"Δύσκολα διλήμματα"

Σήμερα, με αφορμή το γνωστό ζήτημα με την πρόσκληση του ηγέτη του Βρετανικού Εθνικού Κόμματος σε δημοσφιλή εκπομπή του BBC, παραχωρώ το blog στο κείμενο του φίλου Κώστα Μποτόπουλου, συνταγματολόγου και πρώην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ.


"Πολιτική σημαίνει αποφάσεις και αποφάσεις σημαίνουν επίλυση διλημμάτων –ως προς τη μέθοδο, τις πρακτικές λύσεις, συχνά και αρχές. Πολλές είναι οι καταστάσεις που υπερβαίνουν τους όρους «σωστό» και «λάθος» και όπου, όποια και αν είναι η τελική απόφαση, θα υπάρχει δικαιολογημένος αντίλογος και πικρία. Μια καλή κυβέρνηση είναι αυτή που δεν αρνείται την ύπαρξη τέτοιων καταστάσεων, που τις αντιμετωπίζει με λογική και ευαισθησία και που ξέρει ότι, ακόμα και αν έκανε λάθος, έκανε το λάθος που ταιριάζει περισσότερο με τις αρχές της.

Να ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα από τη διεθνή εμπειρία. Στη Μεγάλη Βρετανία, το BBC κάλεσε στη γνωστή και με μεγάλη θεαματικότητα εκπομπή “Question Time” τον αρχηγό του ξενοφοβικού και νεοφασιστικού κόμματος BNP, Nick Griffin. Ο άνθρωπος αυτός, ευρωβουλευτής από τον περασμένο Ιούνιο, χρησιμοποίησε το βήμα που του παρασχέθηκε, παρότι τυπικά το θέμα της εκπομπής ήταν η απεργία των ταχυδρομικών υπαλλήλων, για να βγάλει προς τα έξω … ακριβώς τις ξενοφοβικές και νεοφασιστικές απόψεις του («να διώξουμε τους μετανάστες», «το Λονδίνο δεν είναι πια ευρωπαϊκή πόλη», «δουλειές μόνο στους Βρετανούς» και τα παρόμοια). Εκπρόσωποι της κυβέρνησης (όπως ο Υπουργός Ουαλίας Peter Hain) αλλά και προσωπικότητες της ευρύτερης «κεντρο-αριστεράς» (όπως ο πρώην Δήμαρχος του Λονδίνου Ken Livingstone) διαμαρτυρήθηκαν έντονα για τη δυνατότητα πρόσβασης του συγκεκριμένου προσώπου στο συγκεκριμένο κανάλι με βασικά επιχειρήματα την κατάφωρη αντίθεση των αρχών του κόμματος του Griffin με τις αρχές του BBC και το γεγονός ότι «δημοκρατικές υποχωρήσεις» απέναντι σε ακραία κόμματα σαν το BNP οδηγούν νομοτελειακά σε ενδυνάμωση αυτών των κομμάτων, άρα σε αντιδημοκρατικό αποτέλεσμα.

Στον αντίποδα, ο Διευθυντής του BBC υπεραμύνθηκε της απόφασης, εδραζόμενος ακριβώς στην «κεντρική αρχή της αμεροληψίας» που χαρακτηρίζει και ξεχωρίζει τον σταθμό, στο γεγονός ότι το BNP αποτελεί μια πολιτική πραγματικότητα με αρκετά μεγάλη απήχηση (τέτοια που να καθιστούσε λογική, υπό κανονικές συνθήκες, τη χορήγηση δημόσιου βήματος για έκφραση των απόψεών του) και άρα στο ότι ενδεχόμενη αφαίρεση ή παρακώλυση του (όποιου) λόγου του θα ισοδυναμούσε με μια, απαράδεκτη για δημοκρατικό πολίτευμα, λογοκρισία. Ελευθερία λόγου ή προφύλαξη από το λόγο του μίσους; Λογοκρισία ή αποφυγή της «δημοκρατικής μόλυνσης»; Να ακούγονται ακόμα και τα κηρύγματα μίσους προκειμένου να αποφασίζει ο λαός ή ο λαός να ακούει μόνο το «λόγο της δημοκρατίας»; (και πώς ορίζεται αυτός;)

Στην Ελλάδα δυστυχώς ο δημόσιος λόγος έχει τόσο ευτελισθεί που ελάχιστη σημασία έχουν τέτοια διλήμματα. Θυμάμαι όμως ότι κάτι παρόμοιο είχε αντιμετωπίσει πριν από είκοσι περίπου χρόνια η Γαλλία με το Λεπέν –και τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Σήμερα που ο Λεπέν (ή μάλλον πλέον η κόρη του) καλείται φυσιολογικά και τακτικά στα τηλεοπτικά και άλλα πάνελ, κανείς δε διανοείται να αναρωτηθεί αν σωστά του πρωτοδόθηκε η δυνατότητα να αρθρώσει τις απαίσιες απόψεις …που τον οδήγησαν στο δεύτερο γύρο της προεδρικής εκλογής του 2002. Η Δημοκρατία ποτέ δεν κερδίζει κρυπτόμενη. Το πρόσκαιρο «κέρδος» φασιστών τύπου Griffin αντισταθμίζεται από την πολύ σημαντικότερη αίσθηση της κοινωνίας ότι η δημοκρατία επιβάλλει τις αρχές της ακόμα και στους εχθρούς της (το δικαίωμα λόγου ισχύει για όλους) και εμπιστεύεται τις κοινωνίες να ξεγυμνώσουν ιδεολογικά και να απομονώσουν εκλογικά εκείνους που την επιβουλεύονται. Το δε παράδειγμα της Δημοκρατίας σε τέτοιας συμβολικής φόρτισης ζητήματα θεωρώ ότι δεν πρέπει να το δίνουν μόνο τα δικαστήρια (τα οποία, σύμφωνα με την αγγλοσαξονική παράδοση αλλά και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, κλίνουν ούτως ή άλλως υπέρ της ελευθερίας του λόγου), αλλά και οι ίδιες οι εκλεγμένες κυβερνήσεις. Το BBC ήταν αυτό που έκρινε και έπραξε ορθά – και βέβαια η δύναμη της βρετανικής δημοκρατίας φάνηκε από το ότι επικράτησε η άποψη του σταθμού και όχι της φοβισμένης κυβέρνησης."


www.botopoulos.gr




Συμφωνώ με την άποψη αυτή, θα παραθέσω όμως ένα σχόλιο που έκανα δύο post παρακάτω, όταν με ρώτησαν για τη συγκεκριμένη πρόσκληση:

"Με τα σούργελα (ειδικά όταν κηρήσσουν το μίσος) έχω ένα πρόβλημα: Αυτό είναι το παιχνίδι τους - γι αυτό και με ενοχλούν και οι δήθεν σατιρικές εκπομπές, που βασίζονται στη διακωμώδηση τους. Τελικά τους νομιμοποιούν. Δεν υποστηρίζω καμία απαγόρευση, αλλά θεωρώ οτι πρέπει να υπάρχει αυτοσυγκράτηση και να μην τους δίνεται βήμα ή τουλάχιστον όσο το δυνατόν λιγότερο.

Χαίρομαι βέβαια που το BBC δεν δέχεται υποδείξεις. Δεν ξέρω καλά τα του Εθνικού Μετώπου στη Βρετανία. Αλλά αν εμπίπτουν στον όρο "εγκληματική οργάνωση", όπως κάποιες αντίστοιχες αλλού κι εδώ, τότε νομίζω υπάρχει θέμα αν τους δίνει το λόγο. Άλλωστε, δεν πιστεύω στην "ισομερή" παρουσίαση όλων των απόψεων - δεν είναι ούτε δημοκρατικό πραγματικά και είναι πολλές φορές προσβλητικό ως "αντι-ανθρωπιστικό", που είναι υπέρτατη αξία. Προσεχώς θα ποστάρω επ' αυτού."

Προσθέτω και κάτι ακόμα: Η πρόσκληση του Griffin για μια φορά στο BBC, ίσως δεν είναι θέμα (δεν είναι "ισομερής" παρουσίαση απόψεων, με την έννοια της συχνότητας) - και αποτελεί το επιβεβλημένο "άλλοθι" της δημοκρατίας, δεδομένου οτι έχουν εκλέξει και ευρωβουλευτή. Οι διαρκείς τηλεοπτικές προσκλήσεις όμως στο "φαιό lifestyle" μπορεί να κάνουν μεγάλη ζημιά στο δημόσιο βίο μιας χώρας.

Υ.Γ. Ο Griffin αντιμετωπίζει "εσωτερικά" προβλήματα, καθώς του ζητούν να παραιτηθεί, μετά την εμφάνιση του στο BBC..



Οι φωτό είναι από τα www.thenorthernecho.co.uk, http://news.sky.com και http://embaixada-portugal-brasil.blogspot.com

To post συνοδεύεται από τη φωνή της Βραζιλιάνας Paula Morelenbaum.