Η οθόνη βουλιάζει...

Πήγα στην ΕΡΤ το 1997. Χωρίς κανείς να με ρωτήσει “ποιανού είμαι”, χωρίς κομματικές ή άλλες σχέσεις, χωρίς “μπάρμπα στην Κορώνη” - αναζητούσαν απλώς παρουσιαστές κι εγώ είχα μια δεκαετία καριέρα πίσω μου στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως στο ραδιόφωνο.

Η ΕΡΤ προσπαθούσε να συνέλθει τότε, από μια επταετία πλήρους απαξίωσης: Τα ιδιωτικά κανάλια είχαν σαρώσει από το τέλος του 1989 το τοπίο, παρουσίαζαν με φρέσκο περιτύλιγμα σοβαρές ειδήσεις και κάποια αξιόλογα ψυχαγωγικά προγράμματα, μερικά εκ των οποίων έμειναν στην ιστορία - και φυσικά έπαιρναν τη μερίδα του λέοντος στη διαφήμιση. Η δημιουργία της ΝΕΤ, ενός καναλιού μεταξύ ενημέρωσης και ΑRTE, ήταν το έναυσμα για μια ανοδική πορεία που κράτησε χρόνια.


Με πολλά πισωγυρίσματα και πολλές αδυναμίες, βήμα-βήμα, η απήχηση της ΕΡΤ στα μεγάλα ειδησεογραφικά γεγονότα (κυρίως τα διεθνή, όπου ο μηχανισμός και η παιδεία ήταν πιο “δυνατοί”) αυξανόταν θεαματικά: Σεισμοί στην Ελλάδα και στην Τουρκία, πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία, βύθιση του Κουρσκ, 11η Σεπτεμβρίου, εισβολή στο Ιράκ είναι μερικές από τις κορυφαίες στιγμές. Το πρώτο “μαραθώνιο” Σαββατοκύριακο της επέλασης του χιονιά στην Αττική, το 2002, έφερε το θεαματικό 24%, καθώς οι ανταγωνιστές “πιάστηκαν στον ύπνο”. Το κεντρικό δελτίο ειδήσεων, από το πενιχρό 3% το 1997 έφτασε σε μια μέση επίδοση του 10% το 2001 - και εκτοξεύθηκε στους 700 χιλιάδες τηλεθεατές (όσους και το πρώτο Mega) το 2003, στη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ, ακόμα και το Σαββατοκύριακο, όταν στην οθόνη δεν έβλεπε κανείς τη Μαρία Χούκλη, τον Παύλο Τσίμα και τον “αποκλειστικό” Peter Arnett.

Καθώς ο “κοιμισμένος γίγας” ξυπνούσε, η υπεροχή της ΕΡΤ στον ειδησεογραφικό τομέα άρχισε να γίνεται εμφανής - και σε συνδυασμό με την έκπτωση αξιών στο μεγαλύτερο κομμάτι του ιδιωτικού τομέα, αποτελούσε πια το μόνο αντίβαρο στη σκυλοπόπ αισθητική και στις κραυγές πολλών “διαπλεκομένων αθλίων” στα παράθυρα.

Ώσπου ήρθε, το 2004, μια νέα εποχή: Με διάθεση να “αποκατασταθούν τα δικά μας παιδία” που έκαναν ουρές ανεξαρτήτως γελοιότητας, με διευθυντές που πρότειναν να κληθεί σε εκπομπή ο Leonardo da Vinci ή “αποκεφαλίστηκαν” εν μια νυκτί γιατί έστελναν χυδαία SMS σε παρουσιάστριες, με αισθητική Γιουροβίζιον “το πήραμε, το πήραμε το ευρωπαϊκό”, με λυσσαλέα επιμονή σε εκπομπές φραπελιάς παρά την κατακραυγή, με ανερυθρίαστες δηλώσεις του τύπου “δεν μ’ αρέσει ο Κούλογλου”...

Και όπως αποκαλύφθηκε, σε όλο του το μεγαλείο - με ένα τεράστιο, ανεπανάληπτο φαγοπότι. Όχι οτι πριν τη ΝΔ δεν υπήρχαν φάλτσα, σπατάλες και ρουσφέτια - αλλά το όργιο την τελευταία πενταετία ξεπέρασε κάθε φαντασία. Οι αμοιβές “στελεχών” και διευθυντών διπλασιάστηκαν και τριπλασιάστηκαν - μαζί με αυτές και το τέλος κατά 1 ευρώ, ενώ μέχρι το 2005 αυξανόταν με φειδώ και κατά μερικά λεπτά. Οι μισθοί πολλών από αυτούς που δούλευαν πραγματικά για την εταιρεία συμπιέστηκαν (ακόμα και στο μισό), για να χωρέσουν εκατοντάδες χαριστικές (χωρίς οικονομικούς περιορισμούς της μονιμότητας) συμβάσεις έργου - από συνταξιούχους πρώην διευθυντές ανυπόληπτων εφημερίδων, ως “συμβούλους” και παρατρεχάμενους κάθε είδους. Άνθρωποι που έκαναν ζημιά - και μόνο με την παρουσία τους - πήραν εκπομπές και θέσεις. Δεδομένης και της συρρίκνωσης της δημοσιογραφικής πιάτσας, η ΕΡΤ έγινε το καταφύγιο (πλην φυσικά εξαιρέσεων) για τον κάθε “πικραμένο”...

Όταν βεβαίως “ξεχειλώνεις το μαγαζί”, τότε το απαξιώνεις συνολικά - με τη βοήθεια και μιας “ύποπτης” πολεμικής κατά των απαραίτητων αποκλειστικών συμβάσεων, όταν στην πιάτσα ακόμη και ένα τσό(φ)λι παίρνει τα πενταπλάσια. Το κάθε παράκεντρο εξουσίας λοιδωρεί την ΕΡΤ, με κριτήρια κίτρινης εκπομπής. Ο κόσμος είναι έξαλλος με τις αμοιβές που ξεπερνούν και αυτές του Ομπάμα και ζητάει “να πέσουν κεφάλια”. Το κίνημα “Δεν πληρώνω την ΕΡΤ” παίρνει ξανά νέα δυναμική. Και όσοι έχουν θέση ευθύνης στην ΕΡΤ, όταν ακούν οτι οι αμοιβές τους θα μειωθούν - την ώρα που όσοι “βγάζουν μια μεζονέτα” το χρόνο, απλώς θα χάσουν ένα δωμάτιο - απογοητεύονται και διαμαρτύρονται.

Δεν θα επεκταθώ γιατί είναι απαραίτητη μια (ανεξάρτητη, διάφανη και συμμαζεμένη - χωρίς “να πληρώνουν τέλος και οι σκάλες”) ΕΡΤ: Η ευρωπαϊκή εμπειρία, οι διεθνείς ειδήσεις, το Τρίτο, ο Κosmos 93,6, τα ραδιόφωνα για τους ομογενείς και τους μετανάστες είναι μερικοί από τους λόγους. Είναι το αντίστοιχο του δημόσιου νοσοκομείου, όταν έχεις σοβαρά προβλήματα υγείας - κι ένα καταφύγιο αξιοπρέπειας, που στοιχίζει πολύ λιγότερο από όσα πληρώνουμε για τον (ελάχιστα ανταποδοτικό) Δήμο, στον ίδιο λογαριασμό...






Το κείμενο γράφτηκε για την Athens Voice της Τετάρτης 13.01.10

Το λογότυπο της (ψηφιακής) ΕΡΤ είναι από το www.fititis.gr και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

Το post συνοδεύεται από μια από τις πιο στυλάτες δουλειές του Αμερικανού Donald Fagen, συνιδρυτή των Steely Dan.