Δεν θα πάρω, ευχαριστώ...

(ή "Το τείχος, η εξέγερση και το θράσος")

Όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά το (Δυτικό) Βερολίνο, το τείχος υπήρχε ακόμα. Το ένοιωθες παντού στην πόλη. Το χειρότερο που έχω δει στη ζωή μου ήταν οι τελωνειακοί φρουροί - ο συνδυασμός γοτθικού φασισμού και “υπαρκτού σοσιαλισμού” - στην είσοδο για το Ανατολικό Βερολίνο, εκεί που υποτίθεται οτι ήθελαν να τους επισκεφθείς, για να αφήσεις κανένα δολαριάκι. Και μόνο για το βλέμμα τους και τη συμπεριφορά τους, μου έβγαζαν στην επιφάνεια το φονικό ένστικτο...

Ο κόσμος (αν και είναι αποκαρδιωτική η τόσο δεξιά πρόσδεση των πρώην ανατολικών κρατών στο αμερικανικό άρμα) είναι σίγουρα πολύ καλύτερος χωρίς αυτό το “παραπέτασμα”, που “ξόδεψε” τη ζωή τόσων ανθρώπων μέσα στο ψέμα και στην υπανάπτυξη. Με καλή παιδεία βεβαίως σε κάποιες περιπτώσεις - αλλά παραγνωρίζοντας τα βασικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης, που μπορεί “να σκοτώσει” για ένα Μάρλμπορο κι ένα καλσόν. Ή μάλλον, για να είμαστε ακριβείς - για να έχει το δικαίωμα σ’ ένα Μάρλμπορο κι ένα καλσόν. Στο Βερολίνο μου είχαν διηγηθεί ιστορίες για τους συνταξιούχους Ανατολικούς, που τους άφηναν επιτέλους να περάσουν απέναντι - τι θα έκαναν; Αν έφευγαν, θα γλύτωνε και το κράτος τη σύνταξη..

Έχοντας περάσει μια ζωή μέσα στο ψέμα και την προπαγάνδα (όπως άλλωστε και οι Αλβανοί που τους παραμύθιαζαν οτι έστελναν τρόφιμα για βοήθεια στην Ελλάδα), οι ηλικιωμένοι Ανατολικογερμανοί έβλεπαν τη χλιδή στα ακριβά μαγαζιά των κεντρικών δρόμων του Δυτικού Βερολίνου - και πάθαιναν αμόκ, σπάζοντας βιτρίνες και κούκλες...

Πέρα από την πλήρη καταπάτηση της ελευθερίας του λόγου, την καταδίωξη και την τρομοκράτηση, τους βασανισμούς και την εξόντωση των αντιφρονούντων, τη στρατιωτική βία και τις επεμβάσεις, τα κομμουνιστικά καθεστώτα πρόδωσαν όσους αγωνίστηκαν γι αυτά και σε κάτι ακόμα: Την πλήρη ανυπαρξία του βασικού ιδανικού που επαγγέλονταν, την ισοπολιτεία. Η ελίτ των καπιταλιστικών χωρών “αντικαταστάθηκε” από μια νομενκλατούρα, που λυμαινόταν τον πλούτο της χώρας και ζούσε μέσα στην πολυτέλεια και τη χλιδή.

Σέβομαι βαθύτατα όσους πρόσφεραν τη ζωή τους με αγνές προθέσεις για ένα ουτοπικό ιδανικό - στο βαθμό που δεν ήξεραν τι πραγματικά συμβαίνει, σ’ ένα κόσμο πολωμένο από την προπαγάνδα και των δύο στρατοπέδων. Τότε όμως. Μέχρι την Πράγα, άντε και ως την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ. Όχι μετά. Κι αν υπήρχε ένα βραβείο κουτοπόνηρης δημαγωγίας και συντηρητικής οπισθοδρόμησης, αυτό θα το έπαιρνε με άνεση από τους άλλους διεκδικητές, όποιος προσπαθεί να δικαιολογήσει τον σταλινισμό και το τείχος του Βερολίνου, με αστείες αντιστροφές της πραγματικότητας και ανερυθρίαστα ψεύδη - λες και το τείχος δεν έγινε για να ανακόψει τη χιονοστιβάδα αυτών που ήθελαν να εγκαταλείψουν τον ολοκληρωτισμό. Και μην ακούσω το επιχείρημα οτι πολλοί, σε αυτές τις χώρες, νοσταλγούν την προηγούμενη κατάσταση - όταν μια ανώριμη δημοκρατικά κοινωνία πέφτει απευθείας στο μαφιόζικο καπιταλισμό, προφανώς δεν μπορούμε να συγκρίνουμε. Δεν θα πάρω, ευχαριστώ, από αυτούς που ντροπιάζουν όσους αγωνίστηκαν αγνά για ιδεολογίες και ελευθερίες...


Το ίδιο σέβομαι και όσους εξεγέρθηκαν στο Πολυτεχνείο - όχι όμως όσους το εξαργύρωσαν ανήθικα. Όπως δεν εκτιμώ και τις αγκυλώσεις και τα συμπλέγματα αυτής της γενιάς. Η υπόθεση εορτασμός είναι για μένα - εδώ και χρόνια - μια ξεπερασμένη υπόθεση.

Στην πορεία του Πολυτεχνείου δεν ξαναπήγα, μετά την άγρια δολοφονία των Κουμή-Κανελλοπούλου, το 1980. Πρώτον, γιατί δεν δέχομαι κανείς να καπηλεύεται ή να καταστέλλει (με τη βία), τη δική μου διαμαρτυρία και την προσήλωση μου στη δημοκρατία - όπως δεν δέχομαι να καπηλεύονται κάποιοι τη δολοφονία Γρηγορόπουλου ή την επίθεση στην Κούνεβα, προσπαθώντας να δικαιολογήσουν τις δικές τους πράξεις βίας.

Δεύτερον, γιατί και ουσιαστικά και αισθητικά, ο τρόπος διαμαρτυρίας και τα μηνύματα είναι ξεπερασμένα. Τιμώ αφάνταστα τον (συνθέτη) Μίκη Θεοδωράκη (που απάντησε ιδιαιτέρως σαρκαστικά στις επικρίσεις που δέχτηκε σε προκήρυξη), αλλά δεν μπορώ να “πορευτώ” με τα τραγούδια της εποχής, ούτε να φωνάξω συνθήματα του τύπου “φονιάδες των λαών Αμερικάνοι”. Δεν λέω οτι πρέπει να ξεχνάμε - λέω οτι δεν μπορώ να ζω και να κινούμαι ακόμα, σαν να είμαι πρωταγωνιστής σε ενσταντανέ του ΄70.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '90, θα έλεγα οτι ο εορτασμός - έτσι όπως γίνεται - είναι ίσως απαραίτητος. Ακόμα τότε, θυμάμαι ακροατές του δεξιά χρωματισμένου Αντέννα να ουρλιάζουν με φανατισμό οτι "δεν υπήρξαν ποτέ νεκροί στο Πολυτεχνείο"...

Οι πορείες όμως, τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία, θα έπρεπε (κατά την άποψη μου) να κινούνται με γνώμονα τα προβλήματα της εποχής - να εκφράζουν τη διαμαρτυρία για τους πολέμους, για την καταστροφή του πλανήτη, για την πολιτική του Μπους (και όχι γενικά και αόριστα κατά των Αμερικανών) ή να στρέφονται εναντίον πολιτικών της Ευρώπης και ηγετών που ντροπιάζουν τη δημοκρατία, όπως ο Σαρκοζί και ο Μπερλουσκόνι.

Γιατί το ζητούμενο του εορτασμού είναι η προσήλωση, με “θρησκευτική ευλάβεια”, στη δημοκρατία - το χαμένο αγαθό στα ολοκληρωτικά καθεστώτα, του όποιου χρώματος. Γι αυτό και δεν μπορώ να συμπορευτώ με ένα μεγάλο κομμάτι της παραδοσιακής (κοινοβουλευτικής ή μη) αριστεράς: Με διαφορετικό τρόπο ο καθένας, αμφισβητούν τη δημοκρατία - και αυτομάτως αυτοεξαιρούνται από την έννοια “προοδευτικός”. Δεν θα πάρω, ευχαριστώ.


Η δημοκρατία σήμερα δεν απειλείται ευτυχώς με ανατροπή - εγγυάται και η (“επάρατη” για αρκετούς) Ευρωπαϊκή Ένωση. Απειλείται όμως με “διολίσθηση”, από πολλούς κινδύνους: Από τη διαφθορά και την ατιμωρησία, την παράκαμψη νόμων και κανόνων, τις κοινωνικές εκρήξεις λόγω της (με τόσο “πατριωτικό” τρόπο διεκπεραιωμένης) οικονομικής χρεωκοπίας, την υποχώρηση από τις κατακτήσεις των προηγμένων κοινωνιών (όπως το οκτάωρο, για το ποίο χύθηκε αίμα πριν από έναν αιώνα - και τώρα κινδυνεύουμε αντί να “σύρουμε” εμείς τον αναπτυσσόμενο κόσμο σε αυτό, να μας σύρει αυτός σε άθλιες εργασιακές συνθήκες), την καταπάτηση των δικαιωμάτων (μεταναστών και μη) και πολλά ακόμη. Κυρίως, απειλείται από την εναγώνια προσπάθεια των διαφόρων συμφερόντων να κερδίσουν κομμάτι του πλούτου ή της εξουσίας, καταπατώντας.

Με αυτή την έννοια, είναι άκρως ανησυχητικό, όταν επιχειρηματίες απευθύνουν “διαγγέλματα”, όπως αυτό του ηγετικού στελέχους της Μαρφίν, με οξύτατες επιθέσεις για “ανεπαρκείς” πολιτικούς. Πατώντας πάνω στο λαοφιλή αφορισμό (με ακροδεξιές αποχρώσεις) οτι “όλοι οι πολιτικοί είναι ανίκανοι ή τα παίρνουν”, ο κύριος Βγενόπουλος εκτοξεύει καταγγελίες επί παντός επιστητού, αλλά δεν προσφεύγει στον μόνο (αποδεκτό από δεοντολογικής πλευράς) τρόπο που του παρέχει η δημοκρατία, στη δικαιοσύνη, για να προασπίσει τα συμφέροντα του. Αυτόν τον έχει προφανώς εξαντλήσει, κάνονοντας μηνύσεις εντυπωσιασμού κατά πολιτικών αρχηγών - και “ποιούμενος τη νήσσαν” στη συνέχεια.

Ο κύριος Βγενόπουλος ξέρει οτι το να είσαι απλώς ένας επιχειρηματίας που βγάζει λεφτά δεν είναι από μόνο του “ηθική αξία” - όσο κι αν διατείνεσαι οτι “προσφέρεις δουλειές” και “αυξάνεις το ΑΕΠ της χώρας”. Όλοι ξέρουν οτι το πρωταρχικό σου κίνητρο δεν είναι αυτό - γι αυτό και είναι απολύτως αδιάφορο (κατά τη δημοσιογραφική μου άποψη) το να παίρνεις συνέντευξη (δηλαδή τις απόψεις) κάποιου που απλώς πλουτίζει. Άλλωστε, οι σοβαροί άνθρωποι από το χώρο των επιχειρήσεων δεν εμφανίζονται ποτέ στο προσκήνιο - κάποιοι από αυτούς είναι και πολύ σεμνοί άνθρωποι.

Ο κύριος Βγενόπουλος ξέρει πολύ καλά οτι πρέπει να “πουλήσει” κάποια “προσφορά του στην Ελλάδα”. Γι αυτό και δεν δίστασε χθες να αναφωνήσει με θράσος: “Μα τι κάνετε κύριε Σηφουνάκη, μας εκδικείστε που ευεργετήσαμε τη χώρα;” Τέλειο αντίστοιχο λαϊκιστών πολιτικών, κυνηγάει τις εντυπώσεις που θα εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του και την ολοένα και πιο πολύ διαφαινόμενη ανάγκη του για εξουσία. Διαφωνώ απολύτως με την Καθημερινή και αναφωνώ "ευχαριστούμε, δεν θα πάρουμε" - κυρίως όταν η ανάγκη αυτή πλασάρεται ως “ευεργεσία” και κινείται υπόγεια, καλυμένα, “μπερλουσκονικά”...





"Επί του πιεστηρίου": Ο Βγενόπουλος ανακοίνωσε οτι θα κάνει μήνυση στην ΥΠΑ, γιατί με την ανακοίνωση της δυσφημεί την ΟΑ!

"Επί του πιεστηρίου" 2: Μια πολύ ενδιαφέρουσα ερμηνεία για τον "επιχειρηματία που ασκεί πολιτική"...

Όταν ο πατέρας μου, αυτοεξόριστος στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της χούντας, συμμετείχε στις συνεδριάσεις του κόμματος, κάποιος έπρεπε να νταντεύει τον μικρό Προκόπη. Αυτή η γυναίκα ήταν η ιστορικός Ρένα Σταυρίδη - η γυναίκα του ποιητή Τίτου Πατρίκιου - που κηδεύεται στη 1μμ, στο Β' Νεκροταφείο Αθηνών. Αυτό το post είναι αφιερωμένο στη μνήμη της...

Οι φωτό είναι από τα http://www.u-hoo.gr/gianniskafatos, http://expat21.wordpress.com, http://www.fotoartmagazine.gr και http://2.bp.blogspot.com

To post συνοδεύεται από τον κορυφαίο Αμερικανό πιανίστα Keith Jarrett, σε μια πολύ γλυκειά ερμηνεία του κλασικού "Over The Rainbow".