Δεν σε χρειάζομαι, κύριε dj...

“Πέστε μου ποιό κομμάτι θέλετε, δεν μπορεί να μην το έχω. Μέσα σε αυτό το laptop υπάρχουν 11 χιλιάδες κομμάτια”. Ο “επαγγελματίας” dj/ενοικιαστής μηχανημάτων προσπαθούσε να με πείσει οτι δεν υπάρχει κανένας λόγος να με προμηθεύσει με cd player - αφού “τα έχει όλα στο computer”. Δηλαδή το “δικό μου”, το ιδιαίτερο, αυτό που έχω αντιγράψει από το βινύλιο, αυτό που έχω “ανακαλύψει”, αναδείξει και συνδυάσει εγώ, δεν μετράει; Όλα στο σωρό, “κόπτεται κιμάς παρουσία του πελάτου”;


Αυτές οι δηλώσεις μου δείχνουν πάντα πόσο φτωχό είναι το επαγγελματικό μας επίπεδο παντού. Τη δήλωση “τα έχω όλα” δεν μπορεί να την κάνει ούτε ο Γιάννης Πετρίδης - και ούτε θα την έκανε ποτέ βεβαίως, γιατί (είναι και ο αρμοδιότερος στην Ελλάδα να) έχει επίγνωση του ωκεανού κομματιών, που αποτελούν τη σύγχρονη μουσική. Τέτοιες δηλώσεις “αμετροέπειας” έχω ακούσει βέβαια και από το κοινό - πριν από λίγα χρόνια στο Guru έπαιζα ένα από τα ωραιότερα κομμάτια της Dianna Ross, της εποχής της disco, το “Love Hangover”. Έρχεται λοιπόν ένας άχαρος 25χρονος φλώρος και με ρωτάει “τι είναι αυτό;”. Του λέω (πάντα λέω) και μου απαντά με περισσό θράσος “Περίεργο, γιατί εγώ τα ξέρω όλα τα disco”!!! Τι ξέρεις βρε κακομοίρη, που δεν είχες γεννηθεί καν - άσε που “όλα” δεν τα ξέρουν ούτε οι αμερικανοί dj της εποχής...

Το επίπεδο του μέσου “επαγγελματία” dj, που κάνει “πάρτυ, γάμους και βαφτίσεις” στην Ελλάδα, το παρατηρώ χρόνια. Χωρίς καμία χάρη, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο “πρόσωπο”, χωρίς κανένα χαρακτήρα: Λίγο hits, λίγο disco, λίγο rock, λίγο hip-hop, λίγο latin - καμιά Βανδή, κανένα κλαρίνο, όλα τα πιο άχρωμα και πολυφορεμένα, η αποθέωση του κοινού τόπου. Μα είναι και το κοινό έτσι, θα μου πείτε - “ότι νάναι”. Κι όμως (με την εξαίρεση ίσως κάποιων γάμων, όπου οι πιο “παραδοσιακές” ηλικίες ζητάνε τα αντίστοιχα), δεν έχω δει κοινό που να μην αντιδρά ευχάριστα σε ένα δημιουργικό πρόγραμμα - κι αν κάποιος, τέλος πάντων, αποζητά σαχλαμάρες, εύκολα μπορεί κανείς να τον αγνοήσει, εφόσον ο κόσμος χορεύει.

Η άγνοια, η προχειρότητα, η έλλειψη μουσικής παιδείας και γούστου επεκτείνεται και στο επίπεδο των επαγγελματιών dj, στα διάφορα μαγαζιά της μέρας και της νύχτας, αλλά και στο ραδιόφωνο. Όπως γίνεται σε όλες τις “λαμπερές” ενασχολήσεις, που προσφέρουν (πολλές φορές) εύκολο χρήμα, προβολή και εξουσία, άνθρωποι (ακόμα και) με 200 cd δισκοθήκη επιχειρούν να “παίξουν”. Χωρίς καμία γνώση της ιστορίας της μουσικής που “πραγματεύονται”, με ελάχιστο ψάξιμο και κόπο, με λιγοστά “πριόνια” της μόδας ανά χείρας (το house και γενικά ο club ήχος έχει κάνει πολύ μεγάλη ζημιά) - “κουτσοί, στραβοί στον Αη-Παντελεήμονα” προσπαθούν...

Μια μεγάλη κατηγορία είναι οι επαγγελματίες που αντικαθιστούν την ουσία των κομματιών που παίζουν, με την “άρτια μίξη”. Από την εποχή που ήμουν έφηβος, στη δεκαετία του ’70 (στην Αθήνα “βασίλευε” τότε το Studio 4, με έναν Ιταλό dj, το Nicola, που μίλαγε με το μικρόφωνο πάνω στις αλλαγές - τί μόδα κι αυτή!), θυμάμαι αυτή τη συνομοταξία, που σύχναζε κυρίως στα δισκάδικα (=παράνομα κασετάδικα) του Κολωνακίου και δέσποζε (ή λυμαινόταν, ανάλογα πώς το βλέπετε) στα “κυριλέ” club των Βορείων Προαστείων και της παραλίας. Η disco αντικαταστάθηκε από αυτά τα κουραστικά beat, με τη συνεχόμενη μπότα - λες και δεν μπορείς να χορέψεις με πιο ουσιαστική μουσική και χρειάζεσαι την “υποβοήθηση”. Μάλλον ο ρηχός dj τη χρειάζεται...

Δεν θα επεκταθώ στο πώς εξελίχθηκε η διασκέδαση με την trance ή όλα τα επόμενα είδη. Υπάρχουν στο παγκόσμιο σκηνικό αξιόλογοι dj - αν κι εγώ έχω ακούσει πολύ λίγους και ο μόνος που μου άρεσε ήταν ο Kid Loco, στο Ρόδον. Και δεν θα δογματίσω οτι οτιδήποτε εμπίπτει στους “καινούργιους κάθε φορά ήχους” είναι αδιάφορο - το αντίθετο μάλιστα. Απλώς στη μουσική (όπως και γενικώς στην τέχνη), πρέπει να έχουμε τα αυτιά μας (και το μυαλό μας) ανοιχτά, αλλά να πατάμε πάνω και σε κάποια βάση: Να έχουμε συναίσθηση οτι η προσωπικότητα ενός καλλιτέχνη που αφήνει το σημάδι του στην ιστορία, όπως π.χ. η Aretha Franklin, παράγει άλλης κλάσης έργα, από τον απρόσωπο παραγωγό ενός γοητευτικού ενδεχομένως, πλην όμως επίσης “απρόσωπου” κομματιού, που αύριο δεν θα το θυμάται ούτε η μαμά του. Τουλάχιστον, να την ξέρουμε την Aretha Franklin...

Να ξεκαθαρίσω κάτι: Δεν απαιτώ από τον dj τα “γνωστά και μη εξαιρετέα”. Δύο φορές έχω θαυμάσει dj (το έχω πει και δημόσια, κακοκαρδίζοντας ίσως και “συναδέλφους”): H μια ήταν σε πάρτυ που είχα κάνει για τα 40 μου κι έπαιζε ο Γιάννης ο Isnogood, στέλεχος μαγαζιών του στυλ του παλιού Follie - δεν ήξερα ούτε 10 κομμάτια, αλλά ήταν ένα αριστουργηματικό πρόγραμμα, όπου όλοι χόρευαν επί ώρες. Η άλλη ήταν σε μαγαζί, όπου είχα ακούσει τον Blend, να παίζει εκπληκτικά, με όλα να μου είναι παντελώς άγνωστα - απίστευτα δημιουργικό, σκέτη τέχνη.

Εγώ πάλι προσωπικά, παίζω πολλά γνωστά κομμάτια. Αλλά όχι τα προφανή, που τα έχουμε πια σιχαθεί - και κυρίως όχι χωρίς να βασανίσω και να επιλέξω το συνδυασμό, που θα είναι ταυτόχρονα οικείος, αλλά και έκπληξη. Πιστεύω οτι ο dj πρέπει να κουράζεται και να ιδρώνει, να έχει φαντασία, να μην παίζει αδιάφορα, να μην γίνεται έρμαιο των επιθυμιών κάποιων, αλλά ούτε και να αδιαφορεί για αυτές. Να φροντίζει για την ωραία αλλαγή (μια “κακοτεχνία” μπορεί να κόψει κατά πολύ το κέφι), αλλά και να μην αναλώνεται σαν bodybuilder, στην ακρίβεια του μετρήματος του. Ο dj πρέπει να ξέρει - και κυρίως να θέλει - να διασκεδάσει το κοινό του, αλλά και να το οδηγήσει λίγο πάρα πέρα, να του μάθει κάτι, να του δώσει τη διαφορετική εμπειρία...

Ο κακομαθημένος (και από γνώσεις και από χαρακτήρα - “θέλω να παίζω ότι γουστάρω εγώ και δε με νοιάζουν οι από κάτω”) dj είναι σε μεγάλο βαθμό ο λόγος που και το κοινό είναι “κακομαθημένο” σε αυτή τη χώρα. Από την άλλη, πρέπει να παραδεχτώ οτι το επίπεδο της διάχυσης καλής μουσικής στα μπαρ και στα διασκεδαστήρια γενικώς αυτής της χώρας, υπερβαίνει κατά πολύ τον παγκόσμιο μέσο όρο. Ίσως γιατί έχουμε δώσει μεγάλη σημασία στον τομέα “διασκέδαση”, ίσως γιατί είμαστε πιο συμπλεγματικά κοσμοπολίτες, ίσως γιατί κρατάμε (με καθυστέρηση) τη μουσική παλαιότερων δεκαετιών και την αναμιγνύουμε με καινούργια πράγματα - φτιάχνοντας ένα μοναδικό “mix”. Παραμένει όμως πρόβλημα: Σε πόσα μαγαζιά μπορείτε να πείτε οτι πάτε για να χορέψετε - και το κάνετε με επιτυχία;

Στα πάρτυ, το πράγμα είναι πάντα πιο ζεστό: Άλλωστε, ακόμα και οι εξηνταπεντάρηδες πια, έχουν μεγαλώσει με καλά ακούσματα - τουλάχιστον Doors και Stones έχουν εγγραφεί στο DNA τους. Και πολλές φορές, αυτό το κοινό είναι και το πιο μουσικά απαιτητικό, αν και ίσως ντρέπεται να το αρθρώσει. Ο κακός dj δεν έχει καμία δικαιολογία....


Υ.Γ. Και δεν υπάρχει πιο ηλίθιο, αυτάρεσκο και ενδεικτικό της χειρότερης πλευράς του dj τραγούδι, από το "Last Night A Dj Saved My Life"...




Το σκίτσο είναι από το http://cclteenzread. typepad.com και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από την επιτυχία της Βρετανής (;) Kylie Auldist.