Η δεκαετία του "μηδέν"

Κάνω ένα “μινι-γκάλοπ” αυτές τις μέρες: Ποιά δεκαετία σας άρεσε περισσότερο; Πολλοί συνομήλικοι απαντούν τα eighties, λόγω μουσικής, σπουδών ή απλώς νιάτων. Εγώ προσωπικά, αν και στα eighties πέρασα πολύ καλά σπουδάζοντας, ανακάλυψα τα media ως επάγγελμα, τα “έντυσα” μουσικά με μεγάλες μου αγάπες (όπως η Sade, οι Style Council και ο Bryan Ferry), προτιμώ τελικά τα μεταμοντέρνα nineties, με την αναβίωση της jazz, τα πιο ώριμα/νεανικά προσωπικά μου thirties και το ελπιδοφόρο άνοιγμα της χώρας προς έναν εκσυγχρονισμό, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.


Κάποιοι (λίγοι) απάντησαν την δεκαετία που μόλις χθες τελείωσε. Κυρίως για προσωπικούς λόγους - παντρεύτηκαν, έκαναν παιδιά, προχώρησαν επαγγελματικά. Αν όμως προσπαθήσει κανείς να δει την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας, από απόσταση και συνολικά, μάλλον θα την κατατάξει σε μια από τις χειρότερες της μικρής μας ζωής.

Μια δεκαετία που άρχισε με ένα μαζικό τρομοκρατικό χτύπημα, απομεινάρι της φρίκης του 20ου αιώνα - και χαρακτηρίστηκε από τη χειρότερη οκταετία διακυβέρνησης της παγκόσμιας υπερδύναμης: Υπό την επιρροή του πιο ακραίου δεξιού θρησκευτικού φονταμενταλισμού, η οκταετία Μπους επιδείνωσε την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, θέτοντας σε κίνδυνο την εύθραυστη ισορροπία, διεξήγε δύο πολέμους (εκ των οποίων ο ένας συνεχίζεται ακόμη) και αποδόμησε, με τον λεγόμενο “πόλεμο κατά της τρομοκρατίας” κάθε έννοια διεθνούς και εγχώριου δικαίου, πριονίζοντας στην ουσία το ίδιο το κλαδί της δημοκρατίας, πάνω στο οποίο περηφανεύονταν μέχρι τότε οτι κάθονταν οι ΗΠΑ.

Με το περιβόητο “Patriot Act” καταστρατήγησε συνταγματικές επιταγές και διεθνείς συμφωνίες, βασάνισε υπόπτους σε όλον τον πλανήτη, παραβίασε προσωπικά απόρρητα και δικαιώματα, προφυλάκισε χωρίς κατηγορίες και διεξήγε δίκες χωρίς υπεράσπιση. Επι πλέον, κατάφερε να κάνει ακόμα πιο μισητή την Αμερική σε τεράστιο κομμάτι του μουσουλμανικού και γενικώς του τρίτου κόσμου, ντρόπιασε τους σκεπτόμενους Αμερικανούς - και τελικά ίσως οδήγησε σε μια αντίδραση αφύπνισης του αμερικανικού λαού, που προσήλθε τις κάλπες σε πρωτόγνωρα ποσοστά, για να εκλέξει τον Μπαράκ Ομπάμα.

Η Ευρώπη ανέδειξε ή διατήρησε στην ηγεσία των μεγαλύτερων κρατών της συντηρητικούς πολιτικούς, που στην πλειονότητα τους αποδείχτηκαν μέτριοι και χωρίς ευρωπαϊκό όραμα. Το συνονθύλευμα ηγετών όπως ο Σαρκοζί, ο Μπερλουσκόνι, ο Μπαρόζο ή η Μέρκελ (πόσο μάλλον κάποιων άλλων ακόμα πιο γραφικών και ακροδεξιών, από μικρές - ανατολικές συνήθως - χώρες) δεν προκαλεί καμία αισιοδοξία για το κριτήριο των ευρωπαϊκών λαών, μπροστά στο δύσκολο μέλλον. Στα καθ’ ημάς, η δεύτερη τετραετία Σημίτη απογοήτευσε τελικά, αδυνατώντας να δαμάσει μεταξύ άλλων και το τέρας της διαφθοράς, ενώ η εξαετία Καραμανλή εύκολα χαρακτηρίζεται ως η πιο βλαπτική για τη χώρα περίοδος της μεταπολίτευσης.

Πριν από δέκα χρόνια, υποδεχόμουν το νέο χρόνο στο στούντιο της ΕΡΤ, μεταδίδοντας απευθείας μια ειδική τελετή για τη είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη. Λίγο καιρό μετά, η πάνδημη αντίδραση στην επιχειρούμενη αναμόρφωση του ασφαλιστικού θα εξηγούσε γιατί η χώρα, βυθισμένη σε έναν κακομαθημένο και αυτοκαταστροφικό συνδικαλισμό, δεν ήταν έτοιμη να εκσυγχρονιστεί πραγματικά - και γιατί κατέληξε, στο τέλος της δεκαετίας, σε μια βαθύτατη κρίση.

Χαρακτηριστική επίσης υπήρξε η αδυναμία της χώρας να εκμεταλλευτεί την παγκόσμια προβολή που προσφέρουν οι Ολυμπιακοί αγώνες. Από το πανηγύρι της μίζας και της ντόπας, δεν μπορέσαμε να κερδίσουμε σχεδόν τίποτε - παρά μόνο να χρεωθούμε υπέρμετρα και να εγκαταλείψουμε τις εγκαταστάσεις στην τύχη τους. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που βρεθήκαμε, δέκα χρόνια μετά, να συζητάμε (αφελώς) για το αν πρέπει να βγούμε από το ευρώ ή αν δεν έπρεπε καν να μπούμε...

Το χειρότερο είναι οτι ο πλανήτης δεν έχει βρει την ισορροπία του, μετά την απαλλαγή από την πυρηνική “ισορροπία του τρόμου”, μεταξύ κομμουνιστικής ανατολής και καπιταλιστικής δύσης. Από τη δεκαετία του ’80 και μετά, έχει εγκατασταθεί παγκοσμίως ένα όλο και πιο (νεο)φιλελεύθερο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, που ευνοεί τη χωρίς όρια κερδοσκοπία των λίγων και αγνοεί τις ανάγκες των πολλών. Και αυτή η κρίση έρχεται σε ένα χρονικό σημείο, κατά το οποίο δεν αχνοφαίνεται καμία ελπίδα για την αντικατάσταση του από ένα νέο, πιο ανθρωπιστικό μοντέλο συμβίωσης. Μόνο θετικό σημείο, η αντίδραση των λαών που σπεύδουν στις κάλπες, για να επαναφέρουν στην εξουσία πολιτικούς - και όχι γελοίους και επικίνδυνους πολιτικάντηδες. Ας ελπίσουμε οτι αυτό θα είναι τουλάχιστον το στίγμα της δεκαετίας, που μόλις ήρθε.










Η φωτό είναι από το www.in.gr και το εξώφυλλο από το www.amazon.gr

To post συνοδεύεται από το "Passing By" (2004) των Βρετανών Zero 7, από το δεύτερο τους άλμπουμ. Με το πρώτο τους, το "Simple Things" (2001), ήταν από τους λίγους που είχαν εγκαινιάσει ελπιδοφόρα τη δεκαετία των "zeros"...