιά" των γονιών δεν τους επιτρέπει να τα εγκαταλείψουν τελείως.

Από την ευρωπαϊκή ματιά λοιπόν, όσο πιό νότια, ανατολικά και γενικώς "τριτοκοσμικά", τόσο πιό έντονη κάνει την παρουσία της η κουτοπονηριά... Το "ανατολίτικο παζάρι", οι μικρές καθημερινές "εξαπατήσεις" και η έντονη δυσπιστία είναι γνωρίσματα αλληλένδετα - και δεν αναφέρονται τυχαία, όταν μιλάει κανείς για τις λιγότερο αναπτυγμένες κοινωνίες.

Ισως είναι υπερβολικό να αποδώσει κανείς την ανάπτυξη των δυτικών κοινωνιών ακριβώς σε αυτή την έλλειψη κουτοπονηριάς και όχι στη συστηματική τήρηση κάποιων σημαντικών αρχών ελευθερίας και δικαίου, αλλά δεν μπορεί να μην παραδεχτεί κανείς οτι μιά σοβαρά οργανωμένη κοινωνία δεν "χτίζεται", παρά μόνο με τη σταδιακή εξάλειψη των παραπάνω αρνητικών γνωρισμάτων, που απομακρύνουν την προοπτική της κοινωνικής συνοχής και της σύμπνοιας σε μιά κοινή προσπάθεια για ανάπτυξη και ευημερία.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ίσως η οικονομική σχέση του έλληνα πολίτη ή επιχειρηματία με το κράτος. Η αμοιβαία καχυποψία διαπερνά σχεδόν όλες τις συναλλαγές, καθώς η ευρεία "παραβατικότητα" από τη μιά πλευρά και η εκτεταμένη (με ανησυχητική αύξηση τα τελευταία χρόνια) διαφθορά ρίχνουν συνεχώς λάδι στη φωτιά. Το σημαντικό όμως είναι οτι το κράτος, πιεζόμενο από τις εγγενείς τεράστιες αδυναμίες του και κάτω από μιά καταστρεπτική πολιτική και κοινωνική "καθοδήγηση" δίνει πρώτο το κακό παράδειγμα...
Είναι απογοητευτικό οτι, ακόμα και μετά από 25 χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η φορολογική πολιτική διαμορφώνεται από το αξίωμα "πας φορολογούμενος ύποπτος" και ακολουθείται ακόμα η μέθοδος της "περαίωσης" - ένας εκβιασμός που συνίσταται στην πρόσκληση προς τον φορολογούμενο να "κλείσει τα βιβλία του" για καποιες χρονιές με σταθερό φορολογικό αντίτιμο - ταρίφα, προκειμένου να μην ελεγχθεί. Η μέθοδος αυτή, σε συνδυασμό με τη διαφθορά, διευκολύνει σχεδόν όλους στη διάπραξη παρανομιών, με γνωστό εκ των προτέρων και συγκεκριμένο κόστος - αντί να γίνει μιά κοινή προσπάθεια για άμβλυνση των στρεβλώσεων που ενδεχομένως "προκαλούν" και τις παρανομίες.

Μιά βασική διαφορά με τον τρόπο λειτουργίας άλλων (κυρίως των αγγλοσαξωνικών) κοινωνιών - κι εκεί θα πρέπει να αναζητήσει κανείς και μιά συνολικά διαφορετική αντίληψη περί εντιμότητας και συνείδησης - είναι οτι ο πολίτης, είτε συναλλάσεται με κρατικούς είτε με ιδιωτικούς οργανισμούς, θεωρείται εκ προοιμίου έντιμος. Αυτό που δηλώνει ακόμα και τηλεφωνικά γίνεται δεκτό, χωρίς να χρειάζεται να προσκομίσει δεκάδες "δικαιολογητικά", που αποδεικνύουν οτι δεν είναι ...ελέφαντας, απλώς και μόνο για να προφυλαχθεί ο ευθυνόφοβος υπάλληλος ή να διευκολυνθεί η διαφθορά. Εαν για παράδειγμα δηλώσει στην τηλεφωνική εταιρεία οτι δεν έκανε την κλήση που του χρεώθηκε, η χρέωση σβήνεται. Φτάνει να μην πιαστεί ανέντιμος βεβαίως, γιατί τότε τιμωρείται με ένταξη σε "μαύρες λίστες" και απώλεια της φερεγγυότητας του.

Αυτή η σχέση εμπιστοσύνης (και η έλλειψη κουτοπονηριάς και καχυποψίας) διαπνέει ως νοοτροπία όλες τις δημόσιες σχέσεις. Και βέβαια συναρτάται με τη συνολική αντίληψη περί κοινωνικών υποχρεώσεων και ρόλων, με το θετικό πνεύμα για τη συμβολή στην κοινή πρόοδο και βεβαίως με τον περιορισμό της νοοτροπίας της "αρπαχτής" και των κοινωνικών συμπλεγμάτων του τύπου "είμαι υπάλληλος, αλλά έπρεπε να είμαι υπουργός - το λιγότερο". Στη Βρετανία ο εργαζόμενος είναι υπερήφανος που είναι φερ' ειπείν σερβιτόρος - και προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του όσο το δυνατόν καλύτερα. Στην Ελλάδα ο κρατικός υπάλληλος φλερτάρει εύκολα με την ιδέα οτι αφού κάποιοι βγάζουν πολλά λεφτά (και ίσως άνομα), δεν είναι και τόσο κακό "να τα μοιραστούν και λίγο μαζί του". Για να μη μιλήσουμε για τη μετάθεση όλων των ευθυνών στο κράτος από την πλευρά του πολίτη - το γνωστό "κλάμα" οτι δεν έχουμε καλούς δρόμους να κυκλοφορήσουμε τις "μερσεντές της αρπαχτής", με την παράλληλη ηθική δικαίωση της εξαπάτησης του "απρόσωπου" κράτους - το γνωστό φαινόμενο οτι η φοροδιαφυγή και γενικώς η αποφυγή των υποχρεώσεων θεωρείται "μαγκιά"...

Ωστόσο, η συμπεριφορά - ακόμα και των πολλών - δεν μπορεί να αποτελεί παράδειγμα ή δικαιολογία για τη λειτουργία των συντεταγμένων θεσμών. Οταν συμβαίνει αυτό από την πλευρά τους, δεν καταστρατηγείται απλώς μιά βασική αρχή δικαίου, το λεγόμενο "τεκμήριο της αθωότητας", αλλά δημιουργείται και μιά επικίνδυνη στρέβλωση στην άσκηση των δημοκρατικών εξουσιών, βάσει της οποίας το "παράπτωμα" - των λίγων ή των πολλών, δεν έχει σημασία - αποτελεί οδηγό πολιτικής έναντι οποιουδήποτε θέλει και είναι νομοταγής.
(Σε αυτό το σημείο θα είχε να παρατηρήσει κανείς οτι οι δυτικές κοινωνίες, με πρώτες τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, κάνουν επικίνδυνα βήματα προς τα πίσω τα τελευταία χρόνια, με αφορμή την τρομοκρατία, περιστέλλοντας βασικά δικαιώματα, επικαλούμενες το κοινό συμφέρον - "τι να κάνουμε, θα δεχθείς την παρακολούθηση από κάμερες ή άλλα μέσα και την έκπτωση του κράτους δικαίου, αφού πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον εχθρό")

Η κοινωνική κουτοπονηριά του έλληνα - που τροφοδοτεί βεβαίως την κουτοπονηριά των εξουσιών - οδηγεί στη διαστρέβλωση της πραγματικότητας, όπως αυτό "τον βολεύει", κατά περίσταση. Η παρανομία του συμπολίτη δικαιολογεί και τη δική μας, λες και επειδή ο άλλος πέρασε το φανάρι με κόκκινο, δικαιούμαστε κι εμείς. Στο δρόμο άλλωστε φαίνεται καθημερινά ο κουτοπόνηρος χαρακτήρας μας, με τον "εξυπνακιδίστικο" τρόπο που οδηγούμε, προσπαθώντας να επιβάλλουμε τη δική μας γρήγορη "προέλαση". Κάνουμε σφήνες, κορνάρουμε αφειδώς, σπανίως δίνουμε την προτεραιότητα στον άλλο - αποτέλεσμα οι οδικές συνθήκες να παρομοιάζονται με ζούγκλα κι εμείς να δικαιολογούμε με χίλιους-δυό τρόπους τη συμπεριφορά μας. Οι οδηγοί ταξί - ιδίως οι παλιότεροι - δίνουν ρεσιτάλ κακής συμπεριφοράς, με το γνωστό σύστημα "πάω πολύ αργά, σταματάω όποτε θέλω και σε αναγκάζω να προσαρμοστείς στο δικό μου" - λες και το δικαίωμα να κάνει κανείς τη δουλειά του μπορεί να γίνεται με την καταπάτηση των κανόνων και των δικαιωμάτων των άλλων. Οι οδηγοί των μαζικών μέσων μεταφοράς θεωρούν οτι η επιβεβλημένη (ηθικά και όχι από τον ΚΟΚ) διευκόλυνση που τους οφείλουμε οι υπόλοιποι, είναι "δικαίωμα" - κι έτσι βγαίνουν από το πλαϊ του δρόμου, όπου έχουν σταθμεύσει, χωρίς να περιμένουν κανένα. Οι οδηγοί ασθενοφόρων και περιπολικών συχνότατα χρησιμοποιούν τη σειρήνα τους ή πηγαίνουν "ανάποδα", ακόμα και αν δεν σπεύδουν για κάποια ανάγκη, θεωρώντας "δικαίωμα" τους να παρανομούν. Οι οδηγοί βαρέων οχημάτων οδηγούν στην αριστερή λωρίδα και καμμιά φορά νομίζουν οτι οδηγούν Ferrari (με όπλο τον όγκο τους). Ακόμα και οι οδηγοί δικύκλων (που αξίζουν αμέριστης προσοχής, γιατί πληρώνουν βαρύ φόρο αίματος, απροστάτευτοι από την οδηγική συμπεριφορά των άλλων, αλλά και τη δική τους) θεωρούν σχεδόν πάντα οτι έχουν προτεραιότητα - κι ας έρχονται από πίσω, ανάμεσα από τα αυτοκίνητα. Αν δε τους ρωτήσεις γιατί παρακάμπτουν μονίμως την ουρά στα διόδια κι αν θα έκαναν το ίδιο στην ουρά ενός ταμείου π.χ. σε μιά τράπεζα θα σου απαντήσουν "οτι απλώς έκαναν προσπέραση, αφού μπορούν" - θεωρώντας το πολύ απλά δικαίωμα τους!

Ζώντας στην Ελλάδα, έχουμε παράπονο γιατί νομιμοποιήθηκε το αυθαίρετο των δίπλα και όχι το δικό μας, "βγαίνουμε από τα ρούχα μας" γιατί οι νόμοι δεν εφαρμόζονται (στους άλλους πάντα), ζητάμε τα ρέστα γιατί μπαίνουν τα παιδιά των άλλων στο δημόσιο - και όχι τα δικά μας. Επειδή κάποιοι "εξαπάτησαν" την κοινωνία με πτυχία από υποβαθμισμένα πανεπιστήμια του άλλων χωρών κι επειδή δίνουμε τόση σημασία στη δουλειά στο δημόσιο, όλοι οι απόφοιτοι εξωτερικού πρέπει να υποβάλλονται στην εξευτελιστική διαδικασία του ΔΙΚΑΤΣΑ (νυν ΔΟΑΤΑΠ, update: εξαιρετική η σκανδαλώδης αποκάλυψη του Πάσχου Μανδραβέλη στην Καθημερινή), εστία διαφθοράς και αδικίας επί δεκαετίες. Ακόμα και από διάσημα ιδρύματα αναπτυγμένων χωρών, με ιστορία αιώνων, "εγκρίναμε" κάποιες σχολές και όχι κάποιες άλλες που ήταν συγγενικές - έτσι απλά και αυθαίρετα. Κι ενώ απορρίπταμε - τρομάρα μας - σχολές του Χάρβαρντ ή του Στάνφορντ, επειδή δεν μπορούμε να ελέγξουμε τη σωστή λειτουργία των δικών μας κρατικών πανεπιστημίων ή των ιδιωτικών σχολών, δεν έχουμε καταφέρει στην αυγή του 21ου αιώνα να ρυθμίσουμε σωστά τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα - και να εναρμονιστούμε επί τέλους με τις άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Στις καθημερινές συναλλαγές βεβαίως, η Ελλάδα δείχνει να έχει κάνει κάποια βήματα μπροστά τις τελευταίες δεκαετίες, ξεφεύγοντας από το "βαλκανικό" της παρελθόν. Δείγματα αυτού του παλιού εαυτού, ίσως αναγνωρίζει ακόμα κανείς σε εκπροσώπους της τρίτης ηλικίας, σε συνδυασμό πολλές φορές με κακούς τρόπους - κάτι που ανάγεται στην καθαρή σφαίρα της ψυχολογίας και εξηγείται ίσως και από την αδυναμία προσαρμογής στις ραγδαίες μεταβολές, που έφερε η ανάπτυξη της χώρας, μετά τη μεταπολίτευση. Ας αποδεχτούμε λοιπόν οτι η παραδοσιακή κουτοπόνηρη αγένεια του ταξιτζή, του περιπτερά ή απλώς του πολίτη που προσπαθεί να "ρίξει" τους άλλους και να παρακάμψει την ουρά, περιορίζεται με την είσοδο των νεώτερων - πιό ευγενικών και με λιγότερο θράσος - γενεών στην κοινωνική ζωή.

Ωστόσο, παρατηρεί κανείς την επιβολή μιάς νέας μορφής κουτοπονηριάς, πιό "νεόπλουτης". Ο έλληνας είναι καπάτσος, έβγαλε λεφτά γρήγορα - κι έφτασε να συζητάει για το δεύτερο αυτοκίνητο και το τρίτο κινητό, σε πολύ μικρό χρονικό - ιστορικά - διάστημα. Μη βελτιώνοντας τις ουσιαστικές υποδομές της κοινωνίας όμως - με πρώτη την παιδεία - μιά νέα χιονοστιβάδα κουτοπονηριάς άρχισε να εμφανίζεται, ενισχύοντας γνωστές συμπεριφορές ή δημιουργώντας νέα πεδία δράσης.

Ο μεγαλογιατρός δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί πιά την από καθ' έδρας (κάποτε αδιαμφισβήτητη) υπεροχή του και κλαίγεται για το πόσα θα του πάρει η εφορία, αν κόψει απόδειξη. Οι επιχειρήσεις παραγωγής και πώλησης τροφίμων υπεραμύνονται του κοινωνικού τους ρόλου και αποδίδουν τις φουσκωμένες τιμές ή τις ανακολουθίες από το ράφι στο ταμείο, στο υπερβολικό κόστος ή σε απλά ανθρώπινα λάθη - ποτέ όμως στο δικό τους υπερβολικό κέρδος ή στην άρνηση τους να πληρώσουν κάτι παρά πάνω για καλύτερες αμοιβές των εργαζομένων και πιό σωστή οργάνωση. Ολόκληρη τάξη βιομηχάνων έχει μάθει να ζητά τη μεγαλύτερη δυνατή ελαστικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας για την ελάττωση του κόστους - αρκετοί εκπρόσωποι της όμως βολεύονται μιά χαρά με το να παίρνουν επιδοτήσεις και δάνεια, και στη συνέχεια να κλείνουν εργοστάσια και να τα μεταφέρουν σε χώρες με χαμηλότερα εργατικά. Τράπεζες, αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και εταιρείες κινητής τηλεφωνίας διαγκωνίζονται λυσσαλέα για το πώς θα γεμίσουν την αγορά με τα προϊόντα τους - όταν όμως αντιμετωπίζουν τη στρατιά των χρεωμένων από τα δάνεια και δεν μπορούν να εισπράξουν, τότε με μεγάλη ευκολία παραβιάζουν τους κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων και στέλνουν με αυτόματο τρόπο λίστες των οφειλετών στις εταιρείες δικηγόρων που έχουν ως αποκλειστική δουλειά να απειλούν εκφοβιστικά, ως "κυνηγοί κεφαλών".

Και βεβαίως οι περισσότεροι παράγοντες της δημόσιας και οικονομικής ζωής προσπαθούν με τα λεγόμενα "ψιλά γράμματα" των συμβολαίων να παραπλανήσουν ή να "προστατεύσουν" τα συμφέροντα τους - ακόμα κι αν τα δικαστήρια τα έχουν ήδη κρίνει καταχρηστικά. Ολοι μαζί δε, με πρώτο και κύριο το κράτος ή τις τοπικές αρχές εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους μόνο αν τους υποβληθεί αγωγή ή αρνούνται με κάθε τρόπο την εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων! Ακόμα χειρότερα, η πολιτική εξουσία επιχειρεί πολλές φορές να νομοθετήσει εκτάκτως, ωστε να "παρακάμψει" νομίμως αυτές τις αποφάσεις...

Οι κουτοπόνηρες πρακτικές βρίσκονται βέβαια στο απόγειο τους, όταν στοχεύουν στην "αχίλλειο πτέρνα" του έλληνα: το κοινωνικό χαρακτηριστικό (και σύμπλεγμα) της γαλαντομίας. Η μάλλον καλύτερα το φόβο "να μη φανούμε μίζεροι ή τσιγκούνηδες". Ετσι βρίσκουν το πιό πρόσφορο έδαφος στη διασκέδαση, εκμεταλλευόμενες και την ανάγκη του καταναλωτή να διασκεδάσει ανέμελα και να μη χαλάσει τη διάθεση του, μπλέκοντας σε αντιδικίες ή μυνήσεις.
Με δεδομένα τα μειωμένα αντανακλαστικά του έλληνα καταναλωτή και την απροθυμία του να αυτο-οργανωθεί και να διαμαρτυρηθεί, οι επιχειρήσεις που έχουν σχέση με τον ελεύθερο χρόνο, επιδίδονται σε κάθε είδους μικρό ή μεγάλο εκβιασμό - τα γνωστά καθημερινά "νταβατζηλίκια"...

Οι τιμές είναι εξωφρενικά υψηλές σε εστιατόρια, ξενοδοχεία, καφετέριες και γενικώς τουριστικές επιχειρήσεις - ενώ η ποιότητα είναι πολύ χαμηλή, γιατί η καταξίωση είναι το "δήθεν". Το ποτό στα μαζικά μαγαζιά της νύχτας είναι πολλές φορές χειρότερο από αμόλυβδη βενζίνη (κι ας είναι τρομερά επικίνδυνο για την υγεία). Οι αποδείξεις κόβονται εκ των προτέρων ή σπανίως αποδίδονται στον πελάτη, αν δεν επιμείνει ο ίδιος. Οι παρκαδόροι καταλαμβάνουν το δημόσιο χώρο χωρίς κανένα τίμημα και χρεώνουν "ταρίφα", χωρίς βεβαίως να κόβουν αποδείξεις και να φορολογούνται από κανένα.
Οταν βέβαια το "θύμα" είναι ακόμα πιό απροστάτευτο, δηλαδή είναι ξένος τουρίστας που δεν γνωρίζει πώς ν' αποφύγει τις κακοτοπιές, τότε το θράσος απογειώνεται. Το παράδειγμα του ταξιτζή με το "πολυβόλο", που κάνει μόνο διαδρομές από λιμάνι ή αεροδρόμιο, μεταφέρει τους επιβάτες του από τη μακρύτερη δυνατή διαδρομή και όταν αντιμετωπίζει στην αποβίβαση έλληνα που υποδέχεται τους ξένους, αναγκάζεται να κατεβάσει το τίμημα από τα 40 στα 10 ευρώ, ψελλίζοντας κουτοπόνηρες δικαιολογίες, είναι το λιγότερο...

Ολα αυτά τα τριτοκοσμικά χαρακτηριστικά δεν θα μπορούσαν να υφίστανται, αν δεν αντανακλούσαν τις ιδιότητες του ίδιου του έλληνα πολίτη. Που απέδειξε πόσο δεν απέχει στη νοοτροπία από τους γείτονες Αλβανούς (τους οποίους με μεγάλη ευκολία "σνομπάρει" - το λιγότερο), όταν τους μιμήθηκε με λίγα χρόνια διαφορά, πέφτοντας με απληστία στην παγίδα της "πυραμίδας" του χρηματιστηρίου.
Ανεξάρτητα από την πολιτική εκμετάλλευση του ζητήματος, ο έλληνας έπεσε με περισσή ...φόρα στη φάκα του εύκολου και "ανήθικου" κέρδους, δίνοντας με απίστευτη ευκολία κουτοπόνηρες δικαιολογίες στον εαυτό του. Τι κι αν κάποιοι σοβαροί πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες προειδοποιούσαν συνεχώς οτι το παιχνίδι είναι επικίνδυνο, οτι το χρηματιστήριο δεν είναι για τζόγο. Βολευόταν πολύ ωραία με τις δηλώσεις των αρμόδιων "οτι το Χρηματιστήριο Αθηνών θα πάει καλά" - τι θα μπορούσαν να δηλώνουν άλλωστε υπουργοί οικονομικών και επικεφαλής κεντρικών τραπεζών, οτι δεν θα πάει καλά; Θα το έριχναν με τις δηλώσεις τους...
Μεγάλη μερίδα ελλήνων, σε αυτή τη μαύρη - και ενδεικτική - περίοδο για τη νοοτροπία αυτής της κοινωνίας, ξεπούλησαν με μεγάλη ευκολία οικόπεδα και σπίτια, πήραν δάνεια, "έπαιξαν" τα χρήματα του φροντιστηρίου των παιδιών τους, ζητούσαν επιμόνως να ποντάρουν στην πιό επικίνδυνη μετοχή-φούσκα για να έχουν το πιό γρήγορο κέρδος, αρέσκονταν να κυκλοφορούν στις παραλίες με νεόπλουτο ύφος δίνοντας εντολές από το κινητό, αποφάσισαν να σπουδάσουν "χρηματιστηριακά" - έφτασαν ακόμα να εγκαταλείψουν δουλειές και επιχειρήσεις, για να ασχοληθούν παρά την άγνοια τους, με τη "μοντέρνα οικονομία" και να αφιερωθούν αποκλειστικά στο βωμό του ...άκοπου.


Η πολιτική δεν θα μπορούσε να αποφύγει την υιοθέτηση αυτών των πρακτικών στο έπακρο, θάλεγε κανείς μάλιστα οτι αποτελεί το "μπροστάρη της λαμογιάς". Με την (άκρως επικίνδυνη για τη δημοκρατία) απαξίωση της τις τελευταίες δεκαετίες και τη συνεπακόλουθη απομάκρυνση όλο και περισσότερο του υγιούς κομματιού της κοινωνίας, που τέλος πάντων διακρίνεται από κάποιο ηθικό έρμα και μιά στοιχειώδη εντιμότητα - και δεν ανέχεται να φορέσει το κουτοπόνηρο προσωπείο - έχουμε φτάσει στο σημείο η συμμετοχή στα κοινά (σε αντιδιαστολή με την "ιδιώτευση", με την έννοια που της έδιναν οι αρχαίοι έλληνες), αντί να αποτελεί τιμή και χρέος, να είναι συνώνυμη με την υποψία οτι το μόνο κίνητρο είναι η προσωπική προβολή και το οικονομικό κέρδος.

Η απο-ιδεολογικοποίηση στο γύρισμα της χιλιετίας, σε συνδυασμό με τα κατάλοιπα ενός υπανάπτυκτου παρελθόντος που επιβιώνουν δυναμικά παρά τις προκλήσεις της εποχής, συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα στη σημερινή Ελλάδα. Πριν από λίγες μόλις δεκαετίες, χιλιάδες άνθρωποι έδιναν τη ζωή τους και διακύβευαν την όποια ευημερία τους για να αντισταθούν στην καταπάτηση της ελευθερίας τους, στο φασισμό, στη χούντα. Ανεξαρτήτως του πόσο δίκαιο ή εφαρμόσιμο ήταν το όραμα τους, κίνητρο τους ήταν η εντιμότητα και οδηγός τους η ανιδιοτέλεια...

Σήμερα, η καταπάτηση νόμων και κανόνων, αρχίζει από το τοπικό επίπεδο. Στην αγωνία να "πιάσουμε την καλή" και να αποκτήσουμε προβολή, το πρώτο βήμα είναι να γίνουμε "παράγοντες" σε επίπεδο γειτονιάς, δήμου ή περιφέρειας - συμμετέχοντας στην αυτοδιοίκηση, σε σωματεία ή αθλητικούς και άλλους συλλόγους. Με την εξαίρεση βεβαίως των λίγων περιπτώσεων με αγνά κίνητρα (που συνήθως δεν διαρκούν πολύ, αφού χρειάζεται πολύ "γερό στομάχι"), βαυκαλιζόμαστε οτι "ασχολούμαστε για να προσφέρουμε". Μιά άλλη μέθοδος είναι η "προσέγγιση" των ισχυρών, προσφέροντας εξυπηρετήσεις - με αντάλλαγμα φυσικά.

Ο αθλητισμός ειδικά, με τον τρόπο που έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα, αποτελεί ένα από τα πιό πρόσφορα εδάφη για την ανάπτυξη κάθε είδους παρανομίας, συμπεριφοράς και μεθόδων υποκόσμου, αλλά και υποβάθμισης της νοημοσύνης του φίλαθλου κοινού - με αποτέλεσμα να απωθεί όλο και περισσότερο. Φωτεινές εξαιρέσεις οι συλλογικές προσπάθειες με σοβαρότητα και επαγγελματισμό, που φέρνουν και τις διακρίσεις σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Στον αντίποδα, στην κορυφαία αθλητική στιγμή των ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας, όλος ο πλανήτης έγινε μάρτυρας της ελληνικής κουτοπονηριάς στη χειρότερη της μορφή, με διάσημους αθλητές να πέφτουν θύματα ενός "νεφελώδους" τροχαίου, ακριβώς την ίδια ημέρα που φαινόταν οτι αποφεύγουν τον έλεγχο ντόπινγκ - "τροχαίο" που είχε γίνει γνωστό στα δημοσιογραφικά γραφεία, πριν ακόμα συμβεί!

Είτε κομματάρχης είτε δήμαρχος, ο έλληνας (κυρίως στην περιφέρεια, αλλά και στα αστικά κέντρα) αντιμετωπίζει την τοπική αυτοδιοίκηση ως "όχημα" για τις προσωπικές-τοπικές του επιδιώξεις. Αυτή άλλωστε είναι και η "αχίλλειος πτέρνα" του εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα - αφού η περιφερειακή ανάπτυξη και η αποκέντρωση θα έπρεπε να είναι ήδη ο κύριος μοχλός ανάπτυξης της χώρας, σύμφωνα όχι μόνο με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και με τις απαιτήσεις της εποχής.

Ωστόσο, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει δώσει τις τελευταίες δεκαετίες πάμπολλα δείγματα οτι αποτελεί μάλλον "βαρίδι" - παρά προωθητική δύναμη. Στον κορυφαίο τομέα του περιβάλλοντος έχουν γίνει μερικά από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της χώρας - όχι μόνο προς χάριν ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, αλλά με κριτήριο τις οικογενειακές-ψηφοθηρικές-πελατειακές σχέσεις. Στα νησιά μας και αλλού, η στρεβλή αντίληψη "ανάπτυξης" (της κοντόφθαλμης ενίσχυσης της τσέπης μας δηλαδή) έχει επιτρέψει τερατουργήματα, ειδικά μετά τη δεκαετία του '80, όταν ο οικιστικός έλεγχος πέρασε από τις κεντρικές υπηρεσίες στα τοπικά συμβούλια.

Φυσικά, η ευθύνη είναι πολλές φορές συλλογική - και πολύ συχνά το στενό τοπικό συμφέρον έχει μπεί πάνω από το ευρύτερο δημόσιο καλό, με μιά συμφεροντολογική αντίληψη της "δημοκρατίας", που συνοψίζεται στο απλό "εμείς εδώ αυτό θέλουμε". Μόνο που καμμία σπιθαμή γης σε αυτή τη χώρα δεν ανήκει αποκλειστικά σε αυτούς που την κατοικούν. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο "ξεσηκωμός" των κατοίκων, όταν δεν τους επιτρέπεται να κάνουν αλόγιστη δόμηση με κτήρια από μπετόν και αλουμίνιο σε τόπους με παραδοσιακή ομορφιά - ή ακόμα χειρότερα η πολυετείς διαμαρτυρίες που ακυρώνουν ένα έργο κορυφαίας σημασίας για το σύνολο του πληθυσμού, όπως η ζεύξη του Μαλιακού, προκειμένου να μη θιγούν τα τοπικά οικονομικά συμφέροντα από τη διέλευση των ταξιδιωτών. Στη συνέχεια βέβαια, χύνονται με περισσή κουτοπονηριά κροκοδείλια δάκρυα, για τον αριθμό των θυμάτων της ασφάλτου...

Οσο για την πραγματική ανάπτυξη, η προσπάθεια συνοψίζεται πολλές φορές, στο πώς θα πάρουμε περισσότερα κονδύλια από το κράτος ή την Ευρωπαϊκή Ενωση - χωρίς κανένα ορθολογισμό ή σχεδιασμό. Ακόμα πιό κουτοπόνηρα είναι τα επιχειρήματα, όταν καμμία πρωτεύουσα νομού δεν θέλει να μείνει χωρίς σχολή από το σχεδιαζόμενο νέο πανεπιστήμιο της περιοχής - έτσι ώστε να κατατμηθεί το ίδρυμα και να έχουν όλοι από μιά σχολή και τους φοιτητές της, που "φέρνουν λεφτά στον τόπο". Η αρτιότητα του εκπαιδευτικού ιδρύματος δεν ενδιαφέρει φυσικά κανέναν...


Στο πολιτικό φάσμα, θα μπορούσε να πεί κανείς οτι "όσο πιό δεξιά και λαϊκά", τόσο πιό κουτοπόνηρα. Η ακροδεξιά, η εκκλησία, η δογματική αριστερά, αλλά και πολλοί εκπρόσωποι του λαϊκισμού στις δύο μεγάλες παρατάξεις διαθέτουν πλειάδα κουτοπόνηρων επιχειρημάτων στη φαρέτρα τους. Ενδεικτικός είναι ο τρόπος με τον οποίο έχουν αντιμετωπίσει τη σχέση της χώρας μας με την Ευρωπαϊκή Ενωση: Η Ευρώπη είναι ιδιαιτέρως συμφέρουσα όταν πρόκειται να "αρμέξουμε" τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, αλλά αντεθνική και επικίνδυνη, όταν ζητάει με τις οδηγίες της να επιβληθούν οι αρχές και οι κανόνες βάσει των οποίων συμφωνήσαμε να είμαστε μέλη της κοινότητας, άρα και να δεχόμαστε ενισχύσεις. Αλλωστε, οι πολιτικές ηγεσίες αυτής της χώρας, ειδικά τα πρώτα χρόνια μετά την ένταξη μας, ενίσχυσαν αυτή την αντίληψη και πορεύθηκαν με κουτοπόνηρες αναβολές και προσπάθειες αποφυγής προστίμων (χαρακτηριστικό παράδειγμα οι χωματερές), αντί να σηκώσουν τα μανίκια και να σχεδιάσουν τη μακροπρόθεσμη προσαρμογή μας στο "ευρωπαίκό κεκτημένο", γιά το οποίο είμαστε πιά τόσο υπερήφανοι...

Το ίδιο κουτοπόνηρα αδύναμη υπήρξε και για πολλές δεκαετίες η αντιμετώπιση των "εθνικών μας θεμάτων", αρα και η εξωτερική μας πολιτική και η διπλωματία μας - χωρίς φυσικά να αγγίζει τις επιδόσεις της γειτονικής Τουρκίας, που εξακολουθεί να πορεύεται με επιχειρήματα του τύπου "κάποιοι στην Ευρώπη θέλουν να μας εκνευρίσουν, ώστε να μην προσέλθουμε στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη"! Κι αν η Ελλάδα έχει ξεφύγει ως ένα βαθμό από τις κουτοπόνηρες αντιλήψεις μιάς υπανάπτυκτης χώρας, οι αντιστάσεις μας δείχνουν μειωμένες σε κάθε έξαρση εθνικισμού, όταν ο "υπερπατριωτισμός" και η αντίληψη οτι μπορούμε να κοροιδέψουμε τους "κουτόφραγκους" βρίσκει έδαφος στην ευαισθησία, την εσωστρέφεια ή την άγνοια του έλληνα, που παρασύρεται εύκολα από συναισθηματισμούς ή την έλλειψη ποιοτικού δημόσιου διαλόγου.

Το σύνθετο πρόβλημα του Κυπριακού - στην όξυνση του οποίου εύκολα ξεχνάμε τη συμβολή της δικής μας χούντας - έφερε και πάλι στην επιφάνεια αυτή τον τρόπο αντιμετώπισης. Πιό έντονο θα έλεγε κανείς οτι είναι το πρόβλημα στην ίδια την Κύπρο, όπου είναι πολύ δύσκολο να ομολογηθεί οτι οι ίδιοι οι ελληνοκύπριοι δεν επιθυμούν την επανένωση (με τους όρους που αυτή αναπόφευκτα θα γίνει) - ανεξαρτήτως του πόσο κακό ή άδικο είναι το τελευταίο σχέδιο Ανάν που παρουσιάστηκε.

Αποκορύφωμα αυτής της "αποφυγής της πραγματικότητας" η τηλεοπτική εμφάνιση του Προέδρου της Κύπρου Τάσσου Παπαδόπουλου, σ' ένα "δραματικό" τηλεοπτικό διάγγελμα, που μεταδόθηκε και στην Ελλάδα, λίγο πριν το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν.
Υπέρμαχος του "όχι" και εκπρόσωπος μιάς άλλης εποχής, ο κύπριος πολιτικός έστησε με μαεστρία ένα σκηνικό, που στόχευε στη συναισθηματική λειτουργία κι όχι βέβαια στο δημόσιο διάλογο και τη νοητική επεξεργασία των επιχειρημάτων από πλευράς του πολίτη. Καθισμένος στο κάποτε γραφείο του Μακάριου, σ'έναν ιστορικά φορτισμένο χώρο, μπροστά από την τρύπα που είχε ανοίξει στον τοίχο το τανκς των πραξικοπηματιών, απευθύνθηκε με δάκρυα (!) στα μάτια στον κυπριακό λαό και αναφώνησε: "Δεν παρέλαβα κράτος, για να παραδώσω κοινότητα".
Το "επιχείρημα" θα μπορούσε να είναι πειστικό, αν δεν συνειδητοποιούσε αμέσως κανείς οτι η ελληνοκυπριακή πλευρά επί χρόνια μαχόταν για μιά δίκαιη "διζωνική, δικοινοτική λύση". Αν λοιπόν - πέρα από τις όποιες αντιρρήσεις είχε κανείς για το συγκεκριμένο σχέδιο - επιτυγχανόταν μιά τέτοια "δίκαιη" λύση, τι θα "παρέδιδε" ο κύπριος πρόεδρος, παρά τη μία από τις δύο κοινότητες του νέου κράτους;

Σε οτι άπτεται του εθνικισμού και του ρατσισμού, η κουτοπονηριά δίνει ρεσιτάλ. Από τις μικρόνοοες αντιδράσεις στον μη έλληνα μαθητή που θα σηκώσει τη σημαία στην παρέλαση ("αλλά δεν είμαστε ρατσιστές") ως τα συλλαλητήρια για το "μακεδονικό" και τις κραυγές "περί μειοδοτών", από την προσπάθεια παραπλάνησης εκ μέρους των ακροδεξιών που αρνούνται κουτοπόνηρα την ετικέτα του "εθνικιστή" ως την (πλήρως αντισυνταγματική) απόπειρα "δημοψηφίσματος" για τις ταυτότητες, τα "επιχειρήματα" στοχεύουν πάντα στα χαμηλά ένστικτα του έλληνα, στο φόβο και την ανασφάλεια, στην απλουστευτική σκέψη που "βολεύει" αυτούς που αρνούνται να δούν κατάματα την πραγματικότητα και την εποχή. Στο θέμα της κατανόησης και της εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων η ελληνική κοινωνία είναι πολύ πίσω - και η δημαγωγία περί των θεμάτων αυτών έχει φτάσει μέχρι του σημείου να λοιδωρούνται οι (αναπόφευκτα θετικές) έννοιες της προόδου και του εκσυγχρονισμού - χωρίς εισαγωγικά.
Βασικός μοχλός η εκκλησία, που εξασφαλίζοντας πριν από χρόνια την απόλυτα προστατευτική σκέπη του δημοσίου, χωρίς κανένα οικονομικό βάρος αλλά και χωρίς κανένα δημόσιο έλεγχο, έχει επιδοθεί τα τελευταία χρόνια σ' ένα λαϊκίστικο κουτοπόνηρο "παραλήρημα" - έχοντας υποτίθεται το δικαίωμα να "εκφράζει τη γνώμη της", χωρίς κανένα σεβασμό στους θεσμούς της δημοκρατίας (ούτε καν στον ίδιο της τον εαυτό). Την ακολουθεί μια μερίδα πολιτικών και δημοσίων παραγόντων, με μόνο σκοπό την άγρα "πελατείας", ανάμεσα στο πιό συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας. Τα σκάνδαλα Βαβύλη, Γιοσάκη και λοιπών ιεραρχών είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, σε μιά έκπτωση που διέπεται από τη νοοτροπία "τα δικά μου δικά μου - και τα δικά σου επίσης δικά μου". Τελευταίο κρούσμα το (ικανοποιηθέν) αίτημα για δημιουργία εκκλησιαστικών σχολών, που θα ονομάζονται "πανεπιστήμια", θα έχουν τη χρηματοδότηση και θα περιβάλλονται από το κύρος του κράτους, αλλά δεν θα ελέγχονται από αυτό και δεν θα πληρούν τις προϋποθέσεις της ισότητας - αντίθετα, οι υποψήφιοι θα "εγκρίνονται" από την ιεραρχία.



Μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν βεβαίως οι συντεταγμένοι φορείς άσκησης της πολιτικής - τα ίδια τα κόμματα και οι πολιτικοί. Υπό το βάρος του πολιτικού κόστους και της ψηφοθηρίας, διατυπώνουν πολιτικό λόγο που σπάνια αγγίζει το βάθος των προβλημάτων - αντίθετα στοχεύει μόνο στη διατήρηση της εξουσίας ή της εκλογικής δύναμης.
Τα δύο κόμματα εξουσίας "φλερτάρουν" κουτοπόνηρα ή συνάπτουν συμμαχίες με την αριστερά "κατά το δοκούν". Τα αριστερά κόμματα περιχαρακώνονται ή απορρίπτουν καχύποπτα δημιουργικές προτάσεις, με το φόβο της απώλειας της εκλογικής πελατείας. Ο πολιτικός λόγος περιβάλλεται από επιχειρήματα και διαλόγους μεταξύ εκπροσώπων τύπου, που εξακολουθούν να θυμίζουν υπανάπτυκτη χώρα της δεκαετίας του '70. Οι πολιτικές προτάσεις και κατευθύνσεις αποφασίζονται με βάση δημοσκοπήσεις, που "διαστρέφονται" από την κάθε πλευρά, αναλόγως του πολιτικού συμφέροντος.

Οικογένειες πορεύονται στην πολιτική με την τακτική των "εμπρηστικών" δηλώσεων, ανάλογα με τις επιδιώξεις τους. Ο πολιτικός νεποτισμός έχει γίνει πλήρως αποδεκτός από την κοινωνία και οι βουλευτικές έδρες "μεταβιβάζονται" από γενιά σε γενιά, ωσάν να ήταν δικηγορικά γραφεία. Η αυτοδιοίκηση και ο συνδικαλισμός χρησιμοποιούνται απροκάλυπτα ως εφαλτήρια για την κεντρική πολιτική σκηνή. Τα αξιώματα δεν αντιμετωπίζονται παρά μόνο ως η ευκαιρία ενός "πλιάτσικου της εξουσίας" ή ως διατήρηση της προσωπικής πολιτικής καριέρας - και σπανίως ως θέσεις ευθύνης και προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο. "Σημαντικά" υπουργεία θεωρούνται αυτά που προσφέρουν τη δυνατότητα για μεγαλύτερες μίζες, ενώ και η είσοδος του υποκόσμου στη δημόσια ζωή νομιμοποιείται με μιά διαστρεβλωμένη αντίληψη "δημοκρατικής αντιπροσώπευσης" όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Κάθε τόσο εμφανίζονται ως "σωτήρες" και "φορείς του καινούργιου", διάφοροι πομπώδεις ή ωραιοπαθείς τύποι, με μόνο όπλο μια "απολιτίκ" πολιτική δημοσίων σχέσεων.
Το ίδιο το εκλογικό σώμα, παρ' οτι αναγνωρίζει σε μεγάλο βαθμό την έλλειψη ηθικής, τον πολιτικό τυχοδιωκτισμό ή την προπαγάνδα, φέρεται σε μεγάλο βαθμό υποκριτικά και κουτοπόνηρα, ελπίζοντας σε οφέλη και αναδεικνύοντας πολιτικούς χαμηλού επιπέδου, "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν" - διαμαρτυρόμενο στη συνέχεια για την "ποιότητα" του πολιτικού προσωπικού.

Σημαντικός παράγων για το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι ο Τύπος, που κινείται πολλές φορές χωρίς κανένα κριτήριο δεοντολογίας. Από τον "αυριανισμό" και τους εκδότες φυλλάδων που έχουν καταδικαστεί για συκοφαντία και εκβιασμό, ως τη σύγχρονη επιφανειακή και κουτοπόνηρη διεξαγωγή του τηλεοπτικού διαλόγου, η δημοσιογραφία στην Ελλάδα προσφέρει πολύ λίγες "οάσεις" συγκροτημένης δουλειάς και έντιμης προσέγγισης - που πολλές φορές αντιμετωπίζονται ως "γραφικές" και περιθωριακές. Η πολιτική αντιπαράθεση δεν είναι παρά "καυγάς" στο βωμό της τηλεθέασης (οι "πελάτες" που προτιμούνται ειδικεύονται σε αυτό), οι δηλώσεις εκμαιεύονται με μιά "κίτρινη" προσπάθεια παγίδευσης, το παιχνίδι παίζεται με τους αυτόκλητους "σταρ" του λαϊκισμού, του θεατρινισμού και του υποκριτικού ναρκισισμού - που δήθεν υπηρετεί τον "κοσμάκη".

Και βεβαίως, σε όλο το δημόσιο βίο, οι προδιαγραφές και τα "ασυμβίβαστα" έχουν γίνει "λάστιχο" ή έχουν πάει περίπατο. Αποτελεί αντικείμενο "συζήτησης" αν επιτρέπεται να διοργανώνει διαγωνισμό ή παιχνίδι, κάποιος που συμμετέχει σε αυτό. Σε υπουργεία, διαφεντεύουν σύζυγοι και αδελφές - ενώ γιοί και κόρες κατακτούν ζηλευτές θέσεις, ακόμα κι αν δεν έχουν τα προσόντα. Θεωρείται απολύτως φυσικό να είναι σε θέση ευθύνης ο/η σύντροφος δημοσίου προσώπου, είτε αυτό συμβαίνει μέσα στον ίδιο οργανισμό είτε σε άλλη "αντιμαχόμενη" εξουσία - ακόμα κι αν είναι ηλίου φαεινότερο οτι δεν πρόκειται για "αυτόφωτη" ανέλιξη. Συχνά δε γίνεται επίκληση κουτοπόνηρων δικαιολογιών, περί "ισότητας των δύο φύλων" ή "εμποδίων από οπισθοδρομικές αντιλήψεις" - που καμμία σχέση δεν έχουν με την ουσία του ζητήματος. Απλώς, όσοι παραιτούνται των θέσεων ή των προνομίων τους σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο εξωτερικό, είναι μάλλον "κουτόφραγκοι"...


Η κουτοπονηριά, όπως και τα περισσότερα ανθρώπινα ελαττώματα, έχει να κάνει με την τεμπελιά. Γιατί το να αποφύγει κανείς την εύκολη δικαιολογία, το προσωπικό "παραμύθιασμα" και τη βολική υπεκφυγή θέλει κόπο. Η τήρηση μιάς "προσωπικής ηθικής" (όποια κι αν είναι αυτή για τον καθένα) θέλει αυτοκριτική, τόλμη να αναγνωρίσεις το "σφάλμα" και αποδοχή της προσπάθειας που χρειάζεται για αυτοβελτίωση. Στην προσωπική ζωή και τις σχέσεις δε, είναι ακόμα δυσκολότερο - αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη κουβέντα...

Στη δημόσια ζωή μας πάντως, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Κι όσο κι αν έχει εκλείψει πιά η εικόνα της προξενήτρας (που ενσάρκωσε η αείμνηστη Γεωργία Βασιλειάδου), να πετά τα σταμνιά από το μπαλκόνι για να "παγιδεύσει" τους γαμπρούς, η κουτοπονηριά ζεί και βασιλεύει...






Οι φωτό είναι δικές μου από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

Για να αντέξετε τo κουραστικό αυτό "δοκίμιο", συνοδεύεται από την άκρως χορταστική extended version ενός εξαιρετικού κομματιού (με τον εύγλωτο τίτλο "Got To Give It Up") του μεγάλου αδικοχαμένου Αμερικανού αναμορφωτή της soul Marvin Gaye, διάρκειας 11' 51", από το ιστορικό αυτό άλμπουμ (δεν είναι live εκτέλεση όμως). Πρέπει να πατήσετε play για να το ακούσετε!

buzz it!

17.2.10

Αυτή η Ελλάδα πρέπει να φύγει...

Εδώ και καιρό υπάρχει ένα “κίνημα”, ώστε να σταματήσει αυτό το απίστευτο χάλι με την αυθαιρεσία της παράνομης υπάιθριας διαφήμισης - χάλι όχι μόνο αισθητικό, αλλά και κυριολεκτικά φονικό. Δεκάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, επειδή προσέκρουσαν με το αυτοκίνητο τους σε παράνομα τοποθετημένη κολόνα, για διαφημιστικούς λόγους. Πρωτοστατούν κυρίως οι γονείς αδικοχαμένων νέων...


Η ουσία του ζητήματος είναι η εξής: Οι διαφημιστικές αφίσες (συνήθως σε λεωφόρους και οδούς ταχείας κυκλοφορίας) είναι φτιαγμένες για να αποσπούν το μάτι του οδηγού - γι αυτό και υπάρχουν διεθνώς κανόνες για το πώς και πού πρέπει να τοποθετούνται. Επιπλέον, η τοποθέτηση στύλων πολύ κοντά στο δρόμο ταχείας κυκλοφορίας (συνήθως και πάνω στη νησίδα με τον παράδρομο) δεν πληροί κανέναν κανόνα ασφαλείας, καθώς με την παραμικρή οδηγική εκτροπή, μπορεί να αποτελέσει σημείο φονικής πρόσκρουσης. Όσο δε περνάει ο καιρός, η αυθαιρεσία οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερης διαμέτρου κολόνες, ώστε να στηρίζεται “στιβαρά” η εκάστοτε αφίσα...

Η δεύτερη παράμετρος έχει να κάνει με τη διαφθορά της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεκάδες καταγγελίες (ακόμα και καταδίκες) για στήσιμο κυκλωμάτων, μέσω δημοτικών εταιρειών, που αποκομίζουν απίστευτο τζίρο, τοποθετώντας παράνομες διαφημιστικές πινακίδες - και κωλυσιεργώντας στη συνέχεια επί χρόνια, ώστε αυτές να μην καθαιρεθούν. Τα λεφτά είναι πάρα πολλά και η αποφυγή της νομιμότητας με διάφορα τεχνάσματα είναι εξοργιστική. Εν ολίγοις, κανείς (ούτε δήμος, ουτε δημοτική εταιρεία, ούτε διαφημιστική εταιρεία, ούτε διαφημιζόμενος) δεν καθίσταται υπεύθυνος για την παρανομία...

Η νέα κυβέρνηση (δεν εξετάζω πώς και με ποιούς χειρισμούς) - προς τιμην της - ανακίνησε το θέμα. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Χάρης Καστανίδης κάλεσε την κύρια υπεύθυνη, την τοπική αυτοδιοίκηση να αναλάβει τις ευθύνες της και να αρχίσει τις διαδικασίες “επαναφοράς στη νομιμότητα”.

Τι απάντησε ο πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ (Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων) Νικήτας Κακλαμάνης, με τον λαϊκισμό και τη δημαγωγία που τον διακρίνει; Οτι πρέπει το κράτος να δει τις ευθύνες του, το κάλεσε να συζητήσουν - και να αλλάξουν το νομικό πλαίσιο. Κουβέντα αυτκριτικής για τις ευθύνες των τοπικών αρχόντων, που έχουν βουτηχτεί μέχρι το λαιμό στην παρανομία. Α, και βεβαίως “οι Δήμοι χρειάζονται εκατομύρια, για να γίνει η διαδικασία της αποκαθήλωσης των παράνομων πινακίδων”. Τα εκατομύρια που έχουν “ενθυλακωθεί” τόσα χρόνια βεβαίως, έχουν κάνει φτερά - πώς να βοηθήσουν οι δήμοι τη νομιμότητα...

Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, έρχεται τώρα και η Ένωση των Διαφημιστών να κάνει μια καμπάνια (“τζάμπα” την έχει, υπάρχει και κρίση στις δουλειές, άρα υπάρχουν κενά σημεία διαφήμισης) οτι δήθεν “κάποιοι θέλουν να απαγορεύσουν την υπαίθρια διαφήμιση”. Η κουτοπονηριά και η χειραγώγηση στο μεγαλείο της: Ποιός είπε να μην υπάρχει υπαίθρια διαφήμιση; Τήρηση των στοιχειωδών κανόνων ασφαλείας και αισθητική απορρύπανση είναι το ζητούμενο (κάτι που τηρείται βεβαίως σε όλη την "αναφερόμενη Ευρώπη"). Αλλά βεβαίως να μη χαλάσουμε και τις παράνομες δουλίτσες μας, σε δύσκολες εποχές, διότι “θα δημιουργήσουμε 20 χιλιάδες ανέργους”! Σα να ακούω τον ελληναρά φορτηγατζή που έχει παραβιάσει όλους τους κανόνες ασφαλείας στη φόρτωση, έχει ανύπαρκτα λάστιχα και αποτελεί δημόσιο κίνδυνο - αλλά όταν τον συλλάβουν κλαψουρίζει “επαγγελματίας (τρομάρα του...) είμαι, έχω παιδιά, σας παρακαλώ” κλπ...

Αν θέλουμε αυτή η κρίση να οδηγήσει κάπου (σε ένα καλύτερο μέλλον), ακριβώς αυτή είναι η Ελλάδα που πρέπει να εκλείψει, να φύγει: Η Ελλάδα της κουτοπονηριάς, της αποφυγής των ευθυνών, των “παιδικών” επιχειρημάτων που θεωρούν τον συνομιλητή “κουτόφραγκο”. Η Ελλάδα που ανάγει το θράσος και την παραβίαση των κανόνων σε "επιστήμη"...





Η φωτό είναι δανεική από το http://andriotakis.wordpress.com, που ανέδειξε το ζήτημα και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από το εξαιρετικό instrumental "Theme For Great Cities" των Βρετανών Simple Minds
.

buzz it!

14.2.10

Bête Noire

Ήθελα να είμαι ο Bryan Ferry, πολύ πριν χιλιάδες παιδάκια εθιστούν στην ιδέα οτι ο δρόμος προς την εύκολη ζωή είναι στρωμένος μέσα από reality και οδηγεί στα επαγγέλματα του τραγουδιστή ή του δημοσιογράφου. Δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να γίνω το πρώτο (δεν είχα φωνή, ούτε ταλέντο μουσικού - κι ας ασχολήθηκα τόσα χρόνια) και τελικά, "μέσω Τρικάλων", έγινα το δεύτερο.

Αυτό το τραγούδι, το “Kiss And Tell” (κάτι μου έκανε το εφέ της γραφομηχανής στην αρχή;), που το έγραψε πιθανότατα για τον χωρισμό του με τη Jerry Hall, βγήκε λίγο πριν την έναρξη της επαγγελματικής μου πορείας - το θυμάμαι σ’ ένα διαφημιστικό του Τop FM, του πρώτης (αποτυχημένης) απόπειρας για ραδιόφωνο του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη. Τότε με είχε συνεπάρει.

Τώρα που το ξανακούω, 23 χρόνια μετά, συμπίπτει με ένα σημείο καμπής, με μια ήττα - όχι τόσο προσωπική, όσο συλλογική. Ποτέ δεν αισθάνθηκα την Ελλάδα να βρίσκεται σε τόσο δυσμενή θέση, γιατί ποτέ δεν ήταν. Μόνο που όλα αυτά τα χρόνια, η συμπεριφορά “της” οδήγησε σε αυτό που ζούμε τώρα.

Σαν τιμωρία λοιπόν στον κακό μαθητή που ντρέπεται για “τα χαίρια του”, έχω την αίσθηση οτι η πλειονότητα των (μη χοντρόπετσων) Ελλήνων αποδέχεται την ανάγκη να πληρώσει, γιατί ξέρει κατά βάθος οτι φταίει - κι ας τον κυνηγάνε ωφελιμιστικά οι όποιες “αγορές”. Κι ίσως καταλαβαίνει οτι ο Γερμανός δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει κι άλλα ευρώ, επειδή πολλά προηγούμενα χάθηκαν σε οτιδήποτε άλλο εκτός από δημιουργικές και αναπτυξιακές επενδύσεις.

Δεν ξέρω αν έχει συνειδητοποιήσει τι ακριβώς σημαίνουν πρακτικά αυτές οι θυσίες - ειδικά αν επιμείνουμε σε όλες τις στρεβλώσεις που μας κρατάνε πίσω, πολίτες μιας χώρας που παράγει ελάχιστα σε σχέση με αυτά που καταναλώνει, που θέλει να οδηγεί Porsche, να παρακολουθεί σκυλοπόπ τηλεόραση και κίτρινα περιοδικά, να φοροδιαφεύγει, να αδιαφορεί για οτιδήποτε δημόσιο και να λύνει τα θέματα της με “κονέ” (αυτές είναι οι αμαρτίες μας και όχι ο χαμηλότερος της Ευρώπης 14ος μισθός). Ίσως σε 6 ή 9 μήνες, θα αισθάνεται ως το απόλυτο θύμα ή ο πρωταγωνιστής μιας τραγωδίας, που άρχισε τρείς δεκαετίες πίσω, αλλά κορυφώθηκε αναίσχυντα στα τελευταία 5 χρόνια της απόλυτης αβελτηρίας Καραμανλή και των συν αυτώ. Δεν έχω δει ποτέ πάντως, να διευρύνεται η ψαλίδα σε δημοσκοπήσεις όσο απομακρύνονται οι εκλογές - και μια κυβέρνηση να εισπράττει την εμπιστοσύνη του 48% των Ελλήνων.

Είναι περίεργο τι ακριβώς μου αρέσει στον Bryan Ferry. Το tremolo στη φωνή του πάντως, όχι (η “θυματοποίηση” που λέγαμε). Ούτε το λίγο γλυκερό που του βγαίνει, όταν τον βλέπεις να τραγουδάει. Αντίθετα, μου αρέσει τόσο πολύ το στυλ του απόλυτου δανδή, του αέναου θαυμαστή των γυναικών - και όλη η ηχητική του τελειομανής αναζήτηση, στις δεκαετίες του ‘80 και του ’90 (τα πιο ροκ του χρόνια ήταν - πριν - συναρπαστικά, αλλά αταίριαστα με μένα και - μετά - βαρετά και ανεπιτυχή). Όταν τον είδα πενηντάρη, στη σκηνή του Λυκαβηττού, το 1994, πώς κινούσε το σώμα του επί 15 λεπτά, στην εκπληκτική εκτέλεση του κομματιού που έδωσε τον τίτλο του σε αυτό το blog, είπα οτι μάλλον δύσκολα θα αποκτήσω άλλο πρότυπο άντρα. Κι αν κάποιος είναι έτσι στα 62 του - ε, χαλάλι του, έτσι θέλω να είμαι κι εγώ όταν φτάσω εκεί.

Είναι δύσκολο να είσαι το “μαύρο πρόβατο” - κι ας μην σπεύσουν να γοητευθούν οι αυτοκαταστροφικοί “δανδήδες” της ροκ κουλτούρας των Βαλκανίων. Θα περάσουμε δύσκολα. Το ζήτημα είναι να αποφύγουμε την “κλαψούρα” - και να βρούμε το κουράγιο να κάνουμε μια καινούργια αρχή. Με στυλ και αισιοδοξία - και χωρίς λαμογιές και κουτοπονηριές.

Λίγο πριν τη δική μου προσωπική κρίση ηλικίας, θα κρατήσω το γλυκόπικρο στυλ του μεγάλου ερωτικού - και θα σας το προτείνω και σας. Με την ιδέα οτι το μαύρο είναι στυλ - και όχι απουσία φωτός...





Οι φωτό είναι από το www.last.fm/music και το εξώφυλλο από τη wikipedia

Πέρσυ τέτοια μέρα, η Sade είχε την τιμητική της. Φέτος είναι η σειρά του αγαπημένου Βρετανού Bryan Ferry...

buzz it!

12.2.10

Τα "λαμόγια"

Τις τελευταίες δύο μέρες, ζω το δράμα της Ελλάδας, από “πρώτο χέρι”. Τσακώνομαι συνέχεια με μια φίλη, γιατί προσπαθώ να της δείξω την πραγματικότητα. Ο άνθρωπος με τον οποίον συνεργάζεται δεν είναι “τόσο καλό παιδί”, όσο νομίζει...


Για μένα είναι προφανές, το δείχνει το πρόσωπο και η προσποίηση της φωνής. Συνηγορούν σε αυτό τα προφανή συμπλέγματα, που αναπόφευκτα έχουν συσωρευτεί από την κατάφωρη αναξιοκρατία της περίπτωσης του. Γι αυτήν, ενώ καταλαβαίνει οτι “κάτι δεν πάει καλά”, είναι δύσκολο να αποδεχτεί οτι πρέπει να διαταράξει την ηρεμία και το θετικό πνεύμα, που έχει εγκαθιδρύσει στη δουλειά της. Κατανοητό, άλλωστε κανείς δεν μπορεί να ζει μέσα στην έχθρα και την καχυποψία. Και ένας υγιής άνθρωπος, όπως αυτή, θέλει να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο...

Αλλά, έλα που η πραγματικότητα είναι σκληρή. Και είναι σκληρή, για τον απλούστατο λόγο οτι κανείς δεν είναι “απόλυτα κακός”. Και όλοι, όσοι βρίσκονται από την απέναντι πλευρά του ποταμού, έχουν συμπαθείς στιγμές. Τις περισσότερες φορές δικαιολογούν απολύτως αυτά που κάνουν, με τη μοναδική δυνατότητα της ανθρώπινης φύσης, να φέρνει τα πράγματα στα μέτρα της, να παραμυθιάζει εαυτούς και αλλήλους για το δίκαιο και το αγαθό των προθέσεων, να θεωρεί φυσιολογικό και ανθρώπινο, αυτό που κατά (πολύ) βάθος ξέρει οτι είναι παράνομο ή ανήθικο.

Διάχυτο το πρόβλημα στην Ελλάδα: Ποιός έχει στήσει τις άπειρες κομπίνες, ποιός κλέβει ασύστολα την εφορία και τους συνεργάτες, ποιός απολαμβάνει παράνομες επιδοτήσεις και εξόφθαλμες αναπηρικές συντάξεις, ποιός δέχεται να ωφελείται από την εξουσία που έχει κερδίσει, ποιός καταφεύγει στη γνωριμία και το μέσο για να "φτιαχτεί", ποιός επιδιώκει να προσποριστεί ωφέλη που δεν δικαιούται, ποιός πουλάει την (όποια) αξιοπρέπεια και κληρονομιά του χωρίς κανένα ηθικό έρμα; Σίγουρα όχι μόνο όσοι είναι στις φυλακές...

Τα “λαμόγια” (όπως και οι τρομοκράτες) δεν έχουν “κέρατα”, που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους. Δεν είναι πάντοτε “σκατόφατσες”, ούτε φωνάζουν από μακριά τη στρέβλωση τους (εκτός ίσως αν έχει κανείς πολύ έμπειρο και διαισθητικό μάτι). Πολλές φορές είναι ιδιαίτερα γλυκομίλητοι και ευγενείς. Κάποιοι είναι ιδιαιτέρως “haute couture”, όπως είπε χαρακτηριστικά ένας φίλος. Γι αυτό ακριβώς έχει σημασία να είναι κανείς απολύτως καθαρός - και να φαίνεται...




Η φωτό είναι από το www.cduniverse.com και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από την (παμπάλεια) επιτυχία των Βρετανών Bad Company. Αν το ακούτε, πέστε το!

buzz it!

10.2.10

Οι συνήθεις ύποπτοι

Η κυρία Μ. είναι 77 ετών. Πληρώνει το (πρώην) ΤΕΒΕ εδώ και 50 χρόνια ανελλιπώς, αλλά αρνείται να πάρει σύνταξη και να διαλύσει την επιχείρηση της. Κατεβαίνει κάθε μέρα στη δουλειά της, όσο ακόμα αντέχει να μην κλείσει από την κρίση. Αν ήταν όλοι σαν κι αυτήν, το ασφαλιστικό της Ελλάδας θα είχε ήδη λυθεί.

“Πρότυπο” της η κυρία Κ., συμβολαιογράφος, ετών 95. Αυτή έχει πάρει σύνταξη, αλλά εξακολουθεί και κατεβαίνει στο γραφείο, που εδώ και χρόνια έχουν αναλάβει πρώτα η κόρη και μετά και η εγγονή. Οι πελάτες την αποκαλούν “Προέδρο της Δημοκρατίας”, γιατί είναι πανέξυπνη και αγγίζει τα όρια της επαγγελματικής σοφίας - όλοι θέλουν τη συμβουλή της. Ευχή και των δύο, να πεθάνουν όρθιες, στη δουλειά...


Εννοείται βεβαίως οτι όλα αυτά δεν μπορούν να ισχύσουν σε χειρωνακτικά ή άλλα βαριά επαγγέλματα. Δεν είναι όμως μόνο οι εργάτες που επιθυμούν διακαώς τη σύνταξη, μια ώρα αρχήτερα, σε αυτή τη χώρα. Η πλειονότητα των Ελλήνων, ειδικά σε “εξασφαλισμένες” θέσεις του δημοσίου, κάνει μια δουλειά που δεν της αρέσει, τη βαριέται - και για την οποία δεν έχει καμία ευσυνειδησία. Σπάνια οι άνθρωποι επιδιώκουν να μάθουν και να προσπαθήσουν πώς θα συντηρήσουν την υγεία τους και την ενέργεια τους σε καλή κατάσταση. Αγύμναστοι, παραδομένοι στις κακές συνήθειες, στις τοξίνες και στις υπερβολές, θεωρούν οτι οι ασθένειες “έρχονται από τον ουρανό” κι οτι είναι φυσιολογικό μετά τα 50 να έχει κανείς παραμορφωμένο σώμα. Μαζί με τα αντίστοιχα ψυχολογικά και πνευματικά κενά, δεν είναι απορίας άξιον που πολλοί αποχωρούν στα 50 και μοιάζουν 70...

Παρά το γεγονός λοιπόν, οτι ο σημερινός πενηντάρης μπορεί να ζήσει όπως ο τριαντάρης πριν από μερικές δεκαετίες, οι μισοί Έλληνες δείχνουν να αντιτίθενται σθεναρά στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Ίσως είναι αυτοί που περιγράψαμε παραπάνω. Θα ήταν δε δικαιολογημένη η ανάγκη να φύγει κανείς από μια δουλειά που δεν του αρέσει, αν είχε έτοιμα ενδιαφέροντα και δραστηριότητες πιο ουσιαστικές, από την εργασία του. Σπάνια όμως βλέπουμε δημιουργικούς συνταξιούχους, που δεν αναλώνονται στο καθισιό και την ανία. Ο Έλληνας πολύ απλά θέλει να ζει με δανεικά, να κάθεται και να έχει και εξοχικό...

Αντίθετα, σύμφωνα με την έρευνα της Kapa Research, που δημοσιεύθηκε στο Βήμα, οι Έλληνες δείχνουν να συμφωνούν κατά 64% με τις σκληρές αποφάσεις περικοπής μισθών και επιδομάτων, στο δημόσιο τομέα. Ίσως κι εκεί, εκτός από τις σκανδαλώδεις πρόωρες συντάξεις, υπάρχουν ιδιάιτερα ενοχλητικές στρεβλώσεις. Και είναι υγιές οτι κατά 72% επικρίνουν τις κινητοποιήσεις προνομιούχων ομάδων σε πόστα-κλειδιά της εξουσίας (και με υψηλά ποσοστά διαφθοράς), όπως οι τελωνειακοί και οι εφοριακοί.

Ωστόσο, τόσο στην κυβέρνηση, όσο και στους πολίτες, φαίνεται να διαφεύγει η ουσία της οικονομικής κρίσης: Η ανάγκη δηλαδή να τονωθεί η αγοραστική αξία της μικρομεσαίας τάξης και η κατανάλωση - και όχι να μειωθεί. Η ύφεση επιτάσσει (αντίθετα με τις δημοσιονομικές ανάγκες) να μην απομυζάται, ούτε με περικοπές, αλλά ούτε και φορολογικά η μεγάλη μάζα των καταναλωτών.

Με τα νέα φορολογικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν, η φορολόγηση του 35% και του 40% “κατεβαίνει” στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα. Ενδεχομένως σωστό, αλλά δεν λύνει το βασικό πρόβλημα: Πώς θα αποδοθεί φορολογική δικαιοσύνη, όταν αυτός που βγάζει 100 ή 200 χιλιάρικα το χρόνο έχει τη δυνατότητα να δηλώνει 10 ή 20; Και με ποιούς εφοριακούς συμμάχους θα καταφέρει η κυβέρνηση (γρήγορα) να περιορίσει την έκταση της εθνικής απατεωνίας; Και πώς θα αντέξει η “φτωχοπλούσια” μεσαία τάξη την επιπλέον επιβάρυνση από τη φορολόγηση των ακινήτων;

Όσο κι αν αποδέχεται κανείς τη σωστή κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής, δεν μπορεί να μην παρατηρήσει οτι αυτό που χρειάζεται είναι ταχύτητα, ισορροπία και αποτελεσματικότητα, γιατί η (διάχυτη) παρανομία βρίσκει πάντα τρόπους να είναι ένα βήμα μπροστά. Με αυτή την έννοια, καμία από τις δύο “τάσεις” μέσα στην κυβέρνηση δεν δείχνει να συλλαμβάνει σωστά όλο το πρόβλημα ή να μπορεί να εξασφαλίσει μια ποιοτική στελέχωση του δημοσίου, που θα αλλάξει το τοπίο. Και σίγουρα καμία δεν μπορεί να υποσχεθεί τα τρία χαρακτηριστικά που απαιτούνται, αλλά ούτε και να προβλέψει τις αντιδράσεις, όταν στο τέλος του χρόνου, η κατάσταση δεν θα έχει επιβαρύνει παρά αυτούς που παράγουν και δηλώνουν, τους “συνήθεις ύποπτους” δηλαδή...





Το κείμενο αυτό γράφτηκε για την Athens Voice της Τετάρτης 10.02.2010

Οι φωτό είναι από το www.pensionriskmatters.com και το www.community.post-gazette.com

Το post συνοδεύεται από τους "σιτεμένους" Καναδούς Bachman Turner Overdrive.

buzz it!

7.2.10

Με καθαρό μυαλό...

Πέρασα το Σάββατο τυχαία και τους είδα. Είχε αποκλειστεί η Σταδίου για χάρη τους - ήταν δεν ήταν 300 άνθρωποι, κυρίως άνδρες. Τα πρόσωπα της μισαλλοδοξίας και του φανατισμού φώναζαν, με αυτή τη χαρακτηριστική βία στη φωνή, συνθήματα. Σαν κι αυτούς τους μετανάστες που έχουν υποστεί στο πετσί τους την περιφρόνηση - και γίνονται ολοένα και πιο ρατσιστές. Σαν τον Ευρωπαίο μετανάστη που θίγεται αν διανοηθείς να τον παρομοιάσεις με Αφρικανό μετανάστη. Μην έχοντας μάθει οτι όσο πιο πολύ προσπαθείς να αποκλείσεις τον άλλο, τόσο πιο πολύ μοιάζεις με την καθυστέρηση που καταγγέλεις, ενώ εξυψώνεις τον αποκλεισμένο. Μην έχοντας βρει κανένα αντίβαρο για το κενό της ψυχής και το στενό δρόμο του μυαλού.


Μερικοί από τους πιο σοβαρούς ανθρώπους που έχουν σχέση με το θέμα μιλάνε εδώ. Και το νομοσχέδιο για τους μετανάστες βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην πρόταση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Ακούστε τουλάχιστον. Και μετά - αν μπορείτε με καθαρό μυαλό - κρίνετε...




H φωτό είναι από το www.sudplanete.net

Το post συνοδεύεται από τη μεγάλη επιτυχία της Γαλλίδας, με καταγωγή από το Καμερούν, Coco Mbassi.

buzz it!

5.2.10

FM και ...καθόλου Stereo

Βρέθηκα προχθές στα studio του Flash 96, μετά από πολλά χρόνια. Και θυμήθηκα ένα κομμάτι που είχα γράψει το 2005 στην Athens Voice, με αφορμή το παρ' ολίγον κλείσιμο τότε του σταθμού αυτού (με τον οποίο ποτέ δεν είχα επαγγελματική σχέση, αλλά πάντοτε εκτιμούσα ειδησεογραφικά). Ιδού λοιπόν, είναι και σήμερα επίκαιρο...





Πώς βρέθηκε σε κρίση το ενημερωτικό ραδιόφωνο

Ενας ακόμη σταθμός κινδυνεύει να κλείσει και κρατιέται "ζωντανός" από την επιμονή και το "σαματά" που κάνουν - δικαίως - οι εργαζόμενοι για να σώσουν τις δουλειές τους, ένας άλλος απειλεί με απολύσεις και εφαρμόζει "εθελούσιες" εξόδους για να επιβιώσει.


Διαπλοκές και πολιτικά παιχνίδια, αναρχία και προκλητική κωλυσιεργία στις αδειοδοτήσεις από την πλευρά των κυβερνήσεων, υποκρισία από την πλευρά των πελατών-πολιτικών, έλλειψη πλαισίου υγιούς ανταγωνισμού και αδυναμία ελέγχων εδώ και 17 χρόνια, ιδιοκτητες ψησταριών που πωλούν άδειες σε εξωφρενικές τιμές, μαφίες στο βουνό των κεραιών και αλλού, πληθωρισμός και υπερσυγκέντρωση με "αχυρανθρώπους" (σε σημείο που ιδιοκτήτης ελέγχει τουλάχιστον 4 διαφορετικούς ραδιοσταθμούς), μικρή αγορά με διαφημιστική πίτα που δεν αρκεί να τους "θρέψει" όλους - αυτή είναι η ιστορία της ελεύθερης ραδιοφωνίας. Και στην περιφέρεια; Το χάος...

Ωστόσο, υπάρχει και μιά άλλη παράμετρος στην οποία αποφεύγουμε να δώσουμε σημασία - ίσως γιατί πονάει πιο πολύ: Το κοινό γυρίζει ολοένα και περισσότερο την πλάτη στο ενημερωτικό ραδιόφωνο, τα τελευταία χρόνια - κι όχι γιατί μειώθηκε το ενδιαφέρον για πληροφόρηση. Απλώς, είναι πιά φανερό πόσο αδιέξοδο είναι το πρόχειρο ειδησεογραφικό μοντέλο - αντιγραφή του πολυσυλλεκτικού 9,84 - που υιοθετήθηκε, χωρίς διαμαρτυρίες.

Το "ελληνικής έμπνευσης" πρόγραμμα, με τα ντουέτα της ανυπέρβλητης φλυαρίας και "σαχλαμαρίτσας", με τα ανυπόφορα σοβαροφανή κλισέ, με τις εκπομπές που φτάχνονται πάνω στην εύκολη συνταγή "τηλεφωνική συνέντευξη - τραγουδάκι - και μετά πάλι τα ίδια" και με τη στελέχωση από αυτόκλητους "σταρ" που ποτέ δεν έκαναν τον κόπο να ψάξουν και να εμβαθύνουν στις απαιτήσεις της φόρμας (που έχει κάθε μέσο), δείχνει πιά πόσο χρεωκοπημένο είναι. "Δεν βλέπω καμιά διαφορά από την εφημερίδα" ξεστόμισε κάποτε παρουσιάστρια μεσημεριανού μαγκαζίνο...

Απορρίπτοντας το μονοπωλιακό κρατικό μοντέλο (που ήταν δουλεμένο, αλλά μύριζε "μούχλα" τότε), το "ελεύθερο" ενημερωτικό ραδιόφωνο επανδρώθηκε από ανθρώπους που είχαν μόνο τη γνώση του εντύπου ή την απόλυτη ελαφράδα του "κουτσοί-στραβοί στον Αη-Παντελεήμονα". Το "γιατί όχι κι εγώ" οδήγησε σε εξοβελισμό του λιτού λόγου, της σκληρής δουλειάς, της προετοιμασίας και της σωστής παραγωγής στο στούντιο.

Δυσβάστακτοι προϋπολογισμοί του ενός δισεκατομυρίου δραχμών το χρόνο, ανεξέλεγκτη διόγκωση με διακόσιους εργαζόμενους εκεί που θα αρκούσαν πενήντα, ρουσφέτια με απόστρατους ναυάρχους (!) "διοικητές", άσχετοι διευθυντές και αλαζόνες ιδιοκτήτες, λαϊκισμός και σποτάκια με αήθεις επιθέσεις, αμφίβολη αισθητική και δεοντολογία που "πετιόταν απ 'το παράθυρο" κατά περίσταση, παντελής άγνοια του πώς "στήνεται" το ραδιοφωνικό προϊόν. Χωρίς ούτε καν το "όχημα" μιάς εύηχης ραδιοφωνικής φωνής, χωρίς καν τη γνώση του πώς εκμεταλλεύεσαι την προνομιακή σχέση του μέσου με μιά τέχνη, τη μουσική - αποκορύφωμα το κλισέ "να πάρουμε μιά μουσική ανάσα"... Και τι "σκυλάδικη" ανάσα...

Πολλές από αυτές τις παθογένειες αγγίζουν και το μουσικό ραδιόφωνο. Που όμως σέβεται περισσότερο κάποιους βασικούς κανόνες της προσφοράς στον ακροατή - και δεν αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό της ΤV. Αλλωστε εκεί υιοθετείται όλο και περισσότερο το οικονομικό και "πολυεθνικά" ρηχό μοντέλο του playlist, γι αυτό και σπανίως πιά ακούμε ανθρώπους με προσωπικότητα - αυτή θα είναι και η επόμενη κρίση του μέσου...

Το ραδιόφωνο έχει το προνόμιο - απ' όλα τα μέσα, ακόμα κι από το internet - της ταχύτερης και μεστής είδησης, χωρίς τη "δουλεία" και το κόστος της εικόνας.

Εχει επίσης και μιά ανυπέρβλητη μαγεία. Δεν τη σεβαστήκαμε - πλην εξαιρέσεων - και τώρα ήλθε η ώρα της πληρωμής. Κρίμα, γιατί ο Flash ήταν ίσως ο καλύτερος στο είδος του, με κορυφαίες δημοσιογραφικές στιγμές - και δεν του άξιζε τέτοια τύχη...



Για όσους ενδιαφέρονται, την Κυριακή το πρωί, από τις 10 μέχρι τις 11, είμαι καλεσμένος στην εκπομπή του Γιώργου Σταματόπουλου, στον Flash 96, με θέμα το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας.




Η φωτό του δέκτη είναι από το www.densen.dk και του συγκροτήματος από το http://itsonlyclassicrock. blogspot.com

Το post συνοδεύεται από το (σαρκαστικό για τη "ρηχή ομοιομορφία" του FM ήχου στο αμερικανικό ραδιόφωνο - "no static at all") τραγούδι του εξαιρετικού ντουέτου των Steely Dan, για την ομώνυμη ταινία.

buzz it!

ShareThis