9.10.12

Στη χώρα της βεβαιότητας...

Διαβάζω τις εξηγήσεις που δίνει ο πρώην υπουργός Γιώργος Παπακωνσταντίνου, για το αν η Ελλάδα είχε άλλη επιλογή, όταν ξέσπασε η κρίση. Για κάποιους μπορεί να είναι πειστικές, για κάποιους όχι. Σε κάθε περίπτωση, θεωρώ οτι χρειάζεται να ξέρει κανείς πολύ καλά τα οικονομικά και πολιτικά δεδομένα, για να αποφανθεί - και φυσικά, να μην ξεχνάει πώς φτάσαμε να έχουμε 24 δισ. έλλειμμα. Το ίδιο ισχύει και με πολλές άλλες πλευρές των χειρισμών που έγιναν, τα τελευταία χρόνια.

Όσο κι αν επιθυμεί να ακούσει ή να συζητήσει ένας (καλοπροαίρετος) παρατηρητής, τόσο θα βρεθεί απέναντι σε ένα μπλοκ ανθρώπων και πολιτικών σχηματισμών, γεμάτων βεβαιότητες. Η Μέρκελ, ο Παπανδρέου, οι προδότες, τοκογλύφοι, τα “τσιράκια”, η χούντα, όλα αποτελούν μέρος της ίδια φανατικής αντιπαράθεσης: Όσο πιο λίγα ξέρει κανείς, τόσο πιο σίγουρος είναι για την πραγματικότητα.

Αναριωτέμαι πού τη βρίσκουν τόση βεβαιότητα, όσοι επιχειρούν να διαμορφώσουν το δημόσιο διάλογο, συμπεριλαμβανομένων και των πάσης φύσεως πολιτών που σχολιάζουν π.χ. στο διαδίκτυο. Κι αν τα κόμματα το κάνουν για να “διατηρήσουν το μαγαζάκι” τους, αυτό γίνεται γιατί στην ουσία, αυτά θέλουν να ακούσουν τα αυτιά της συγκεκριμένης “πελατείας”, του “κομματιού της αγοράς” που διαμορφώνουν.

Στη χώρα του φανατισμού και της καφενειακής βεβαιότητας λοιπόν, ολόκληρη Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών προτρέπει τα μέλη της “να μην καλύψουν την επίσκεψη της Γερμανίδας”, γιατί “θα ήταν κόντρα στο λαϊκό αίσθημα”, λες και η ειδησεογραφία καλύπτεται κατά τη βούληση του καθενός. Ακριβώς όπως εκείνη η ανεκδιήγητη απόφαση της κάποτε ιδιοκτήτριας της “Ελευθεροτυπίας”, να απαγορεύσει την παραμικρή αναφορά στην αποκάλυψη μια γιάφκας τρομοκρατών στην Κυψέλη, από την αστυνομία.

Στη χώρα της μπουρδολογικής βεβαιότητας, πολιτικός αρχηγός βγαίνει και ισχυρίζεται οτι “η απαγόρευση των διαδηλώσεων” έγινε για να αποτραπεί η συγκέντρωση του δικού του κόμματος. Και κανείς δεν θυμάται οτι όταν ο Δήμαρχος της Αθήνας επαναλάμβανε μονότονα οτι χρειάζεται επειγόντως να αντικατασταθεί το χουντικό διάταγμα για τις συγκεντρώσεις (γιατί κανείς δεν τόλμησε από τη μεταπολίτευση και μετά να υλοποιήσει νομοθετικά τις συνταγματικές επιταγές), προτείνοντας τη δική του ρύθμιση, όλοι έπεσαν να τον φάνε, γιατί κανείς στην (εκάστοτε) αντιπολίτευση δεν θέλει περιορισμό και ευθύνη για τις διαδηλώσεις. Κι έτσι ξαφνικά, ζούμε άλλη μια “χούντα”...

Στη χώρα της θυμικής βεβαιότητας, η Αυγή φιλοξενεί ένα άρθρο με χυδαία υπονοούμενα κατά του Γρηγόρη Ψαριανού. Και πολλοί από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ συμφωνούν, καθώς ανακάλυψαν, μετά από τόσα χρόνια μαζί, οτι ο πρώην σύντροφος τους είναι ξαφνικά “τραμπούκος” και “φασίστας” (παλαιότερα δεν ήταν). Και κανείς δεν σκέφτεται οτι ακόμα κι έτσι να είναι, μια εφημερίδα με την αριστερή παράδοση της Αυγής δεν είναι καφενείο - και οφείλει να αρκείται αυστηρά στην ουσιαστική πολιτική κριτική.

Στη χώρα της επαναστατικής βεβαιότητας, όλα στην υπόθεση “ελληνική κρίση” είναι άσπρο-μαύρο. Οι πολιτικές είναι “νεοφιλελεύθερες” (με τόσους φόρους), τα μνημόνια οφείλονται μόνο στους εκβιασμούς των άλλων (και επ’ ουδενί στις δικές μας ολιγωρίες), η διαπραγμάτευση θα έπρεπε “να είναι καλύτερη” (από ποιούς “καλύτερους” διαπραγματευτές παραμένει άγνωστο), όσοι υποστηρίζουν άλλη άποψη είναι “παπαγαλάκια”. Ουδείς προβληματίζεται από το γεγονός οτι όσο πιο “αντιμνημονιακός” ήταν ένας πολιτικός σχηματισμός στην αντιπολίτευση, με τόσο μεγαλύτερη θέρμη αναγκάστηκε να υιοθετήσει σκληρά μέτρα. Και αυτό δεν γίνεται μάθημα, ούτε για επίδοξους κυβερνήτες, που ενδεχομένως θα αναγκαστούν να κάνουν τη μεγαλύτερη κωλοτούμπα της ιστορίας.

Και μέσα σε όλα, σπεύδει να κάνει (υβριστική) κριτική και το φασιστικό μόρφωμα, κατά το “βάζει η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάδες” - της προσκολλήσεως πάντοτε στο “αντιμνημονιακό καφενείο”. Και ουδείς προβληματίζεται μήπως πρέπει να χαμηλώσουν οι τόνοι, για να μην παίξουμε το παιχνίδι όσων επιθυμούν να εκτραπεί τελείως το δημοκρατικό οικοδόμημα.

Αναρωτιέμαι λοιπόν, όλοι αυτοί που εκφράζονται με τόσο αποτροπιασμό, φανατισμό και βεβαιότητα, δεν σκέφτονται οτι υπάρχουν και άλλοι πολίτες αυτής της χώρας, που έχουν αμφιβολίες, που είναι επιφυλακτικοί, που προσπαθούν να καταλάβουν; Δεν υπάρχουν άλλες ιδεολογικές θεωρήσεις και πολιτικές απόψεις; Δεν χρειάζεται να γίνει εκτεταμένος διάλογος σε αυτή τη χώρα - και όχι ένας “εμφυλιοπολεμικός” διαχωρισμός, ανάμεσα σε “μνημονιακούς” και “αντιμνημονιακούς”; Δεν πρέπει να οδηγηθούμε στη σύνθεση - κι όχι στην τυφλή αντιπαράθεση;

Η ποιότητα του πολιτικού διαλόγου έχει τεράστια σημασία για την εξέλιξη της πορείας μας. Σε όλες τις χώρες, ο προεκλογικός λόγος απέχει από τον ρεαλιστικό, μετεκλογικό. Μόνο που σε εμάς, το χάσμα υπήρξε τεράστιο. Αντί να μας προβληματίσει οτι όλο το πολιτικό σύστημα σύρθηκε προεκλογικά σε μια απολύτως μη ρεαλιστική “αντιμνημονιακή ρητορεία”, η χώρα της βεβαιότητας πέφτει από τα σύννεφα, δίνοντας την ερμηνεία οτι “ξαφνικά κάναμε στροφή 180 μοιρών, υπό την πίεση των εταίρων”, λες και είχαμε εκτιμήσει ποτέ σωστά τις δυνατότητες μας, χωρίς φαντασιακούς στόχους και μαξιμαλισμούς. Κι ετοιμάζεται και πάλι να αντιμετωπίσει τα πράγματα, με λάθος τρόπο...










Το κείμενο αυτό γράφτηκε για την Athens Voice.

Η φωτό είναι από το www.tovima.gr και το εξώφυλλο από το www.metrocity.gr

To post συνοδεύεται από το εξαιρετικό "Ίσως", του Νίκου Πορτοκάλογλου.

buzz it!

12 σχόλια:

Νικόλας είπε...

Συμφωνώ με την άρνησή σας να αφεθείτε σε εύκολες βεβαιότητες, ένδειξη ανθρώπου με κριτική σκέψη, όμως μου φαίνεται κάπως μονόπλευρη η κριτική σας.

Όταν η κρίση οδήγησε σε κατάρρευση τις κανονικότητες δεκαετιών, η τότε κυβέρνηση συμπεριφέρθηκε σαν να μην "υπάρχουν άλλες ιδεολογικές θεωρήσεις και πολιτικές απόψεις". Θεώρησε ότι "δεν χρειάζεται να γίνει εκτεταμένος διάλογος σε αυτή τη χώρα" και ακολούθησε το πιο αντιδημοκρατικό δρόμο στην περίοδο της μεταπολίτευσης. Ποιες βεβαιότητες οδήγησαν αυτούς τους ανθρώπους στο να κυβερνήσουν με απειλές, εκφοβισμό, υπεκφυγές και ψέματα;

Προφανώς "η ποιότητα του πολιτικού διαλόγου έχει τεράστια σημασία για την εξέλιξη της πορείας μας". Τον πρώτο καιρό του Μνημονίου οποιαδήποτε κριτική στο βέβαια σωτήριο σχέδιο θεωρούνταν εθνικά επίζημια. Ήταν μια τεράστια προσπάθεια να τεθεί η αντίθετη γνώμη εκτός συζήτησης. Τον τελευταίο καιρό επιχειρείται να τεθεί και εκτός νόμου με την ανιστόρητη θεωρία των δύο άκρων. "Δεν πρέπει να οδηγηθούμε στη σύνθεση - κι όχι στην τυφλή αντιπαράθεση;"

Η αποτυχημένη διαχείριση της κρίσης οφείλει να μας μάθει ότι η δημοκρατία, η ευρεία συμμαχία με τον λαό, είναι απαραίτητη προϋπόθεση κάθε λύσης.

Ανώνυμος είπε...

πολύ ενδιαφέρον. δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα. ξέχασες μόνο να μιλήσεις για τη βεβαιότητα ότι η ύφεση είναι αποτέλεσμα των μνημονίων σύμφωνα με πολλούς μονίμως διαμαρτυρόμενους.

fr είπε...

και εδώ κολλάει η ρήση του Βολταίρου: "Η αμφιβολία δεν είναι μια ευχάριστη κατάσταση, αλλά η βεβαιότητα είναι μία παράλογη κατάσταση"

Prokopis Doukas είπε...

@Νικόλας: Χμμ.. Ε$υχαριστώ για την κριτική, αλλά δεν είμαι σίγουρος γι αυτό που λέτε. Εγώ παρατήρησα μια κοινωνία, που αρνήθηκε (σε μεγάλο της ποσοστό) να δει τις αιτίες. Να μπει στη συζήτηση, λαμβάνοντας υπ' όψιν της ένα βασικό στοιχείο (το λεώ και στο κείμενο): Οτι το 2009 φτάσαμε στο ιλλιγγιώδες έλλειμμα των 24 δις (χώρια το χρέος, φυσικά).

Από τους οπαδούς της λύσης του μνημονίου, μπορεί να υπήρχαν κάποιες απλουστευτικές κραυγές, αλλά γενικώς δεν άκουσα τόσα "τέρατα" και φανατισμούς.

Αντιθέτως, από την άλλη πλευρά, άκουσα οτιδήποτε άλλο, εκτός από το οτι υπερχρεωθήκαμε σε βαθμό κακουργήματος. Όλα τα άλλα έφταιγαν, όλες οι άλλες λύσεις υπήρχαν, εκτός από αυτή που θα μας "στρίμωχνε". Η κρίση σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση ήταν αποτέλεσμα του μνημονίου, λες και ο χρόνος άρχισε το 2009, ενώ μια ψύχραιμη ματιά βλέπει αμέσως οτι το μνημόνιο είναι αποτέλεσμα της κρίσης (ανεξάρτητα αν είναι λανθασμένη ή όχι συνταγή).

Για τη θεωρία των δύο άκρων, δεν θα συμφωνήσω επίσης. Η ιστορία είναι γεμάτη από τους φανατισμούς των δύο πλευρών, που τροφοδοτεί η μία την άλλη, όπως έγινε με την άνοδο του κομμουνισμού και του ναζισμού ή την αντιπαράθεση παλαιστινίων-ισραηλινών.

Αυτό που δεν πρέπει να γίνεται, είναι η εξίσωση των δύο άκρων. Ο φασισμός δεν εξομοιώνεται με τον αριστερισμό, στα δικά μου μάτια (για την ακρίβεια με τίποτα). Αλλά οτι η άκρα αριστερά έδωσε "εργαλεία", άλλοθι και πατήματα για τον λαϊκισμό της ακροδεξιάς, είναι οφθαλμοφανές. Και εξακολουθεί και αρνείται τις ευθύνες της.

Υ.Γ. Οι κανονικότητες δεκαετιών (όπως και τα δικαιώματα) είναι ακλόνητα, όσο δεν είναι κανείς σκλάβος των χρεών του. Όταν αυτό αλλάζει, οφείλει να μη συνεχίζει να κοιμάται στο ροζ συννεφάκι των ατέλειωτων κρατικών παροχών, όπως σύσσωμη η αντιπολίτευση συνεχίζει να επιθυμεί στην Ελλάδα. Με αυτούς τους όρους, η σύνθεση είναι λίγο δύσκολη, αλλά νομίζω οτι είναι προφανές ποιός φταίει, όταν είναι άκαμπτος...

@Ανώνυμος: Ευχαριστώ. Νομίζω οτι διατρέχει όλο το άρθρο, αυτή η παρατήρηση.

@fr: Γενικά, εκεί που πρέπει να κοπιάσουμε, δεν τα πάμε καλά...

Νικόλας είπε...

Ευχαριστώ πολύ για την αναλυτικότατη απάντησή σας. Επιτρέψτε μου μία ακόμα παρατήρηση. Αναφερθήκατε στο βασικό στοιχείο του ιλλιγγιώδους ελλείμματος του 2009. Το Μνημόνιο που εφαρμόστηκε ΔΕΝ έλαβε υπόψη του αυτό το δεδομένο. Θεωρήθηκε ότι το έλλειμμα θα μπορούσε να περιοριστεί με κάποια μαγικά βραχυχρόνια τρικ, που φυσικά απέτυχαν. Η ύφεση του 2010 δεν έχει σχέση με το Μνημόνιο όμως η ανεξέλεγκτη ύφεση στα τέλη του 2012 οφείλεται εν μέρει και σε αυτό.

Κάποιο μνημόνιο ήταν προφανώς απαραίτητο. Τα 24 δις του ελλείμματος όμως καθιστούσαν σαφές ότι 1) θα έπρεπε να είχε ορίζοντα δεκατίας και 2) να είναι πρόγραμμα εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας και όχι πρόγραμμα περικοπών.

Prokopis Doukas είπε...

@Νικόλας: Δεν καταλαβαίνω πού βασίζετε αυτή σας τη γνωμάτευση, αλλά τέλος πάντων. Πώς δεν έλαβε υπόψιν του το έλλειμμα; Υπό μια έννοια, επιβεβαιώνετε το κείμενο, για το πόσο δηλαδή πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί και να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα.

anonymous coward είπε...

Η επίκληση της σχετικότητας και της αβεβαιότητας ως μια βασική αρχή που κατάγεται από την επιστημολογία και αφορά στην πολιτική και κοινωνική ζωή είναι ενδιαφέρουσα, αλλά επιτρέψτε μου να προσθέσω και επικίνδυνη.

Η αβεβαιότητα έχει ως βασική υπόθεση τη δυνατότητα διάψευσης μιας θεωρίας. Τότε, κατά τον Popper, η θεωρία γίνεται διαψεύσιμη (προσοχή: δεν λέω ότι έχει διαψευστεί, αλλά ότι δύναται να διαψευστεί).

Αντίθετα, εσείς υποστηρίζετε την αβεβαιότητα δικαιολογώντας τη με την υπόθεση ότι τίποτα δεν είναι διαψεύσιμο* ή επαληθεύσιμο*. Έτσι φυσικά καταλήγετε στο συμπέρασμα ότι όλα είναι αβέβαια. Ανατρέπετε δηλαδή το βασικό σχήμα της θεωρίας που περιέγραψα.


*παραδείγματα προτάσεων ότι κάτι δεν είναι διαψεύσιμο:
-ποιός είναι ο φασίστας? Ο Ψαριανός ή οι πρώην του? (σσ: ο ίδιος έχει πει ότι υπάρχουν φασίστες παντού, ακόμα και μέσα στη ΔΗΜΑΡ, τώρα λούζεται τη θεωρία των άκρων που ασπάστηκε)
-έχει ευθύνες ο Παπακωνσταντίνου? γιατί όχι οι πρώην υπουργοί, γιατί όχι ο λαός? (σσ: σίγουρα δεν του αξίζει έπαινος, ούτε βραβείο αξιοπιστίας και ικανότητας)

Αν είστε έτοιμος να ακολουθήσετε αυτό το δρόμο της σχετικότητας, να είστε έτοιμος να μη μπορείτε να διαψεύσετε τίποτα.

Έχετε και έχουμε την ίδια ευθύνη με το φασίστα, με αυτόν που ψηφίζει για να διοριστεί, με αυτόν που πετάει τα σκουπίδια στο δρόμο και φοροδιαφεύγει, οι δημοσιογράφοι είναι ΑΡΔ κλπ κλπ.

αφού όλα είναι αβέβαια,
πώς μπορείτε να διαψεύσετε τα παραπάνω?

Γιώργος Σ. είπε...

Δεν ξέρω αν ξεχνάνε ορισμένοι που είναι τόσο σίγουροι οτι το μνημόνιο απέτυχε οτι, βασικός στόχοε του μνημονίου και των συνοδευτικών περιοριστικών μέτρων ήταν και είναι φυσικά, ο περιορισμός των ετήσιων ΠΡΩΤΟΓΕΝΩΝ ελλειμμάτων και ο τελικός μηδενισμός τους. Οχι το χρέος, του οποίου η μείωση είναι πολύ δύσκολη και μακροχρόνια υπόθεση και εξαρτάται απόλυτα από το πόσο σύντομα ΔΕΝ θα έχουμε ετήσιο πρωτογενές έλλειμμα.
Εάν λοιπόν αυτό το παραπάνω γίνει αποδεκτό και δεν αρχίσουμε την αμφισβήτηση, τότε ας ρίξουμε παρακαλώ μια ματιά στα επίσημα στοιχεία της στατιστικής τα οποία μας λένε οτί: Το τερατώδες και αυξανόμενο ετήσιο πρωτογενές έλλειμμα του 2009 των 24 δις μει΄θηκε εντυπωσιακά μέσα σε δυο/μισυ μόλις χρόνια, φέτος θα κλείσει η χρονιά με ένα μόλις 1.5 δισ! Μάλιστα πρόσφατη έκθεση της Αλφα μας λέει οτι αυτές οι εκτιμήσεις είναι απαισιόδοξες και δεν λαμβάνουν υπ'όψη τους την αύξηση των φορολογικών βαρών και την μείωση του αφορολόγητου. Ετσι εκτιμούν εκεί στην Αλφα οτι θα έχουμε από φέτος κιόλας μικρό πλεόνασμα.. Αυτό είναι αποτυχία;

Εάν κάποιοι πουν οτι ναι μεν οι αριθμοί ίσως να δείχνουν βελτίωση αλλά οι πολίτες υποφέρουν, έχω να πω οτι, εάν δεν βελτιωθούν πρώτα οι "αριθμοί" οι πολίτες δεν πρόκειται να δούν καλυτέρευση. Εκτός φυσικά με υποσχέσεις όσων πολιτικών είναι εκτός εξουσίας!

Prokopis Doukas είπε...

@anonymous coward: Δεν υποστηρίζω καμία αβεβαιότητα, πόσο μάλλον τη μεταφορά της αρχής της αβεβαιότητας (ή της απροσδιοριστίας) του Heisenberg, στην πολιτική ζωή... :-)

Δεν εισηγούμαι δηλαδή οτι μπορεί να μην καταλήγουμε ποτέ σε ένα συμπέρασμα. Αντιθέτως, πρέπει, αλλά με κόπο και μετά από μελέτη όλων των στοιχείων.

Στην ουσία, στηλιτεύω την εύκολη συνθηματολογία και οπαδοποίηση.

Στην περίπτωση του Ψαριανού, δεν ξέρω αν κάποιος είναι φασίστας, ο ίδιος ή οι πρώην σύντροφοι του. Ακόμα και να είναι ο ίδιος όμως, λέω οτι ένα τέτοιο άρθρο στην Αυγή, είναι εξ ορισμού ατόπημα.

Στην περίπτωση του Παπακων/νου, δεν λέω οτι δεν έχει ευθύνες. Λέω οτι κάποιοι, εύκολα και συνθηματολογικά, τον ενέταξαν στους "καταστροφείς", έχουν δεν έχουν στοιχεία γι αυτό.

Σκοπός μου δεν είναι να σπείρω τις αμφιβολίες για τα πάντα, αυτό δεν θα οδηγούσε πουθενά. Αλλά δεν μπορώ να δεχτώ τα τόσο εύκολα, οπαδικά συμπεράσματα και συνθήματα, με τα οποία γίνεται η δημόσια συζήτηση, κυρίως από το "αντιμνημονιακό" σταρτόπεδο...

Prokopis Doukas είπε...

@Γιώργος Σ.: Νομίζω οτι αυτό που λέτε, ισχύει, ως γενικό περίγραμμα. Τώρα, αν είχαμε συνοδεύσει αυτό το "σφίξιμο του ζωναριού", με σοβαρή δουλειά σε διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, θα είχαμε σίγουρα εκμεταλλευτεί την κρίση...

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα σας.Σας ακούω απο το ραδιόφωνο κάθε μέρα στο αυτοκίνητο.
Ο λόγος που επικοινωνώ μαζί σας είναι γιατί θα ηθελα να επιλέγετε λίγο πιο ρυθμικά τραγούδια.Πολλές φορές νυστάζω με τα τοσο cool.
Ωραία είναι αλλά για αλλη ωρα.
Λίγο πιο funky ,soul,acid jazz...
Κατερίνα.

Prokopis Doukas είπε...

@Κατερίνα: Oκ, Κατερίνα. Θα προσπαθήσω, αν και είμαι πολύ του "ακουστικού", το πρωί. Μετά τις 8.30 πάντως, είμαι πιο ανεβασμένος. Και σήμερα ήμουν ακριβώς σε αυτό το μουσικό μήκος κύματος...

ShareThis