Τα δικά μου βαρόμετρα...

H ταυτότητα μου γράφει δημοσιογράφος. Έτσι αυθαίρετα, όπως σε όλους μας. Ναι, θεωρώ οτι επηρεάζω την κοινή γνώμη - λίγο με τις απόψεις μου και πιο πολύ, υποδόρεια, με τη στάση μου, όπως όλοι. Ίσως είμαι δημοσιογράφος, γιατί το μεταπολιτευτικό μας κατασκεύασμα δεν μου έχει επιτρέψει (ακόμα;) να είμαι ενεργός στην πολιτική, αν και προσπαθώ να είμαι ενεργός πολίτης. Δεν θεωρώ όμως οτι είμαι μόνο δημοσιογράφος. Και αύριο, δεν ξέρω τι θα είμαι.

Πιο πριν, η ταυτότητα έγραφε “παραγωγός ραδιοφώνου”. Αυτόν τον έρωτα τον ανακάλυψα, στα 25, στην αρχή της καριέρας μου. Είναι ο τρόπος να επηρεάζεις (και να προσφέρεις) αισθητικά, με τη μουσική, εκτός από το λόγο. Και λίγο πιο πριν έγραφε “ηλεκτρολόγος μηχανικός”, με ιδιαίτερη αγάπη στα ηλεκτρονικά. Αυτή ήταν η μόνη κατεύθυνση σπουδών, που μου φαινόταν οτι είχε νόημα για μένα. Δεν είχα συνειδητοποιήσει οτι 18 χρονών είχα ήδη πάει κάτι πολιτικά κείμενα στον “Σχολιαστή” (που φυσικά πετάχτηκαν στα σκουπίδια), χωρίς να συνειδητοποιώ ακριβώς την πολιτική του τοποθέτηση. Τα συγκέρασα όλα αυτά στην ηλεκτρονική δημοσιογραφία.

Η εμπειρία μου στην Καλιφόρνια ήταν “άνοιγμα μυαλού”, αλλά δεν πέρασα ιδιαίτερα διασκεδαστικά. Θα μπορούσα να έχω μείνει εκεί, όπως θα μπορούσα να ζήσω και στο Παρίσι ή στη Ρώμη. Δεν το ήθελα ποτέ, όμως. Τώρα με την κρίση, ζηλεύω όποιον μπορεί να εξάγει την επαγγελματική του επάρκεια. Όπως λέει κι ο Πορτοκάλογλου όμως, “εδώ είναι το ταξίδι”. Άλλωστε, θεωρώ ήττα το να υποχωρεί κανείς στις δυσκολίες. Σιγά μη φύγω από το κέντρο της Αθήνας, επειδή αφέθηκε στην υποβάθμιση. Και σιγά μην υιοθετήσω ρατσιστικές η φασιστικές αντιλήψεις, επειδή η Ελλάδα δυσκολεύεται να επιλύσει βασικά προβλήματα, όπως το μεταναστευτικό. Αυτά είναι προφάσεις εν αμαρτίαις, αυτών που δεν θέλουν να αγωνιστούν και να βελτιώσουν τον εαυτό τους.

Φυσικά με συγκινεί “ακόμα” η πολιτική. Και φυσικά πιστεύω οτι η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει να βγει από την κρίση, αρκεί να επιβληθούν άλλες αξίες και νοοτροπίες. Φτάνει να μην περάσει η κρίση ανεκμετάλλευτη. Αν με έχει ενοχλήσει κάτι απ’ έξω, είναι ο λαϊκισμός σε ευρωπαϊκές εφημερίδες και πολιτικά πρόσωπα. Και η αντίστοιχη απάντηση τους, από τους εδώ δημαγωγούς.

Δεν ξέρω αν θα άντεχα την αποσταθεροποίηση του προσωπικού χρόνου, από την ενασχόληση με την πολιτική. Ίσως για λίγα χρόνια. Όχι μόνο η δουλειά μου, αλλά και η προσωπική μου ισορροπία απαιτούν χρόνο για παρατήρηση, για διάβασμα, για γύμναση, για μουσική, για τέχνη, για ταξίδι. Όχι, σινεμά δεν πάω μόνο το σαββατοκύριακο. Αν και ξενύχτης, είμαι γενικά ευπροσάρμοστος. Το ξύπνημα στις 6 το πρωί είναι δύσκολο, αλλά αξίζει τον κόπο. Το πρωί θέλω μουσική, το απόγευμα περπάτημα μετά μουσικής. Εννοείται και στο αυτοκίνητο, γι αυτό και είχα μηχανή, μόνο λίγο, ως φοιτητής.

Μετά από δεκαετή περιπλάνηση σε ιδιωτικά ενημερωτικά και μουσικά ραδιόφωνα, βρέθηκα το 1997, στην ίδρυση της ΝΕΤ, που για μένα είναι μια τηλεόραση με άλλες αξίες, αλλά δυστυχώς με πολλά κέντρα εξουσίας να ασελγούν επάνω της. Βλέπω πολύ λίγο τηλεόραση, σχεδόν τίποτα πλην ειδήσεων, ενημερωτικών εκπομπών και ταινιών. Στις διακοπές, σχεδόν καθόλου. Διαμορφώνει όμως το δημόσιο διάλογο η τηλεόραση - και γι αυτό δεν επιτρέπεται να προωθεί αυτό τον εσμό ευτελών ανθρώπων, που πολλές φορές κάνει. Μαγεία σπάνια έχει, σε έναν καλό συνδυασμό κινηματογραφίας και δημοσιογραφίας. Όταν γίνεται καλά, ναι, είναι πολύ σημαντικό και δυνατό μέσο.

Στην τηλεόραση, ότι είσαι, φαίνεται. Και παρά το μακιγιάζ, είσαι διαφανής και στο μικροσκόπιο, για την παραμικρή λεπτομέρεια. Και φυσικά είσαι και “παράδειγμα” - μπορεί προς αποφυγήν. Όταν λες ειδήσεις, η ψυχραιμία και η αποστασιοποίηση έρχεται αυτόματα, αλλιώς δεν κάνεις για τη δουλειά. Ωστόσο, όλοι μας έχουμε συγκινηθεί. Ας φαίνεται, δεν είναι κακό. Φτάνει να μην είναι τεχνητό, προς άγραν τηλεθέασης.

Μόλις έκανα έναν πρώτο κύκλο στην τηλεόραση, αναζήτησα και πάλι το ραδιόφωνο. Πήγα στον Kosmos το 2003, έκανα μια μεγάλη απουσία - και ξανά το 2010. Ένας από τους λόγους, που επιμένω ραδιοφωνικά, είναι οτι μπορώ να εκφράσω, με την υπογραφή μου, τις απόψεις μου - ή να αναδείξω απόψεις άλλων. Στο δελτίο, που δεν είναι “δικό μου” προϊόν, αλλά ομαδικό και επίσημο (του σταθμού), δεν μπορώ να το κάνω, με αυτό τον τρόπο.

Η πρώτη μου εκπομπή στην τηλεόραση ήταν το 2001, για λίγο χρονικό διάστημα, με τίτλο “Η Εποχή του Υδροχόου”. Στη συνέχεια, έκανα δεκάδες έκτακτες εκπομπές επικαιρότητας. Πέρσυ κάναμε ένα talk show, μαζί με το Νίκο Μεγγρέλη, στην ErtWorld - και κάποιες έκτακτες εκπομπές στη ΝΕΤ, λόγω εκλογών. Δυστυχώς, η ΕΡΤ δεν λειτουργεί ακόμα ανεξάρτητα και με κανόνες αξιοκρατίας και αξιολόγησης, ώστε να αποφασίζει τις εκπομπές της, μόνη της, κάθε σεζόν. Τα πραγματικά στελέχη της ΕΡΤ, αυτά που την υπηρετούν χρόνια και με συνέπεια, υφίστανται την εισβολή άξιων και μη, από την αγορά, που γίνεται όλο και πιο πιεστική, με πλάγια μέσα. Οι προτάσεις της επιτροπής Αλιβιζάτου θα έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί, τώρα που υπάρχει και συγκυβέρνηση. Μια ανεξάρτητη ΕΡΤ θα κρατούσε και θα έπαιρνε τους καλύτερους, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Η ελευθερία στην έκφραση έρχεται με τα χρόνια - και με την εμπιστοσύνη που αποκτά κανείς στον εαυτό του και στη δύναμη των απόψεων του. Αν και τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, υπάρχει έντονος φανατισμός και πόλωση σε μερίδα της κοινωνίας, που επιθυμεί να αποτρέψει ακόμα και την ύπαρξη της άλλης άποψης. Συνηθισμένος καμβάς, η ανεπάρκεια των δημοσιογράφων και η ταύτιση απόψεων με το “σύστημα”.

Αποφάσισα να υπογράφω στο μπλογκ μου, αν και θα μπορούσα να εκφραστώ ψευδώνυμα, για να μην ακολουθώ κανόνες. Δεν με ενδιαφέρει όμως. Ότι έχω να πω, το λέω, στα όρια της κριτικής και της ευπρέπειας. Η ανάγκη μου ήταν να γράψω πιο προσωπικά για τα ενδιαφέροντα μου, πέρα από τη δημοσιογραφική γραφή, που ήδη είχα αναπτύξει, συνεργαζόμενος με την Athens Voice. Η ανώνυμη συκοφάντηση (και η αδυναμία αντίδρασης) με ενοχλεί αφάνταστα. Το ίδιο και ο εκφασισμός της κοινωνίας.

Αν κάτι με σοκάρει στην εξέλιξη της κρίσης, είναι η αυτοκαταστροφική στροφή της κοινωνίας προς τον φανατισμό, τα άκρα - και κυρίως προς την ευτέλεια και τον φασισμό, δήθεν για “αντίδραση”.

Από τον ωκεανό της μουσικής ή της έβδομης τέχνης, δεν μπορώ να διαλέξω. Αν μπορούσα να είμαι άλλος, θα ήθελα να ήμουν ο Bryan Ferry, η επιτομή του στυλ. Η αισθητική και η παιδεία είναι τα βαρόμετρα μιας κοινωνίας. Η τέχνη και ο έρωτας, της προσωπικής μας ζωής.

Το κείμενο γράφτηκε ως απάντηση στις ερωτήσεις της Εύης Φιαμέγκου, για το περιοδικό "Τηλέραμα".

Η φωτό είναι από τη www.en.wikipedia.org και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από το "Mamouna", από το ομότιτλο άλμπουμ του Βρετανού Bryan Ferry, που περιέχει και το "Your Painted Smile".