People need people (in memoriam)

“Άρωμα γυναίκας”. Βλέποντας μερικές σκηνές από το αμερικανικό remake, με τον Al Pacino να παίζει αριστουργηματικά την “μπρουτάλ” ανδρική αξιοπρέπεια, σκέφτηκα οτι για κάποιο λόγο ταιριάζει στον Αντώνη. Ως γλυκειά αξιοπρέπεια όμως.

Δεν ξέρω πολλές λεπτομέρειες για τα νιάτα του Αντώνη, δεν ήθελε να διηγείται. Φυλακές και εξορίες, αμετάκλητη προσήλωση στο κοινό ιδανικό, κριτικό πνεύμα και άρνηση του δογματισμού, αντισυμβατική προσωπική ζωή. Ενδεχομένως αυτός είναι ο πραγματικός επαναστάτης - και όχι αυτός που προσκολλάται στις ράγες της κομματικής υποταγής.

Ξέρω όμως περισσότερα για την ώριμη ηλικία του. Τον θυμάμαι στο γραφείο του στην Καθημερινή, στη “Γραμμή” του Κοσκωτά, στην Παλλήνη. Ήδη αναλάμβανε τα ηνία, νομίζω - τότε από την Ελένη Βλάχου, μετά από τους νέους ιδιοκτήτες, την οικογένεια Αλαφούζου, που αγόρασε και τον Σκάι, όπου εγώ έκανα τα πρώτα μου βήματα. (Από όλα τα μέσα της “υπερμοντέρνας” εκείνης φούσκας, μόνο αυτά τα δύο σώθηκαν. Το πιο παραδοσιακό και το πιο σύγχρονο - άλλο αν έχασε τη μοντερνιά του πολύ γρήγορα.)

Στη συνέχεια τον “ζούσα” όλο και περισσότερο. Κυρίως σε βραδυνές συνάξεις, λόγω στενών οικογενειακών δεσμών. Είχα πάει και στο σπίτι του στα Αμπελάκια, για τα οποία ήταν πολύ υπερήφανος. Ήταν ένας πολύ φινετσάτος Λαρισαίος - και φυσικά πολύ λιτός. Με χιούμορ, αυτοσαρκασμό και μια (ασυνήθιστη ίσως για τη γενιά του) τρυφεράδα.

Μονοπωλούσε πολλές φορές την κουβέντα, του άρεσε να ξεδιπλώνει “κρυμμένες” γνώσεις και αιρετικές απόψεις. Δεν συμφωνούσα πολλές φορές μαζί του, αν και πάντα ήταν θησαυρός για σκέψη. Το ίδιο και με τα κείμενα του, που άλλες φορές ήταν απίστευτα άρτια - κι άλλες ημιτελή, σαν “κομμένα στη μέση”.

Ο Αντώνης δεν ήταν επ’ ουδενί “κλασσικός” δημοσιογράφος (όπως δεν ήταν και ο Πότης Παρασκευόπουλος, που κατά κάποιο τρόπο είχε έναν παρόμοιο ρόλο στην Ελευθεροτυπία, επί σειρά ετών). Ήταν “πολιτικό ον” και σκεπτόμενος άνθρωπος - και γι αυτό περισσότερο δημοσιογράφος από όλους. Δεν προερχόταν από το ρεπορτάζ, προερχόταν από την πολιτική και το κείμενο. Και γι αυτό ίσως είχε την επίδραση που είχε στους νεώτερους.

Πολλοί τον κατηγόρησαν για ύποπτα παιχνίδια, για “υπηρέτη των αφεντικών”, για “προδοσία” είτε από αριστερά είτε από δεξιά. Κατά κάποιο τρόπο, ίσως ήταν ο δούρειος ίππος της αριστεράς, στην (κάποτε) πιο κατεστημένη δεξιά εφημερίδα - και την πιο πολιτική. Κατάφερε να την κάνει, σε κάποιες εκφάνσεις της, την πιο προοδευτική. Τελευταίο του “τεχνικό” επίτευγμα, η Καθημερινή του Σαββάτου, με το νέο της κασέ, γεμάτο από κενά περιθώρια.

Την γοητεία του μείωνε η καταφυγή του στις καταχρήσεις. Πολλές φορές στα τραπέζια, μετά από μερικά ουίσκι και τουλάχιστον ένα πακέτο τσιγάρα, αποχωρούσε κουρασμένος. Τα τελευταία χρόνια απορούσαμε πώς άντεχε, πώς φαινόταν τόσο καλοδιατηρημένος, παρά την αυτοκαταστροφή του.

Δεν ήταν, εσωτερικά. Ο καρκίνος χτύπησε δυναμικά, μιά και καλή. Του τα είχε μαζεμένα. Αποσύρθηκε - και όπως κάθε μοναχικός και αξιοπρεπής άνθρωπος, δεν ήθελε να τον δει κανείς στην αδυναμία του. Η μητέρα μου άρχισε να στέλνει στον φίλο της πικάντικες σπανακόπιτες, γιατί είχε χάσει τη γεύση του από την αρρώστεια και τα φάρμακα. Τον είδε και κάποιες - πολύ λίγες - φορές. Μια-δυό φορές του μίλησα κι εγώ.

Θυμάμαι, πριν την ασθένεια, κάτι Χριστούγεννα με χιόνια, που τον είχα πάει με το αυτοκίνητο στο σπίτι του στην Πλάκα, μετά από ένα τραπέζι. Είχε έναν τεράστιο κήπο στην ταράτσα του, αλλά δε μου τον είχε δείξει ποτέ.

Η κορυφαία του πράξη συνέπειας ήταν νομίζω οτι μόνος του είχε κανονίσει να μεταφερθεί στο Λονδίνο και να αποτεφρωθεί. Χωρίς τελετή, χωρίς επικηδείους, χωρίς θρησκευτικές συμβάσεις, στις οποίες δεν πίστευε. Μόνος του. Ο Αντώνης ήθελε να “σπάσει” την ανάγκη του ανθρώπου για τον άλλο άνθρωπο. Κόντρα στον
Yalom, ίσως τα κατάφερε...






Η φωτό του Αντώνη Καρκαγιάννη είναι από το www.kathimerini.gr και το εξώφυλλο από το www.amazon.com

Το post συνοδεύεται από το "Keep Your Worries", του Αμερικανού πρωτοπόρου της μίξης jazz και hip-hop, του Guru, του οποίου τον θάνατο, μόλις στην ηλικία των 49(!) έμαθα με πολλή καθυστέρηση. Από το κομμάτι, με τη φωνή της Angie Stone είναι και ο τίτλος του post...