Τρεις ταινίες από την Ευρώπη

Δεν ξέρω γιατί μπορεί να με αφορά μια ιστορία, σαν κι αυτή του “Παιδιού με το Ποδήλατο”. Δεν μπορώ επ’ ουδενί να ταυτιστώ με τον άκρατο ατομικισμό ενός νεαρού πατέρα που εγκαταλείπει το παιδί του σε ορφανοτροφείο, λες και έχει οτιδήποτε καλύτερο να κάνει - που εμποδίζεται από το αγόρι. Σχεδόν δεν μπορώ να ταυτιστώ με το επίμονο και “αντιπαθές” του αγοριού, που έχει όλα τα δίκια βέβαια να αισθάνεται πληγωμένο και να είναι ατίθασο. Ούτε με τον κινηματογραφικο ρεαλισμό των Βέλγων αδελφών Dardenne μπορώ να ταυτιστώ, με την σκληράδα και τον “αυτοματισμό” του (λευκού, γιατί οι μετανάστες είναι διαφορετικοί) περίγυρου μιας μικρής επαρχιακής πόλης. Μόνο με τον ανθρωπισμό και την υπομονετική γλύκα της Cecile de France, γνώριμης μας και από τη συμμετοχή της στο Hereafter του Clint Eastwood, μπορώ να ταυτιστώ - και φυσικά να αναγνωρίσω το κοινωνικό πρόβλημα, από το οποίο παίρνει αφορμή η (με πολύ καλές κριτικές ταινία.


Δεν ξέρω επίσης (αλλά κατά βάθος ξέρω, γιατί είναι οι αναμνήσεις μιας Ελλάδας της παιδικής μου ηλικίας), γιατί μπορεί να με αφορά μια ιστορία σε ένα στρατόπεδο του Έβρου, μεταξύ μιας ανικανοποίητης γυναίκας που έχει (μικρο)παντρευτεί έναν μεγαλύτερο της αντισυνταγματάρχη κι ενός νέου αξιωματικού, στη διάρκεια της χούντας. Γιατί μπορεί να με αφορά η ανάμνηση της "Φλορέτα", οι μικροαστικές αντιλήψεις και η μιζέρια ενός άθλιου, λασπωμένου στρατοπέδου στον Έβρο (ακόμα και μετά την κατάλυση του εμφυλιακού κράτους, ένα από τα χειρότερα δημιουργήματα της ελληνικής δημόσιας ζωής).

Κι όμως, αυτό το “Τανγκό των Χριστουγέννων”, με τις χονδροειδείς αδυναμίες στο σεναριακή προσαρμογή (του μυθιστορήματος του Γιάννη Ξανθούλη) και στο μακιγιάζ, αλλά με την πετυχημένη αναπαράσταση της εποχής και την “υβριδική” σκηνοθετική ματιά, μεταξύ εμπορικού κινηματογράφου και Αγγελόπουλου, σε αποζημιώνει, όχι μόνο για το εξαιρετικό του καστ. Η Βίκυ Παπαδοπούλου κι ο Γιάννης Στάνκογλου, ερωτεύσιμοι και οι δυό, παίζουν κυριολεκτικά με τα μάτια - και ο Αντίνοος Αλμπάνης δίνει ρεσιτάλ στο ρόλο του καταπιεσμένου gay φαντάρου, που μαθαίνει τανγκό στον υπολοχαγό του, ώστε να μπορέσει να απολαύσει έστω και τρία λεπτά, ρισκάροντας τα πάντα, με τον απαγορευμένο έρωτα του. Όλη η ταινία είναι τα βλέμματα του Στάνκογλου και της Παπαδοπούλου, μετά τον χορό, η εικόνα του απόλυτου έρωτα...

Αυτό που ξέρω σίγουρα, είναι γιατί με αφορά στο ξεκίνημα αυτού του νέου χρόνου, η ταινία “The Artist” - κι ας είναι ένα σχεδόν φετιχιστικό παιχνίδι ενός Γάλλου για το Χόλιγουντ, υπερτιμημένο ίσως, όπως διάβασα, αλλά υποψήφιο για πολλά βραβεία, παρά τον χαμηλό προϋπολογισμό (ο Jean Dujardin και η σύζυγος του σκηνοθέτη Berenice Bejo κερδίζουν το χειροκρότημα στην ευρηματική αυτή βωβή ταινία, με κορυφαία σκηνή, όταν η δεύτερη παίζει με το χέρι της στο σακάκι του πρώτου, χαιδεύοντας τον εαυτό της).

Δεν είναι μόνο η γοητεία του swing (ειδικά στο φινάλε), τα αστραφτερά χαμόγελα των δύο εξαιρετικών πρωταγωνιστών, δεν είναι το παιχνίδι με τους ήχους (κορυφαία επίσης σκηνή ο εφιάλτης στον οποίο ακούγονται όλοι οι ήχοι, εκτός από τις φωνές των ανθρώπων): Με την απλοϊκή ιστορία της πτώσης των ειδώλων του βωβού κινηματογράφου και της ανόδου των νέων “ομιλούντων” προσώπων, ο Hazanavicious κάνει ένα πικρό σχόλιο για το πόσο η ζωή δεν αφήνει κενά, για το πόσο σκληρή είναι η ανάγκη της διαρκούς αλλαγής και ανανέωσης, για το τι επιφυλάσσει σε όσους άκαμπτα επιμένουν να μην προσαρμόζονται και να αυτοκαταστρέφονται στις εμμονές τους. Και για να μην εκληφθεί αυτό ως “ταλιμπανικό” κούνημα του δαχτύλου προς τους αδύναμους ή όσους επιμένουν να προτάσσουν ηθικές αξίες πάνω από τη σκληρότητα της εξέλιξης, δίνει ταυτόχρονα μαθήματα ταπεινότητας, υπογραμμίζοντας πόσο σημασία έχει η ανθρωπιά και το πραγματικό συναίσθημα της προσφοράς και της αγάπης. Και θυμίζει συνεχώς οτι ότι ανεβαίνει, κατεβαίνει...











Οι φωτό είναι από τα www.lifo.gr, www.mag24.gr, www.kathimerino.com.cy, www.filmbuffonline.com, www.metropoliscinema.net και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

To post συνοδεύεται από τη live εκτέλεση του "Spinning Wheel" ("What Goes Up Must Come Down") των Αμερικανών Blood, Sweat & Tears.