9.12.11

Ο “ρατσισμός” της πολυπολιτισμικότητας

"Νοιώθετε ηθικά ανώτεροι από τους Ταλιμπάν"; Αυτή είναι η πρώτη ατάκα, που απευθύνεται προς τους θεατές, οι οποίοι καλούνται να απαντήσουν με το χέρι ψηλά.

Ομολογώ οτι δεν έχω δει ποτέ τέτοια “παράσταση χορού” - μια τόσο πολιτική παράσταση, μια τέχνη τόσο μπλεγμένη με την έννοια του debate, του δημόσιου διαλόγου για ένα καυτό θέμα της εποχής μας. Αλλά και το συγκρότημα των Βρετανών DV8, με επικεφαλής τον Αυστραλό χορογράφο Lloyd Newson, δεν δηλώνει ένα συνηθισμένο συγκρότημα χορού, αλλά αυτοπροσδιορίζεται ως “physical theatre”.


Κάθε λέξη του κειμένου του "Can We Talk About This?" προέρχεται από συνεντεύξεις που πήραν οι ίδιοι ή βρήκαν καταγραμμένες. Καταιγιστικά εκφωνείται από τους χορευτές, που κάθε φορά υποδύονται ένα από τα πρόσωπα μια μακρόχρονης διαμάχης: Κατά πόσον η πολιτική της πολυπολισμικότητας που εφαρμόζουν οι ευρωπαϊκές χώρες (και κυρίως η Βρετανία), οδηγεί σε έναν αντίστροφο “ρατσισμό”, μια αντίστροφη καταπίεση, την καταστρατήγηση των αρχών της ελευθερίας του λόγου και της ισότητας. Το κατά πόσο η Ευρώπη οδηγείται σιγά-σιγά στο να υποκύπτει και να εκφοβίζεται, να αυτολογοκρίνεται, να φοβάται να μιλήσει για το Ισλάμ. Να αποφεύγει την κριτική, γιατί φοβάται μια κακώς ενοούμενη “πολιτική ορθότητα”, γιατί θέλει να αποφύγει τους μπελάδες με τους εξτρεμιστές της θρησκείας, τους φανατικούς που εκμεταλλεύονται ακριβώς τις ευρωπαϊκές αρχές και απαιτούν να εφαρμόζονται μόνο στην περίπτωση της δικής τους “ελευθερίας του λόγου”, αλλά όχι όταν αισθάνονται οτι προσβάλλονται τα δικά τους “ιερά και όσια”. Και που αρνούνται να κάνουν τη διάκριση μεταξύ ελευθερίας του λόγου και “προτροπής προς εγκλήματα μίσους”.

Με κομβικά σημεία την καταδίωξη του Salman Rushdie για τους “σατανικούς στίχους”, τη δολοφονία του Ολλανδού σκηνοθέτη Theo Van Gogh και το σάλο με τα σκίτσα του Μωάμεθ σε δανέζικη εφημερίδα, η παράσταση ξεδιπλώνει πολλές πτυχές του προβλήματος, καταγράφοντας τις δεκάδες δολοφονίες (από μισαλλοδοξία και προσπάθεια τρομοκράτησης) και κάνοντας αναφορά σε επεισόδια της βρετανικής κοινωνικής ζωής, που η παγκόσμια κοινή γνώμη δεν γνωρίζει - για παράδειγμα τις περιπτώσεις εκπαιδευτικών που κατηγορήθηκαν για “ρατσισμό” (πολλές φορές ανάμεσα στα πυρά ισλαμιστών και πραγματικών ακροδεξιών ρατσιστών), όταν επέμεναν οτι στα σχολεία τους δεν έπρεπε οι (κατά κύριο λόγο) μουσουλμανικές κοινότητες να επωφελούνται των αντιρατσιστικών πολιτικών ενσωμάτωσης, ακριβώς για να αποτρέπουν την ενσωμάτωση και να διαιωνίζουν τα δικά τους καταπιεστικά ήθη. Αντί ο νόμος να προστατεύει την ισότητα όλων, η κατάχρηση του ευνοεί την καταπίεση των πιο "απροστάτευτων", συνήθως γυναικών και gay ανδρών.


Η παράσταση παρουσιάζει όλες τις θέσεις, αλλά σαφώς παίρνει θέση. Και με κύριο άξονα την καταπίεση των μουσουλμάνων (και μη) γυναικών, που υποχρεώνονται σε βάρβαρα έθιμα, από την κλειτοριδεκτομή, την σεξουαλική καταπίεση ως τους υποχρεωτικούς γάμους, αναρωτιέται “τι είναι τελικά βάρβαρο”. Και δίνει ταυτοχρόνως την απάντηση, οτι οτιδήποτε (όπως ο ισλαμικός νόμος, η σαρία) δεν σέβεται τις αρχές της ισότητας και της ελευθερίας του λόγου και της αυτοδιάθεσης, όπως συμβαίνει ακόμα και με τη μαντήλα (παρά την άρνηση ακόμα και των αριστερών αντιλήψεων ανθρώπων να καταδικάσουν την καταπίεση, όπως καταγράφει στο σημείωμα της παράστασης ο Newson, δηλώνοντας έκπληκτος) είναι τελικά αυτό που πρέπει να πολεμήσουμε.

Όχι γιατί η Ευρώπη πρέπει να επιβάλει τους δικούς της νόμους και κανόνες στον κόσμο. Αλλά αντίθετα, γιατί τα εκατομμύρια που οδηγούνται από τους φανατικούς μουσουλμάνους επιδιώκουν αυτοί να επιβάλουν τη δική τους “αλήθεια”, όχι μόνο στις χώρες όπου αποτελούν πλειονότητα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο - ποδοπατώντας οτιδήποτε πέτυχε ο διαφωτισμός και ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός, στο επίπεδο της βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων...




Η παράσταση είναι γροθιά στο στομάχι, έχει πυκνό κείμενο και οι μαρτυρίες ακολουθουν η μία την άλλη, σα μαστίγιο. Επειδή υπάρχουν υπέρτιτλοι στα ελληνικά, προτιμήστε τις θέσεις του εξώστη, για να μην πιαστεί ο αυχένας σας. Και προλάβετε, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, μέχρι την Κυριακή.











Οι φωτό της παράστασης είναι από τα www.theaustralian.com. au και www.dancepress.gr, ενώ το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από το "Trouble Woman" του Βρετανού Dr. Rubberfunk.


buzz it!

14 σχόλια:

Νίκος Κιτωνάκης είπε...

Ακούγεται πολύ σοβαρή περίπτωση και μου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον. Και τελοσπάντων, νομίζω ότι οι παραστάσεις πολιτικού προβληματισμού μπορεί να είναι σήμερα ιδιαιτέρως επίκαιρες και σημαντικές.

Prokopis Doukas είπε...

@Πιγκουίνος: Μα είναι! Και αξίζει τον κόπο...

DaisyCrazy είπε...

Ο ρατσισμός είναι μίσος απ'όπου κι αν προέρχεται προς όποιον κι αν εκφράζεται. Κι εμείς μπορούμε να'μαστε ρατσιστές ενάντια στους ξένους αλλά κι αυτοί ενάντια σε μας. Δεν περιορίζεται μόνο στους αυτόχθονες κάτοικους μιας περιοχής.

Ενδιαφέρουσα παράσταση πάντως που θίγει τέτοια θέματα.

themos είπε...

"η παράσταση ξεδιπλώνει όλες τις πτυχές του προβλήματος, καταγράφοντας τις δεκάδες δολοφονίες"

Οχι Προκοπη, δεν ειναι ΟΛΕΣ οι πτυχες. Για να βαλεις ΟΛΕΣ τις πτυχες θα πρεπει να κοιταξεις και λιγο την ευρυτερη ιστορια. Και μπορει κανεις να ξεκινησει απο'δω

http://www.youtube.com/watch?v=QcYSNm9Q-94¨

Εν ολιγοις, ειναι ο δυτικος πολιτισμος η τουλαχιστον οι πρακτικες του, που εχει γυρισει την πλατη στον διαφωτισμο.

Prokopis Doukas είπε...

@DaisyCrazy: Μα γι αυτό έβαλα τον ρατσισμό σε εισαγωγικά, γιατί αυτό που προκύπτει είναι η εκμετάλλευση των αρχών και των δικαιωμάτων, από την αντίστροφη πλευρά.

Prokopis Doukas είπε...

@themos: Μπορεί Θέμο μου, το "όλες" είναι λογοτεχνική υπέρβαση, το πιο σωστό είναι το "πολλές". Κι εγώ έμεινα έκπληκτος από το πόσα πράγματα μου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά, σε αυτό το θέμα.

Το video δεν μου δουλεύει, προς το παρόν, θα το δω. Αλλά σε κάθε περίπτωση, όποια και αν να ήταν (και είναι) η πολιτική δυτικών χωρών (δεν χρειάζεται να απαριθμήσουμε αποικιοκρατικές και ιμπεριαλιστικές τακτικές), δεν μπορεί να υπάρξει συμψηφισμός, για κάποια πράγματα. Δηλαδή, ότι και να έκαναν διαφορετικές δυτικές χώρες (οι εκάστοτε κυβερνήσεις τους δηλαδή), δεν διακιούται κανείς να στερεί ανθρώπινα δικαιώματα σε ένα κορίτσι στη Γαλλία ή να σκοτώνει κάποιον που θεώρησε προσβλητική την κουβέντα του στη Βρετανία.

Είμαι αναφανδόν κατά της προσβολής ενός συμβόλου, που ο άλλος θεωρεί ιερό - είτε είναι σημαία, είτε είναι προφήτης. Αλλα το τι επιτρέπεται και τι όχι και ποια θα είναι η τιμωρία, δεν θα το αποφασίσει αυθαίρετα ο φανατικός. Θα το αποφασίσουν οι θεσμοί δημοκρατικών χωρών, που εφαρμόζουν διεθνείς συνθήκες για τα δικαιώματα.

Σταυρούλα Σανίδα είπε...

Εχθές παρακολούθησα επίσης την παράσταση. Η κίνηση διαδεχόταν την αφήγηση και από εκεί ξεπηδούσε η θεατρικότητα. Πολύ πρωτότυπη και ιδιαίτερη παράσταση που μιλά σε πολλά επίπεδα. Η τέχνη κουμπώνει με την ιστορία. Την συνιστώ ανεπιφύλακτα!

Meropi είπε...

Δεν είδα την παράσταση (μου ακούγεται ενδιαφέρουσα) αλλά αυτή η ερώτηση "Νοιώθετε ηθικά ανώτεροι από τους Ταλιμπάν;» με προβλημάτισε. Τι θα απαντούσα εγώ άραγε? Η πρώτη απάντηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι «νιώθω τουλάχιστον πιο ανοιχτόμυαλη». Και μετά βάλθηκα να ξετρυπώνω τους μικρούς Ταλιμπάν που έχω μέσα μου. Αν έχω? Έχω μερικούς, δυστυχώς. Όχι πολύ μεγάλους ευτυχώς.

Prokopis Doukas είπε...

@Σταυρούλα Σανίδα: Έτσι ένοιωσα κι εγώ, παρά το γεγονός οτι ήταν καταιγιστική και κουραστική, συγχρόνως.

@Meropi: Ελάχιστοι σήκωσαν τα χέρια τους. Και η πρώτη διαπίστωση, αφού παρατέθηκαν τα "κατορθώματα" των Ταλιμπάν, ήταν "ορίστε, βλέπετε, ακόμα και να δηλώσουμε ηθικά ανώτεροι των Ταλιμπάν, διστάζουμε"...

Καίτη Βασιλάκου είπε...

Χαίρομαι που βλέπω ότι ξεκινά επιτέλους ένας προβληματισμός γύρω από αυτό το θέμα. Οι κατακτημένες με αγώνες ελευθερίες μας κινδυνεύουν με υποβάθμιση εξαιτίας μιας δικής μας αξίας: της ανοχής του άλλου. Εμείς ανεχόμαστε το διαφορετικό, εκείνοι όχι.

themos είπε...

Αυτο που ανεχομαστε εμεις ειναι κατι εισβολες στο Ιρακ και στο Αφγανισταν που εχουνε σκοτωσει πολυ περισσοτερο κοσμο απο οτι καταφεραν οι τρωγλοδυτες Ταλιμπαν. Εγω γι' αυτο το λογο δεν θα σηκωνα το χερι μου, γιατι δεν εκανα οτι θα μπορουσα για να το σταματησω αυτο. Οσοι απο μας εκαναν φυλακη στην προσπαθεια τους να το σταματησουν, (πχ, http://www.j-n-v.org/prisoners2.htm ), ε ναι, αυτοι μπορουνε να σηκωσουνε το χερι τους.

Prokopis Doukas είπε...

@Καίτη Βασιλάκου: Ο προβληματισμός, αν είναι καθαρός, είναι πάντα θετικός.

@themos: Ναι, Θέμο μου, αλλά το ένα έγκλημα δεν αναιρεί το άλλο. Γι αυτό πρέπει να πολεμάμε τους εκάστοτε Μπους, αλλά από την άλλη το οτι έκανε αυτά τα εγκλήματα η Δύση, δεν σημαίνει οτι πρέπει να ανεχθούμε τα εγκλήματα καταπίεσης ή τους φόνους κατά της ελευθερίας του λόγου, από φανατικούς.

Γιατί έτσι θα κάναμε έναν "συμψηφισμό του κακού". Δεν είμαστε ο καθένας χωριστά υπεύθυνος για τις εισβολές στο Αφγανιστάν, όπως δεν είναι ο κάθε μετριοπαθής μουσουλμάνος (που είναι και οι περισσότεροι προφανώς) για τα εγκλήματα των εξτρεμιστών και των φανατικών.

Ο προοδευτικός άνθρωπος μπορεί να σηκώσει το χέρι του και κατά των Ταλιμπάν και κατά της Πέιλιν. Γιατί είναι οι δύο διαφορετικές όψεις, ακριβώς του ίδιου νομίσματος.

themos είπε...

Εχεις δικιο σ'αυτο που λες, οτι το ενα δεν αναιρει το αλλο και καλα εκανες που το ειπες γιατι μερικες φορες αυτα που λεω δεν τα λεω οσο καθαρα θα μπορουσα. Οι ρητορικες διατυπωσεις ομως, τυπου "δεν ειμαστε ανωτεροι απο τους Ταλιμπαν;" ειναι ακριβως αυτες που ακουγα απο στοματα αυτων που ηθελαν αυτους τους πολεμους απο "προοδευτικους" λογους, για υπερασπιση του διαφωτισμου και καλα (βλεπε C. Hitchens). Γι'αυτο και φυλαγομαι.

Τωρα, γιατι ειναι ρητορικο τεχνασμα το "δεν ειμαστε ανωτεροι απο τους Ταλιμπαν;": Γιατι δεν μπορεις να συγκρινεις ενα ατομο με μια ομαδα και μετα να διαλεγεις, αυθαιρετα, ποια χαρακτηριστικα της ομαδας θα φερεις στην ζυγαρια. Αυτο το παιχνιδι μπορουμε να το παιξουμε με οσες ομαδες θελεις: τους "δημοσιογραφους", τους "καπιταλιστες", τους "Αμερικανους στρατιωτες", τους "Ισλαμιστες".

Prokopis Doukas είπε...

@ themos: Εγώ ήμουν πολύ διστακτικός και δεν σήκωσα το χέρι μου. Ωστόσο, υπάρχει μια διαφορά:

Οι Ταλιμπάν είναι μια συγκεκριμένη ομάδα φανατικών, που χαρακτηρίστηκε και χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες πράξεις. Δεν είναι γενικά οι δημοσιογράφοι, οι Αφγανοί, οι μουσουλμάνοι, οι Αμερικανοί κλπ. - ομάδες δηλαδή που αν τις χαρακτήριζες συλλήβδην, θα ήταν απλώς ρατσιστικό.

Τώρα οι πόλεμοι που γίνοντα για την "προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων" είναι πολύ tricky επιχείρημα. Το χρησιμοποίησε υποκριτικά και ο κατάπτυστος Μπους. Όπως πολύ σωστά είχε πει ο τότε Γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου, "η δημοκρατία δεν έρχεται με ένα B-52".

Όμως, εξακολουθώ να πιστεύω οτι το διακύβευμα του 21ου αιώνα είναι "ανθρώπινα δικαιώματα vs αυτοδιάθεση και εθνική κυριαρχία". Και πιστεύω στα πρώτα. Όχι όμως με τη βίαια επιβολή - μόνο με κίνητρα και κυρώσεις (μαστίγιο και τιμωρία), σαν κι αυτά που επιβάλλει συχνά η Ε.Ε. "Θέλεις κύριε μου χρηματοδότηση ή να ενταχθείς σε διεθνείς οργανισμούς με συγκεκριμένς αρχές; Τότε θα πρέπει να αποδεχθείς τον εξοβελισμό διώξεων, στρατόπεδων συγκέντρωσης, απαγορεύσεων και ανελευθεριών κλπ"...

ShareThis