Τα παιδεία παίζει...

Σχεδόν πριν καλά-καλά ανακοινωθεί το νομοσχέδιο για την παιδεία, ακούω τους πρυτάνεις που βγαίνουν στο γυαλί, για να παραθέσουν τις απόψεις τους. Πρώτη αντίδραση “το νομοσχέδιο δεν έχει όραμα”. Δυσκολεύομαι να πειστώ οτι η απάντηση στην ανελέητη αναξιοκρατία (ή μετριοκρατία στην καλύτερη περίπτωση), κομματοκρατία, γραφειοκρατία, διαφθορά, στο νεποτισμό και τα σκάνδαλα είναι τα επιχειρήματα αυτών των ανθρώπων. Πολλοί δεν αναγνωρίζουν τα τεράστια προβλήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ως υπαρκτά. Με μια σοφιστεία μάλιστα, ισχυρίζονται οτι τα πανεπιστήμια μας είναι καλά, γιατί “οι φοιτητές μας διαπρέπουν στο εξωτερικό”. Μάλιστα, αλλά πόσοι; Και όλοι οι υπόλοιποι;


Παρατηρώ έναν διαπρύσιο κήρυκα κατά του νομοσχεδίου, που ξεπερνάει σε κιτρινισμό κάτι παρουσιαστές πρωινών εκπομπών. Φταίει άραγε η νοοτροπία της πόλης, το πανεπιστήμιο της οποίας εκπροσωπεί; Ρωτάω έναν συνάδελφο που ξέρει “γιατί προσεκλήθη ειδικά αυτός”. “Μα γιατί ακριβώς τα κάνει μπάχαλο όπου πάει” είναι η κυνική απάντηση, ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν ΜΜΕ και τηλεοπτικό κοινό - και συνεπώς της ποιότητας του δημόσιου διαλόγου στη χώρα μας...

Αναζητώ έναν καλοπροαίρετο “κριτή”, εκτός ελληνικού συστήματος. Ο συνομιλητής μου δουλεύει 35 χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τέλειωσε ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, έκανε μεταπτυχιακά, εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα - και εδώ και 20 χρόνια διδάσκει Φυσική σε ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια της
Ivy League.

Μου λέει λίγο-πολύ αυτό που υποψιάζομαι: “Η αντίδραση για το νόμο-πλαίσιο για τα πανεπιστήμια είναι τόσο ισχυρή, γιατί ακριβώς ξεβολεύει το καθηγητικό κατεστημένο. Ξέρεις, προσπάθησα κι εγώ πριν από χρόνια, να έρθω πίσω, πρότεινα ένα καινούργιο τμήμα στο πανεπιστήμιο του τόπου καταγωγής μου - και το πήρα ζεστά. Ήρθα για δύο χρόνια, εγκαταστάθηκα και δούλεψα, παρά τις αστείες αμοιβές.

Δεν πίστευα αυτά που συμβαίνουν, όταν μου τα έλεγαν - ώσπου τα διαπίστωσα ο ίδιος. Η διαφθορά έχει εξελιχθεί σε απίστευτο βαθμό. Από τα περίπου εκατό μέλη ΔΕΠ, τα 36 ήταν ζευγάρια μεταξύ τους. Δηλαδή, οι 18 είχαν φέρει τους ή τις συζύγους τους στο Πανεπιστήμιο, γιατί κανείς από αυτούς δεν είχε παντρευτεί μετά την ανάληψη της θέσης. Δέχτηκα τρομερό πόλεμο, γιατί προσπάθησα να κάνω κάτι σωστό. Στα δύο χρόνια έφυγα...”

Οι επόμενοι συνομιλητές μου διδάσκουν στα ΤΕΙ. Παρά τις - λιγοστές - επιφυλάξεις τους, θεωρούν σωστές και απόλυτα αναγκαίες τις νέες ρυθμίσεις. Τους ρωτάω για το άσυλο - και μου περιγράφουν το εξής επεισόδιο: “Μια μέρα, ένας καθηγητής από αυτούς που θα τους παρομοίαζες ως χαρακτήρα με το “μυρμηγκάκι” του Λαζόπουλου, πάει να παρκάρει το αυτοκίνητο του στο ειδικό γκαράζ για τα μέλη ΔΕΠ. Καθώς η μπάρα κλείνει, ένας φοιτητής τρέχει να προλάβει να μπει με το αυτοκίνητο του - το οποίο δεν δικαιούται να παρκάρει εκεί. Η μπάρα βεβαίως του κάνει ζημιά. Διαπληκτιζόμενος επί μισή ώρα με τον καθηγητή, φαίνεται οτι έχει τηλεφωνήσει προς βοήθεια σε κάποιον τραμπουκοειδή φίλο του. Ο τελευταίος, μόλις φτάνει, κάνει “τόπι στο ξύλο” τον καθηγητή - και φυσικά φεύγουν και οι δύο ανενόχλητοι. Όταν τίθεται ζήτημα στα όργανα της σχολής να επιβληθεί κάποια (τουλάχιστον) επίπληξη ή ποινή στον φοιτητή, παρεμβαίνουν οι φοιτητικές παρατάξεις - και επιμένουν να μην υπάρξει καμία συνέπεια.” Όπως ακριβώς γίνεται στα υπηρεσιακά συμβούλια, όπου οι συνδικαλιστές εισηγούνται σχεδόν πάντα την αθώωση του διεφθαρμένου υπαλλήλου, που στην χειρότερη περίπτωση “πέφτει στα μαλακά”...

Προσπαθώ να καταλάβω πώς υπάρχουν πολιτικές, κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες που μπορεί αμέσως ή εμμέσως να υπερασπίζονται αυτό που συμβαίνει τώρα, στα πανεπιστήμια. Και μόνο που καταργείται με το ενιαίο ψηφοδέλτιο η συναλλαγή με τις κομματικές παρατάξεις στην εκλογή καθηγητών, και μόνο που αντιμετωπίζεται το νταβατζηλίκι των αιωνίων φοιτητών/εργατοπατέρων, και μόνο που αντιμετωπίζεται η αυθαιρεσία του καθενός που μπορεί να ασκεί βία ή να επωφελείται από την κατάχρηση της ασυλίας που του προσφέρει ο πανεπιστημιακός χώρος, δεν μπορώ παρά να δω τις αλλαγές θετικά.

Κι ας υπάρχουν επί μέρους αντιρρήσεις, για το πώς θα έπρεπε να είναι το “ιδεατό” πανεπιστήμιο. Η ελληνική κοινωνία, μέσα στις ακραίες της εξάρσεις, δείχνει ώριμη να σπάσει ταμπού δεκαετιών, που οδήγησαν στην κατάχρηση των δικαιωμάτων - και άρα στη διαρκή αυθαιρεσία και υποβάθμιση. Το διδακτικό προσωπικό άραγε, θα είναι σε θέση να εφαρμόσει τους νέους νόμους και νέα ήθη, όχι διεφθαρμένα - και να επωφεληθεί της κρίσης, ως ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα; Ή για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, το υγιές (και σιωπηλό) κομμάτι των διδασκόντων θα μπορέσει να επιβάλλει την αλλαγή στην πράξη; Το ερώτημα αφορά ενδεχομένως και ολόκληρη την κοινωνία, στις προκλήσεις που τώρα αντιμετωπίζει. Πιθανότατα, ότι συμβεί και στα πανεπιστήμια, θα συμβεί σε όλη την Ελλάδα...









Η φωτό είναι από το www.dentalists. blogspot.com και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από το "Oye Como Va", του Κουβανού Tito Puente (και όχι του Carlos Santana), από τη Βραζιλιάνα Eliane Elias.